Ο Δάσκαλος (Εκπαιδευτικός) είναι μεταφορέας γνώσης ή – στη σύγχρονη εκδοχή του – ένας συντονιστής της μάθησης. Ένας διαμεσολαβητής, ένας εμψυχωτής, ένα πρότυπο ήθους, διδακτικής παιδαγωγικής και επιστημονικής κατάρτισης που βοηθά τους μαθητές του να γίνουν ολοκληρωμένες προσωπικότητες.


Φιλόλογος

Που συνεχώς μάχεται, που συνεχώς δίνει την αλληλεγγύη του εκεί όπου χρειάζεται, συχνά και εκτός του σχολείου παλεύοντας μέσα σε ένα κοινωνικό νεφέλωμα ατομικιστικής Δημοκρατίας. Κύριο όπλο του στις διεκδικήσεις είναι η απεργία. Δε διστάζει να χάσει μισθούς, για να υπηρετήσει το ιδανικό του, το όραμα του και για τους συναδέλφους/τις συναδέλφισσες και για τα παιδιά. Θα βγει στο δρόμο, θα φωνάξει. Ή και σιωπηλός κρατώντας ένα πανό ίσως και κρατώντας τις σκέψεις του, αλλά πάντα σε εγρήγορση.

Ρομαντικός αλλά και ρεαλιστής, αφού μάχεται καθημερινά και μέσα στις αίθουσες με τις ενοχές του αλλά και τα κάθε είδους εμπόδια. Υπάρχουν πολλοί τέτοιοι συνάδελφοι και έχουν άπλετη την εκτίμησή μου. Και χάρη και σε αυτούς και στους αγώνες τους, εγώ απολαμβάνω το προνόμιο να βρίσκομαι στο χώρο της εκπαίδευσης και σίγουρα με καλύτερες συνθήκες από ότι εάν δεν είχαν προηγηθεί εκείνοι. Εγώ δεν είμαι τέτοιος, κάνοντας την αυτοκριτική μου. Νιώθω όμως ότι δεν είμαι αδιάφορος, γι’ αυτό τολμώ και μιλάω

Η πρώτη μου διαπίστωση και δεν νομίζω να υπάρχουν αντιρρήσεις πως η απεργία ως μέσο διεκδίκησης συνεχώς φθίνει. Φαίνεται από τα ποσοστά συμμετοχής. Φαίνεται από το γεγονός ότι έχει πολύ καιρό να γίνει απεργία διαρκείας. Ο κλάδος είναι εξασθενημένος σίγουρα οικονομικά, ίσως(;) και ψυχολογικά.

Τι μπορεί να γίνει; Πρώτα, σύντομα, θα αναφερθώ στο τι διεκδικούμε και στη συνέχεια, πιο εκτεταμένα, πώς το διεκδικούμε και πώς δρούμε και αντιδρούμε, όχι βεβαίως μόνο με απεργία.
Τι διεκδικούμε λοιπόν; Χρειάζεται να δοθούν κάποιες προτεραιότητες, λίγες. Πρώτο πρώτο – και προτείνω να επικεντρωθούν οι προσπάθειές μας σε αυτό – είναι πώς διαμορφώνεται, χτίζεται ένας καλύτερος εκπαιδευτικός σε ήθος γνώση και δημιουργικότητα.

