Όλοι οι γονείς έχουν βρεθεί σε αυτή τη δύσκολη στιγμή: το παιδί ζητάει επίμονα ένα γλυκό, πατατάκια ή fast food, κι εσύ αναρωτιέσαι αν πρέπει να πεις «ναι» ή να επιμείνεις στο «όχι». Από τη μία, ξέρεις πόσο σημαντική είναι η σωστή διατροφή για την υγεία του, αλλά από την άλλη, δεν θέλεις να το κάνεις να νιώσει στέρηση ή να το οδηγήσεις σε εμμονές με το φαγητό. Τελικά, πόσο μεγάλο πρόβλημα είναι να φάει ένα παιδί κάτι ανθυγιεινό; Είναι καλύτερο να το απαγορεύσουμε εντελώς ή μήπως μια πιο χαλαρή στάση έχει καλύτερα αποτελέσματα;
Δείτε Πότε πρέπει να βάζουμε όρια στα παιδιά; Μέχρι ποιου σημείου;
Γιατί τα παιδιά αγαπούν τις «σαβούρες»;
Δεν είναι τυχαίο που τα παιδιά έλκονται από το ανθυγιεινό φαγητό. Τα επεξεργασμένα τρόφιμα είναι σχεδιασμένα για να είναι εξαιρετικά γευστικά, με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη, αλάτι και λιπαρά, τα οποία ενεργοποιούν το αίσθημα της ευχαρίστησης στον εγκέφαλο.
Επιπλέον, τα παιδιά επηρεάζονται πολύ από το περιβάλλον τους. Βλέπουν διαφημίσεις για σοκολάτες, πατατάκια και αναψυκτικά παντού: στην τηλεόραση, στο YouTube, ακόμα και στις συσκευασίες των προϊόντων στα ράφια των σούπερ μάρκετ. Αν προσθέσουμε και το γεγονός ότι αυτά τα φαγητά συνήθως συνδέονται με διασκέδαση – παιδικά πάρτι, κινηματογράφο, εκδρομές – γίνεται ακόμα πιο δύσκολο να τα αγνοήσουν.
Οι επιπτώσεις του ανθυγιεινού φαγητού στην υγεία
Η περιστασιακή κατανάλωση πρόχειρου φαγητού δεν είναι καταστροφική, αλλά όταν γίνεται συνήθεια, μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία των παιδιών.
Η παιδική παχυσαρκία είναι μια από τις βασικότερες ανησυχίες, καθώς τα φαγητά με υψηλά λιπαρά και ζάχαρη συμβάλλουν στην αύξηση του σωματικού βάρους, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα υγείας, όπως διαβήτη τύπου 2 και καρδιαγγειακά νοσήματα.
Επιπλέον, αν ένα παιδί καταναλώνει κυρίως επεξεργασμένα τρόφιμα, είναι πιθανό να μην λαμβάνει τις απαραίτητες βιταμίνες και μέταλλα για την ανάπτυξή του. Παράλληλα, η υπερβολική κατανάλωση ζάχαρης και αλατιού μπορεί να οδηγήσει σε εθισμό, καθιστώντας δύσκολη την αποδοχή πιο φυσικών γεύσεων, όπως τα φρούτα και τα λαχανικά.
Μελέτες δείχνουν επίσης ότι μια διατροφή πλούσια σε ζάχαρη και επεξεργασμένους υδατάνθρακες μπορεί να προκαλέσει αυξομειώσεις στην ενέργεια και να επηρεάσει τη συγκέντρωση και τη διάθεση των παιδιών.
Δείτε εδώ Βιντεοπαιχνίδια: Πόση ώρα πρέπει να αφήνω το παιδί να παίζει;
Πρέπει να απαγορεύσουμε εντελώς τις «σαβούρες»;
Μια αυστηρή απαγόρευση των ανθυγιεινών τροφών μπορεί να έχει το αντίθετο αποτέλεσμα. Όταν κάτι γίνεται «απαγορευμένος καρπός», γίνεται πιο επιθυμητό. Πολλά παιδιά που μεγαλώνουν με απόλυτους διατροφικούς περιορισμούς μπορεί να οδηγηθούν σε υπερβολές όταν έχουν την ευκαιρία, όπως να τρώνε κρυφά ή να καταναλώνουν τεράστιες ποσότητες junk food όταν βρίσκονται σε περιβάλλον όπου δεν ελέγχονται, όπως στο σπίτι ενός φίλου ή σε ένα πάρτι.
