Δευτέρα 20 Σεπτεμβρίου 2021. Η Λυδία έχει μεγάλη αγωνία για τη σημερινή μέρα. Είναι η πρώτη φορά που θα εφαρμόσει στην πράξη τη μέθοδο της ανεστραμμένης τάξης στο σχολείο της. Την προηγούμενη μέρα φρόντισε να στείλει μέσω της πλατφόρμας e-me υλικό στους μαθητές της για να προετοιμαστούν μόνοι τους. Μετά από μεγάλη έρευνα κατέληξε να τους στείλει το link με ένα βίντεο που βρήκε στο youtube με το μάθημα της επόμενης μέρας που ήταν ο 1ος Νόμος του Νεύτωνα.
Επιμέλεια Δημήτρης Τσιριγώτης
Η Λυδία είναι υπέρμαχος των νεωτεριστικών και πρωτοποριακών μεθόδων διδασκαλίας. Μέχρι σήμερα εφάρμοζε τις πιο σύγχρονες μεθόδους διδασκαλίας για τις οποίες μάλιστα διαπίστωνε στην πράξη την αποτελεσματικότητά τους. Ξεκίναγε το μάθημα φυσικής με την αναζήτηση των προϊδεάζουσων (εναλλακτικών) απόψεων των μαθητών για το επόμενο μάθημα, μετά προχωρούσε στην διαδικασία όπου οι μαθητές έρχονταν σε γνωστική σύγκρουση ώστε να απορρίψουν μόνοι τους τις λανθασμένες αυτές προ- υπάρχουσες απόψεις και μετά με ερωτήσεις της μαιευτικής μεθόδου ή με πείραμα γινόταν η οικοδόμηση της νέας γνώσης από τους μαθητές με τη δική της καθοδήγηση. Φυσικά όλα αυτά συνοδεύονταν από ερωτήσεις κριτικής σκέψης, ασκήσεις και προβλήματα που αποσκοπούσαν στην εμβάθυνση και στην εμπέδωση της νέας ύλης και όχι στην παπαγαλία και στην στείρα μεθοδολογία.
Σήμερα λοιπόν έρχονται και της λένε να ξεχάσει αυτά που ήξερε και να εφαρμόσει τη μέθοδο της ανεστραμμένης τάξης. Δηλαδή οι μαθητές να προσπαθούν μόνοι τους στο σπίτι να κατανοήσουν το παρακάτω μάθημα μέσα από ένα βίντεο και την άλλη μέρα στο σχολείο να περιμένουν από εκείνη να τους λύσει απορίες ή να τους αξιολογεί. Αυτό που έχει συνθλίψει την ψυχολογία της Λυδίας είναι πως νιώθει πως από εδώ και πέρα θα πρέπει να είναι απούσα την ιερή στιγμή: την στιγμή της γέννησης της νέας γνώσης. Μέχρι σήμερα αισθανόταν σαν την μαιευτήρα που βοηθά τους μαθητές να γεννήσουν τη νέα γνώση. Από εδώ και στο εξής οι μαθητές θα πρέπει να «γεννούν» μόνοι τους στο σπίτι τους παρακολουθώντας ένα manual «γέννας» με τη μορφή βίντεο και εκείνη, την άλλη μέρα, να εξετάζει τι πήγε ή δεν πήγε καλά. «Μα μετά μπορεί να έχει γίνει η ζημιά και να είναι μη αναστρέψιμη η κατάσταση»; σκέφτεται. Κάτι δεν της πάει καλά αλλά αναρωτιέται μήπως φταίει ο πληγωμένος της εγωισμός αφού με τη νέα μέθοδο τα «φώτα» σαφώς φεύγουν από πάνω της. Στο φινάλε δεν της αρμόζει να απορρίπτει κάτι πριν το δοκιμάσει τίμια. Είναι αποφασισμένη να δεχτεί ακόμα και την θυσία του εαυτού της άμα πρόκειται για το καλό των μαθητών της. Παίρνει βαθιά αλλά και βαριά ανάσα και μπαίνει στην τάξη. Το μάθημα ξεκινάει.
Μάθημα με ανεστραμμένη τάξη 1ο
Αμέσως νιώθει μια πρωτόγνωρη παγωμάρα μέσα στη τάξη. «Λογικό» σκέφτεται, αφού κάθε αρχή και δύσκολη. Η Λυδία είναι αποφασισμένη να εφαρμόσει τη νέα μέθοδο με συνέπεια και θέληση ακόμα και αν αυτό σημαίνει πως θα πάει ενάντια σε όλα όσα πίστευε μέχρι τώρα. Έχει αποφασίσει να κάνει ένα διαγνωστικό τεστ για να μετρήσει την αποτελεσματικότητα της νέας μεθόδου ως προς την κατανόηση του μαθήματος από την μελέτη του κάθε μαθητή κατά μόνας. Η ερωτήσεις του τεστ είναι κλειστού τύπου ώστε να μην απαιτείται πολύς χρόνος και να γίνεται η διόρθωση επί τόπου. Τα αποτελέσματα του τεστ είναι απογοητευτικά. Από τους 24 μαθητές μόλις 3 φαίνεται να έχουν κατανοήσει τις βασικές έννοιες του παρακάτω μαθήματος και αυτοί σε όχι και τόσο ικανοποιητικό βαθμό. Κανονικά τώρα θα έπρεπε να περάσει στην επίλυση των αποριών των μαθητών αλλά αναρωτιέται τι νόημα θα είχε κάτι τέτοιο αφού όλο το μάθημα είναι μια τεράστια απορία για την πλειοψηφία των μαθητών.