Όχι τόσο έμφαση σε καλύτερους μισθούς (βεβαίως και δεν είμαι ικανοποιημένος από το μισθό που λαμβάνω) όσο στην κατάλληλη προς την κατεύθυνση αυτή εκπαίδευση στο πανεπιστήμιο με ικανή πρακτική άσκηση στο σχολείο, στο φυσικό χώρο δράσης δηλαδή ενός Δασκάλου, στην συνεχή επιμόρφωση/εκπαίδευση τόσο σε θεωρητικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο, στη συνεχή αξιολόγηση από κατάλληλα εκπαιδευμένους συμβούλους που με γνώση ήθος και διακριτικότητα, εχεμύθεια θα βοηθήσουν το συνάδελφο/τη συναδέλφισσα να βελτιωθεί. Ένας/μία καλός/ή εκπαιδευτικός μπορεί να κάνει θαύματα, δε χρειάζεται ντε και καλά υπολογιστές και προβολικά και πρόσβαση στο διαδίκτυο. Καλά κι αυτά αλλά δεν είναι τα κύρια. Υπάρχουν κι άλλα βέβαια. Υποδομές, εγχειρίδια, προγράμματα σπουδών, τρόποι αξιολόγησης. Σε ένα ευρύτερο κύκλο διεκδικήσεις για μία κοινωνία όσο το δυνατόν πιο δημοκρατική, μία κοινωνία ισότητας, αλληλεγγύης.
Αναδύεται το ερώτημα και πώς θα το διεκδικήσουμε αυτό, αφού, όπως υποστηρίζεις, η απεργία φθίνει;

Χρειάζεται να αναζητηθούν άλλες μορφές δράσης, πιο ευφάνταστες, πιο δημιουργικές, πιο στοχευμένες, πιο προσωπικές που μπορούν να τραβήξουν περισσότερο εκπαιδευτικό κόσμο να συμμετέχει. Που μπορούν να κερδίσουν την εκτίμηση και τη συμπαράσταση του κόσμου και, γιατί όχι, να εμπλέξουν και την υπόλοιπη κοινωνία αλλά και να ξαφνιάσουν την πολιτική ηγεσία. Καταθέτω κάποιες ιδέες που ήδη κάποιες εφαρμόζω ατομικά και εύχομαι να είναι αφορμή, για να σκεφτούν και να εφαρμόσουν οι συναδέλφισσες/συνάδελφοι ακόμη πιο αποτελεσματικές.

Πρώτη ιδέα: να γράφουμε να γράφουμε να γράφουμε.

Για παράδειγμα στέλνουμε συχνά στους γονείς κείμενα για κανόνες, κανονισμούς και με οδηγίες και γενικώς διάφορα ενημερωτικά. Μπορούμε να στέλνουμε και οι σύλλογοι διδασκόντων και διδασκουσών μεμονωμένα αλλά και οι κατά τόπους ΕΛΜΕ και η ΟΛΜΕ κείμενα στα οποία αποκαλύπτεται η φιλοσοφία μας, η αγάπη μας για τα παιδιά, η αγάπη μας για αυτό που κάνουμε, το όραμα μας και προτάσεις δεσμεύσεις, για να βελτιωθεί η Παιδεία, η οποία προσφέρεται στα παιδιά. Επίσης, θα διατυπώνονται ξεκάθαρα και θα προβάλλονται οι θέσεις μας σε σχέση με τις οδηγίες και τους νόμους των κυβερνώντων. Αλλιώς θα συνεχίσουν να κυριαρχούν οι αφηγήσεις της εκάστοτε Κυβέρνησης και του εκάστοτε Υπουργείου Παιδείας, όπως προβάλλονται από τα φιλικά ΜΜΕ, ενώ εμείς θα βαυκαλιζόμαστε με την εντύπωση ότι έχουμε πετύχει “μεγαλειώδεις νίκες” κατά του Υπουργείου και της Κυβέρνησης.

