«Μη χαζολογάς παιδί μου», ή το γνωστό: «μη χάνεις το χρόνο σου». Και άλλα τέτοια: «συγκεντρώσου», «είσαι αφηρημένος». Αυτές είναι μερικές από τις συνήθεις παραινέσεις που παίζουμε σαν κασέτα στα παιδιά μας. Όσοι περιστοιχίζουμε τα παιδιά -γονείς, δάσκαλοι, συγγενείς- προσπαθούμε να τα μάθουμε να είναι οργανωμένα, συγκεντρωμένα, συγκροτημένα και υπεύθυνα (γιατί άραγε μου έρχεται στο μυαλό το τραγούδι Logical song των Supertramp;) Εκτός από τα «διαβάσματα», φορτώνουμε τα βλαστάρια μας με εξωσχολικές δραστηριότητες για να τους δώσουμε εφόδια για το μέλλον και να τα κρατήσουμε μακριά από «κολλήματα» όπως τα ηλεκτρονικά και η τηλεόραση. Κι όλα καλά. Μέχρις ενός βαθμού. Γιατί τα παιδιά σήμερα έχουν μια καθημερινότητα τόσο επιβαρυμένη που ούτε στο στρατό δεν θα τη ζούσαν. Ο ελεύθερος χρόνος έχει εξοβελιστεί. Και όχι: δεν είναι ελεύθερος χρόνος οι δραστηριότητες. Ο ελεύθερος χρόνος έχει ένα αναπόσπαστο συστατικό: την ελευθερία. Να κάνεις ό,τι θέλεις, ακόμα και τίποτα.

Τα παιδιά κατέχουν από τη φύση τους μια μοναδική, μαγική τέχνη: την τέχνη του χαζέματος. Το σοφό ιταλικό φάρε νιέντε. Είναι ένας κόσμος όπου οι «μεγάλοι» δύσκολα μπορούν να μπουν. Γιατί οι μεγάλοι δεν είμαστε ελεύθεροι. Κυρίως να ονειρευτούμε. Τα παιδιά, όμως, έρχονται στον κόσμο με τη μαγική αυτή ιδιότητα: να μπορούν να βλέπουν την πραγματικότητα σαν ένα απέραντο τόπο θαυμάτων. Και να μπορούν να αντλούν από αυτόν έμπνευση και σοφία και να φτιάχνουν όνειρα.

Η πρώτη ανάμνηση που έχω από τη ζωή μου είναι από τη βρεφική ηλικία. Θυμάμαι ότι ήμουν ξαπλωμένη σε κάποιο ριλάξ χωρίς μεγάλο έλεγχο του σώματός μου. Δίπλα μου έβλεπα από το ψηλό παράθυρο τον ήλιο να διαπερνά διαγώνια το τζάμι. Στο φως του παρατηρούσα τη σκόνη να χορεύει στον αέρα σαν ένα μαγικό σύμπαν. Η εικόνα αυτή μού έμεινε ανεξίτηλη. Μεγαλώνοντας, θυμάμαι να περνάω πολύ χρόνο χαζεύοντας το μικρό σύμπαν της σκόνης και να το διανθίζω στη φαντασία μου: «κι αν κάθε κόκκος της είναι ένας πλανήτης; Κι αν οι κάτοικοί του δεν ξέρουν καν ότι όλα αυτά βρίσκονται σε ένα δωμάτιο; Τότε αυτό με κάνει ένα είδος θεού. Υπεύθυνου για χιλιάδες σύμπαντα…». Μετά από δεκαετίες, ομολογώ ότι ζορίστηκα όταν είδα στο σινεμά το υπέροχο «Horton Hears a Who!» Αδικία! Εγώ το είχα σκεφτεί πρώτη!

Είναι λίγο λυπηρό να βλέπεις με πόση ζέση, εμείς οι γονείς, προσπαθούμε να δώσουμε στα παιδιά μας «ερεθίσματα». Τη στιγμή που κάθε παιδί «κολυμπάει» σε ένα ανεξάντλητο σύμπαν από αυτά. Αρκεί να το αφήσουμε. Έστω και λίγο. Έτσι θα μπορέσει να δει τις ρωγμές στο σοβά του δωματίου του ή τις γραμμές σε ένα ύφασμα και να τις μεταφράσει σε φανταστικούς ήρωες, να διδαχτεί την υπομονή βλέποντας μια αράχνη σε μια γωνία να καραδοκεί με ιώβεια υπομονή για ένα κουνούπι, να φιλοσοφήσει στα «πάνω και στα κάτω» της ζωής βλέποντας τα σύννεφα να κρύβουν τον ήλιο, να φέρνουν μπόρα και μετά να διαλύονται αφήνοντας το φως να θριαμβεύσει. Μπορεί να μάθει καλύτερα από οποιοδήποτε «ιδιαίτερο» τους νόμους της φυσικής βουλιάζοντας διαφορετικά αντικείμενα στην μπανιέρα ή παίζοντας με ένα κρυστάλλινο βάζο και το φως που διαθλά. Θα μπορέσει να γίνει ένας μικρός εφευρέτης μαστορεύοντας με συνδετήρες, λαστιχάκια, χαρτιά και μολύβια. Δεν είναι τυχαίο ότι, αν ανατρέξουμε σε μεγάλες μορφές της επιστήμης και του πολιτισμού, θα βρούμε ανθρώπους με ρίζες στη μαγική τέχνη του χαζέματος. Ιδιαίτερα όταν αυτή ασκείται στο πιο μεγάλο σχολείο που υπάρχει: τη φύση.

Γράφοντας αυτές τις γραμμές κάποια στιγμή αφαιρέθηκα. Το μάτι μου έπεσε σ’ ένα από τα στυλό μου που χάλασε και άφησε μια μεγάλη κηλίδα από μελάνι πάνω στο τραπεζομάντηλο (παρεό στην πραγματικότητα). Θύμωσα για τα καλά γιατί αυτό το «τραπεζομάντηλο» είναι από τα αγαπημένα μου, με τα υπέροχα γαλάζια του χρώματα που φέρνουν τη θάλασσα στο γραφείο μου. Κοίτα να δεις μουτζούρα! Σαν την άσχημη κρεατοελιά μιας κακιάς μάγισσας. Φαντάσου να είναι η ίδια έτσι, γεμάτη απαίσιες κρεατοελιές που της «πετάει» κακιασμένα στους εχθρούς της λερώνοντας κάθε όμορφη, καθαρή επιφάνεια.

Και να μια ηρωίδα για επόμενο βιβλίο μου! Σας αφήνω τώρα. Έχω πολύ χάζεμα να κάνω…

Ευχαριστούμε το για την ευγενική άδεια αναδημοσίευσης του άρθρου

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Αυξήσεις μισθών: Πώς θα ενισχυθεί το εισόδημα σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα