Τους τελευταίους μήνες κυκλοφορούν αμέτρητες πληροφορίες όσον αφορά την πανδημία του κορωνοϊού/κορονοϊού/κοροναϊού (όπως θέλετε πείτε τον).

 Δήμητρα Πήττα, Εκπαιδευτικός & Επιστήμονας Ψυχικής Υγείας

 

Αριθμοί, απόψεις όλων των ειδών, στατιστικές, διεθνείς επιστημονικές έρευνες. Όλες οι πηγές ειδησεογραφίας ασχολούνται σχεδόν αποκλειστικά με αυτό το θέμα. Μπορεί τα δεδομένα όσον αφορά τη μολυσματικότητά του, τη διάδοσή του, τη θεραπεία του να αλλάζουν από μέρα σε μέρα, όμως αυτό που μένει σταθερό είναι η παραδοχή -εύχομαι από όλους μας- πως χωρίς επείγουσα δράση, αυτή η κρίση της υγείας κινδυνεύει να γίνει ακόμα και κρίση των δικαιωμάτων των παιδιών. Γι’ αυτό πρέπει όλοι μας, γονείς, εκπαιδευτικοί, φροντιστές, να συνεισφέρουμε με όποιο τρόπο μπορούμε για να αποφύγουμε αυτή την καταστροφή.

Ενδεικτικά:

 

  1. Πρέπει να φροντίσουμε για την υγεία και τη σωστή διατροφή των παιδιών

 

Η προστασία του εαυτού μας και των άλλων μέσω σωστών πρακτικών πλυσίματος χεριών και τήρησης των κανόνων υγιεινής δεν ήταν ποτέ πιο σημαντική. Για πολλά παιδιά όμως, αυτά που εμείς θεωρούμε δεδομένα, είναι σχεδόν ανύπαρκτα. Γι’ αυτό όσοι έχουμε τη δυνατότητα, θα ήταν καλό να προσφέρουμε με κάθε ευκαιρία βοήθεια σε ευάλωτες οικονομικά & κοινωνικά ομάδες (π.χ. οικογένειες με παιδιά) που έχουν περισσότερη ανάγκη, ώστε να μη στερούνται τα βασικά αγαθά κυρίως σε αυτή τη μεγάλη υγειονομική κρίση που πλήττει ολόκληρο τον πλανήτη. Η προσφορά σε τρόφιμα, νερό, είδη πρώτης ανάγκης, προϊόντα απολύμανσης και καθαρισμού, φάρμακα, μπορεί να είναι καταλυτική για αυτές τις οικογένειες.

 

  1. Πρέπει να ενθαρρύνουμε τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες ακόμα και από το σπίτι

Καθώς τα σχολεία σε όλο τον κόσμο έκλεισαν για να αποτρέψουν την εξάπλωση του COVID-19, οι γονείς, οι εκπαιδευτικοί & οι φροντιστές κατάφεραν σταδιακά να ανταποκριθούν, βρίσκοντας νέους τρόπους για να κρατήσουν τα παιδιά σε εγρήγορση, χωρίς να γίνει παύση στην εκπαίδευσή τους. Δυστυχώς όμως, επειδή δεν έχουν όλα τα παιδιά πρόσβαση στο διαδίκτυο, σε βιβλία ή σχολικά είδη, θα ήταν μείζονος σημασίας όσοι διαθέτουμε παλιότερα βιβλία δικά μας ή των παιδιών μας, βιβλία σχολικά ή μη, που δε τα χρειαζόμαστε πια ή που θέλουμε με αγάπη να τα προσφέρουμε αντί να τα πετάξουμε, να τα διαθέσουμε σε αυτές τις οικογένειες που δε μπορούν να τα αγοράσουν για τα παιδιά τους. Φυσικά, όσοι έχουν τη δυνατότητα, θα μπορούσαν να κάνουν δωρεές-ακόμα και σε ιδρύματα ή κέντρα φιλοξενίας παιδιών-ηλεκτρονικών υπολογιστών, τάμπλετ, βιβλίων, τετραδίων, γραφικής ύλης κλπ.