Να γράφουμε κείμενα να δείξουμε και να αναδείξουμε ότι είμαστε άνθρωποι σκεπτόμενοι/ες κάποιοι/ες από εμάς (δεν διεκδικώ αυτόν τον τίτλο) διανοούμενοι/ες με ήθος και αγάπη για τα παιδιά. Που νοιάζονται και ασχολούνται με τα μικρά και μεγάλα ζητήματα της κοινωνίας. Που δεν τσιγκουνεύονται το χρόνο τους. Να δείξουμε ότι αφιερώνουμε χρόνο και εκτός σχολείου. Να τα αναρτούμε σε ιστοσελίδες εκπαιδευτικές και όχι μόνο και στην ιστοσελίδα του σχολείου μας. Να τα στέλνουμε στα e-mails των γονέων και των παιδιών. Να κάνουμε γνωστές τις απόψεις μας, με κείμενα συλλογικά, αλλά και όπου υπάρχουν σημαντικές διαφοροποιήσεις, κείμενα ατομικά. Επώνυμα. Επίσης, οι ανακοινώσεις των ΕΛΜΕ και της ΟΛΜΕ να στέλνονται είτε απευθείας στις ηλεκτρονικές διευθύνσεις των γονέων και κηδεμόνων είτε στα συλλογικά τους όργανα, εφόσον αυτά έχουν συγκροτηθεί σε σώμα, δηλαδή στους συλλόγους γονέων και κηδεμόνων.

Δεύτερη ιδέα: υπερβάλλων ζήλος

Αν διαφωνούμε με θεσμούς, μπορούμε να απέχουμε από τα προβλεπόμενα και οριζόμενα(θαυμαστό παράδειγμα η πρόσφατη αποχή από τις διαδικασίες εσωτερικής αξιολόγησης η οποία σημείωσε εξαιρετικά ποσοστά συμμετοχής) ή, αν δεν είναι δυνατόν αυτό, να εκτελούμε τα καθήκοντά μας με υπερβάλλοντα ζήλο. Παραδείγματος χάρη, αν διαφωνούμε με την βαθμολόγηση ως τρόπο αξιολόγησης (εγώ διαφωνώ οριζοντίως και καθέτως) αλλά και τις ανισότητες οικονομικές και κοινωνικές που αναπαράγονται στο σχολείο, η οποία οδηγεί στη βαθμοθηρία, μπορούμε για παράδειγμα να καταθέσουμε για όλα τα παιδιά την ανώτατη βαθμολογία (20), γιατί αυτό που δεν τα βοηθάει συχνά να φτάσουν σε αυτό το επίπεδο είναι κάποιες αδυναμίες που δεν οφείλονται στα ίδια. Ο βαθμός δείχνει αυτό στο όποιο μπορούν να φτάσουν και παράλληλα αποκαλύπτει τις ελλείψεις από την πλευρά τη δικιά μας και της πολιτείας, για να μπορέσουν να φτάσουν εκεί. Άρα:” σε αυτό το τετράμηνο κυρία/ε Υπουργέ, θα βαθμολογήσω σύμφωνα με αυτό που θα έπρεπε κάθε παιδί να μπορεί (και να του δίνουμε το στήριγμα και την υποστήριξη) να φτάνει”. Το ίδιο μπορεί να συμβεί και με την τράπεζα θεμάτων, να γίνει δηλαδή η διόρθωση, να αποτυπωθεί με μολύβι ο “κανονικός” βαθμός και να προστεθούν οι υπόλοιπες μονάδες, έτσι ώστε ο τελικός βαθμός να είναι ο ανώτατος (20). Αυτός ο βαθμός θα σημειωθεί τελικά στο γραπτό του παιδιού. Οι πρόσθετες μονάδες μπορούν να δικαιολογηθούν με την σημείωση κ.λ. (κοινωνικοί λόγοι).