Αντί να αποκλείσουμε εντελώς τις λιγότερο υγιεινές επιλογές, είναι πιο αποτελεσματικό να διδάξουμε στα παιδιά την ισορροπία.
Πρακτικές λύσεις για μια πιο υγιεινή προσέγγιση
Αντί να πεις «ποτέ δεν θα φας πατατάκια», μπορείς να θέσεις κανόνες, όπως «τα γλυκά επιτρέπονται μια φορά την εβδομάδα» ή «το γρήγορο φαγητό είναι μόνο για ειδικές περιστάσεις».
Μπορείς επίσης να προσφέρεις πιο υγιεινές εναλλακτικές. Αν το παιδί ζητάει κάτι γλυκό, μπορείς να του δώσεις ένα σπιτικό smoothie ή γιαούρτι με μέλι και ξηρούς καρπούς. Αν θέλει κάτι αλμυρό, μπορείς να δοκιμάσεις σπιτικά ποπ κορν με ελαιόλαδο αντί για τυποποιημένα σνακ.
Είναι σημαντικό τα παιδιά να μάθουν να ακούνε το σώμα τους και να αναγνωρίζουν το αίσθημα της πείνας και του κορεσμού. Ένα παιδί που μαθαίνει να τρώει συνειδητά, χωρίς να καταναλώνει φαγητό από συνήθεια ή βαρεμάρα, είναι πιο πιθανό να κάνει καλύτερες επιλογές μεγαλώνοντας.
Τα παιδιά μιμούνται τους γονείς τους, οπότε αν βλέπουν ότι οι ενήλικες γύρω τους τρώνε φρούτα, λαχανικά και ισορροπημένα γεύματα, θα υιοθετήσουν πιο εύκολα αυτές τις συνήθειες.
Επιπλέον, το υγιεινό φαγητό μπορεί να γίνει πιο ελκυστικό αν παρουσιαστεί με δημιουργικό τρόπο. Αντί για μια απλή σαλάτα, μπορείς να φτιάξεις πολύχρωμα «σουβλάκια» λαχανικών ή να παρουσιάσεις το γεύμα με διασκεδαστικό τρόπο, όπως pancakes με φρούτα σε σχήμα ζώων.
Παραδείγματα ισορροπημένης διατροφής στην πράξη
Αντί για τυποποιημένα μπισκότα, προτίμησε σπιτικά μπισκότα με μέλι και βρώμη.
Αντί για τηγανητές πατάτες, δοκίμασε ψητές πατάτες με ελαιόλαδο και μυρωδικά.
Αντί για σοκολάτα γάλακτος με ζάχαρη, δοκίμασε μαύρη σοκολάτα με υψηλή περιεκτικότητα σε κακάο.
Αντί για αναψυκτικά, πρόσφερε φυσικούς χυμούς ή νερό με φρέσκα φρούτα για γεύση.
Δείτε επίσης Γιατί τα παιδιά αποφεύγουν τα μπουφάν – Κρυώνουν λιγότερο; Πώς να το αντιμετωπίσω
Η απόλυτη απαγόρευση δεν είναι η λύση, αλλά ούτε και η ανεξέλεγκτη κατανάλωση. Το κλειδί είναι η ισορροπία: να επιτρέπουμε στα παιδιά να δοκιμάζουν λιγότερο υγιεινά τρόφιμα με μέτρο, ενώ παράλληλα τους δίνουμε τα σωστά εργαλεία και παραδείγματα για να κάνουν καλύτερες επιλογές μεγαλώνοντας.
Γιατί, στο τέλος της ημέρας, το ζητούμενο δεν είναι να μην φάει ποτέ το παιδί ένα γλυκό ή ένα burger, αλλά να μάθει να τρέφεται σωστά – και να απολαμβάνει το φαγητό με υγεία και σύνεση.