 

Πρέπει να προστατέψουμε τα παιδιά από τη βία, την εκμετάλλευση

  1. και την κακοποίηση

Αυτή η πανδημία δε θα πρέπει για κανένα λόγο να μετατραπεί σε κρίση προστασίας των παιδιών. Είδαμε αυτή την περίοδο του κορονοϊού πιο έντονη από ποτέ τη βία και την εκμετάλλευση τους ακόμα και από το στενό οικογενειακό τους περιβάλλον. Δε θα πρέπει να σιωπούμε. Αν υποπέσει στην αντίληψη μας ενδεχόμενη κακοποίηση παιδιού, καλό θα είναι να ενημερώνουμε τις αρχές και τους αρμόδιους φορείς. Είναι στο χέρι μας να σώσουμε από την καταστροφή ένα παιδί που το έχει ανάγκη.

 

  1. Πρέπει να φροντίσουμε για τη διασφάλιση της ψυχικής τους υγείας

Στην παρούσα φάση είναι πολύ πιθανό τα παιδιά να παρουσιάσουν άγχος, θλίψη, θυμό, φόβο, ευερεθιστότητα, γκρίνια, αίσθημα αβοήθητου, πλήξη και έλλειψη ευχαρίστησης, εκρήξεις και αντιδραστική συμπεριφορά, προσπάθεια να δοκιμάζουν τα όρια-ιδίως οι έφηβοι. Μικρότερα παιδιά μπορεί να παρουσιάζουν παλινδρόμηση σε συμπεριφορές που είχαν ξεπεράσει, όπως για παράδειγμα νυχτερινή ενούρηση, προβλήματα ύπνου, άγχος αποχωρισμού από τους γονείς, κοιλιακά άλγη και άλλα σωματικά ενοχλήματα. Προσπαθήστε να αντιμετωπίζετε με υπομονή τις εκρήξεις τους και τις ανασφάλειές τους και κρατήστε την επικοινωνία μαζί τους. Δείξτε τους ότι καταλαβαίνετε πώς αισθάνονται. Πείτε τους ότι  κι εσείς δυσκολεύεστε με τη νέα κατάσταση και ότι  είναι  φυσιολογικό κι αυτά να  ανησυχούν. Ενθαρρύνετέ τα να μιλήσουν για τα άγχη και τους φόβους τους. Προσπαθήστε να καταλάβετε τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους, πίσω από τις αντιδράσεις και τις συμπεριφορές τους.

Να θυμάστε ότι τα παιδιά παρουσιάζουν κατά κανόνα μεγαλύτερη ψυχική ανθεκτικότητα απ’ ότι οι ενήλικες. Ωστόσο, επείγουσες καταστάσεις δημόσιας υγείας, όπως αυτή που διανύουμε, δοκιμάζουν όλους μας, γονείς, εκπαιδευτικούς και παιδιά. Είναι κυρίως στο χέρι των γονέων, να βοηθήσουν σε αυτή τη δύσκολη περίοδο που διανύουμε τα παιδιά τους. Να σταθούν δίπλα τους. Να «δαπανήσουν» εποικοδομητικό χρόνο μαζί τους. Να τους διδάξουν τις αξίες της οικογένειας, της αφοσίωσης, της υπευθυνότητας, της προσφοράς. Να δουν αυτή την κρίση σα μια ευκαιρία να έρθουν πιο κοντά τους, αντιμετωπίζοντας ακόμα και προβλήματα του παρελθόντος· προβλήματα ίσως άλυτα μέχρι πρότινος.

Η πανδημία ήρθε για να δώσει μαθήματα ζωής σε μικρούς και μεγάλους και καλό είναι να «εκμεταλλευτούμε» όσο γίνεται την ύπαρξή της προς όφελος μας. Ο τρόπος με τον οποίο  θα  την αντιμετωπίσουμε, εξαρτάται αποκλειστικά  από  εμάς.  Η υπομονή,  η  ψυχραιμία, η  στωικότητα, η  αντοχή  στις αντιξοότητες, το αίσθημα προσωπικής και κοινωνικής ευθύνης, που θα επιδείξουμε, η αλληλεγγύη και η ανθρωπιά που θα διατηρήσουμε, θα καθορίσουν, ανάμεσα στα άλλα, και την ανάπτυξη της προσωπικότητας των παιδιών μας.

 

Πηγές

«Κορωνοϊός – Πρακτική αντιμετώπιση», kemper.gr

«The Impacts of the Coronavirus Pandemic on Children Awareness and action key to limiting trauma on youth», thechildrenstrust.org

«Το Χαμόγελο του Παιδιού» δίπλα σε κάθε παιδί θύμα Βίας», hamogelo.gr

«Ψυχική υγεία των παιδιών εν μέσω της πανδημίας COVID-19/Οδηγός για Γονείς», pis.gr