Τρίτη ιδέα: αποχή με υπερ-εργασία

Επίσης, όλες οι συναδέλφισσες/όλοι οι συνάδελφοι έχουμε βιώσει στις αρχές της σχολικής χρονιάς το φαινόμενο της υποστελέχωσης του σχολείου, τα πάρα πολλά κενά διδακτικά κενά λόγω της έλλειψης καθηγητριών/καθηγητών. Είναι αναγκαία, αν θέλουμε να προχωρήσουμε ομαλά, αμέσως να καλύπτονται αυτά τα κενά, μέχρι δηλαδή περίπου μία βδομάδα μετά την έναρξη το σχολείο, μετά τον αγιασμό. Οποιαδήποτε καθυστέρηση σε οποιαδήποτε ειδικότητα είτε σε μάθημα ομάδας προσανατολισμού είτε γενικής Παιδείας να θεωρείται α-πα-ρά-δε-κτη. Στην περίπτωση αυτή, δηλαδή που δεν καλύπτεται κενό, μπορούμε να αναπληρώνουμε οι υπόλοιποι συνάδελφοι/συναδέλφισσες: για παράδειγμα να διαθέσουμε μία ή δύο επιπρόσθετες ώρες από το διδακτικό μας ωράριο παραδείγματος χάριν αν κάποιος κάνει 20 να κάνει 21- 22 ώρες απέχοντας όμως από άλλα καθήκοντα γραφειοκρατικά-εξωδιδακτικά, καταχώρηση απουσιών στο myschool, συμπλήρωσης εντύπων αξιολόγησης κλπ κλπ και εγγραφή δήλωση αυτής της επιλογής μας( αποχής με υπερ-εργασία σε άλλο τομέα) στο Υπουργείο Παιδείας ή στη Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας εξηγώντας το λόγο (ότι δίνουμε προτεραιότητα στην ουσία).

Τέταρτη ιδέα: λειτουργία του σχολείου με δικό μας πρόγραμμα

Την μέρα/τις μέρες της προγραμματιζόμενης απεργίας ( προτιμότερο εβδομάδα, για να δοκιμαστούν περισσότερα πράγματα) μαθήτριες, μαθητές και εκπαιδευτικοί (αφού πρώτα θα έχουν συναποφασίσει και καταρτίσει) θα υλοποιήσουν ένα δικό τους ωρολόγιο πρόγραμμα και με τα κλασικά μαθήματα του ωρολογίου προγράμματος και με άλλα μαθήματα ουσίας, ζωής. Και μπορούν να ζητήσουν τη συνδρομή και ανθρώπων εκτός σχολείου, κάτι σαν επισκέπτες καθηγήτριες/καθηγητές, π.χ. ψυχολόγους, λογοτέχνες, ανθρώπους του θεάτρου κλπ. ‘Ένα πρόγραμμα που θα περιλαμβάνει πραγματικές δεξιότητες ζωής και από ειδικούς και όχι από ταχέως επιμορφωμένες/ους εκπαιδευτικούς: π.χ. πως παίρνω μία απόφαση, τι δυσκολίες θα συναντήσω στη ζωή μου και πώς μπορώ να τις αντιμετωπίσω, πώς μπορεί να με βοηθήσει η ποίηση στη ζωή μου, πώς λειτουργεί ο καπιταλισμός και πώς μπορούμε τη διαρκώς ογκούμενη ανισότητα που επιφέρει. Αλλά και διδάσκοντας τα κλασικά μαθήματα δίνοντας έμφαση στην ουσία π.χ. αρχαία κείμενα που δεν θα αναλώνονται στην εκμάθηση της γραμματικής αλλά θα γίνεται σύνδεση με τη σύγχρονη πραγματικότητα να μπορέσουν τα κείμενα αυτά να μας προβληματίσουν και να μας δώσουν, ίσως, απαντήσεις κατευθύνσεις στα διλήμματα ερωτήματα του σήμερα. Αλλά και διδασκαλία μαθημάτων με αυτονόητη χρησιμότητα που όμως έχουν εξοβελιστεί από το ωρολόγιο πρόγραμμα, όπως κοινωνιολογία και εικαστικά στο Λύκειο. Για τα υπόλοιπα, όπως πρότεινα πιο πριν, ρωτήστε και τα παιδιά……

Υ.Γ. Ίσως, προτείνω πράγματα λιγότερο μαχητικά. Από την άλλη αξίζει και μία διαφορετική προσέγγιση, να δοκιμάσουμε και άλλα πράγματα, όπως πολύ πετυχημένα – το αναφέρω ξανά – έγινε με την απεργία αποχή.