Μια σκέψη περνάει βασανιστικά από το μυαλό της: μήπως να δίδασκε το μάθημα όπως έκανε μέχρι σήμερα; Αμέσως όμως νιώθει τον κίνδυνο και την διώχνει από του μυαλό της. Δεν περίμενε ποτέ πως θα ερχόταν ο καιρός όπου η διδασκαλία θα κατατάσσεται στα «απαγορευμένα» και πως θα απειλούταν με εξαφάνιση. Αυτή είναι η περίφημη ενδυνάμωση του ρόλου των εκπαιδευτικών που τόσο διαφημίζεται; Είναι φανερό πως τους προορίζουν για να αξιολογούν τους μαθητές και να τους κάνουν επίδειξη λειτουργίας πατέντων αυτοδιδασκαλίας. Έπρεπε όμως να το περιμένει από την στιγμή που έχει αρχίσει «η κυνηγετική περίοδος της σχολικής κουκουβάγιας». Διώχνει γρήγορα τους «πειρασμούς» αυτούς από το μυαλό της και καταλήγει ξανά πως κάθε αρχή είναι και δύσκολη οπότε αποφασίζει να δώσει χρόνο στην νέα μέθοδο μέχρι να την εμπεδώσουν οι μαθητές.
Μάθημα με ανεστραμμένη τάξη 6ο : 1η ανατροπή
Τα πράγματα πήραν μία αισιόδοξη τροπή παρά της αντίθετες προβλέψεις της Λυδίας. Η νέα μέθοδος φαίνεται να έχει κάποια καλά αποτελέσματα σε κάποιους μαθητές (9 από τους 24). Οι υπόλοιποι όμως μαθητές φαίνεται να μην μπορούν να ανταποκριθούν στον νέο τρόπο. Η Λυδία πρέπει να λύσει τον εξής γρίφο: ενώ με την παλιά μέθοδο τα πράγματα ήταν απλά για όσους μαθητές δυσκολεύονταν- ο/η εκπαιδευτικός εξατομικευμένα ή κατά ομάδες τους προσέφερε παραπάνω ενίσχυση μέσα στην τάξη την ώρα της παράδοσης του νέου μαθήματος- τώρα με τη νέα μέθοδο της ανεστραμμένης τάξης αυτό δεν μπορεί να συμβεί γιατί προηγείται η αυτοδιδασκαλία στο σπίτι η οποία σε πολλούς μαθητές δεν φαίνεται να έχει αποτέλεσμα. Οι μαθητές αυτοί δηλαδή την επόμενη μέρα ξεκινούν από μηδενική ή σχεδόν μηδενική βάση. Γρίφος για δυνατούς λύτες.
Μάθημα με ανεστραμμένη τάξη 9ο
Η Λυδία δοκίμασε τα πάντα. Μέχρι και ειδικά βίντεο για τους αδύναμους μαθητές ετοίμαζε. Τα αποτελέσματα ήταν πενιχρά. Βασανίζεται από την σκέψη πως η ψαλίδα ανάμεσα στους μαθητές ανοίγει όλο και περισσότερο. Είναι σαν η τάξη να έχει χωριστεί στα δύο. Τους μαθητές που έχουν πολύ θετική επίδοση με την ανεστραμμένη τάξη και τους μαθητές με αρνητική επίδοση. Και ο χρόνος κυλάει αμείλικτα. Αποφασίζει να ρισκάρει. Θα εφαρμόσει διπλό σύστημα και ό,τι γίνει: ανεστραμμένη τάξη για όσους μαθητές «τραβάνε» και για όσους δεν «τραβάνε» έχει σκοπό να επιστρέψει σε παραδοσιακές μεθόδους. Συγκεκριμένα, έχει σκοπό την επόμενη μέρα τους μαθητές με ανεστραμμένη να τους χωρίζει σε ομάδες και να τους αναθέτει εργασίες μέσα στην τάξη ώστε να εμπεδώνουν την νέα ύλη. Έτσι θα μπορεί να εξοικονομεί χρόνο ώστε να παραδίδει το μάθημα στους υπόλοιπους μαθητές στον πίνακα με τη παλιά μέθοδο που εφάρμοζε όλα αυτά τα χρόνια. Χαμογελάει στην ιδέα της «ημι-ανεστραμμένης τάξης» και θέτει το σχέδιό της σε εφαρμογή. Θεώρησε πως έτσι θα ήταν όλοι ευχαριστημένοι. Αλλά τότε συνέβη κάτι που δεν το περίμενε.
Το τέλος είχε και 2η ανατροπή
Μαθήτρια βλέποντας πως η Λυδία έχει ουσιαστικά χωρίσει τους μαθητές του τμήματος σε δύο κατηγορίες παίρνει το λόγο και λέει: «κυρία γιατί μας χωρίζετε σε αυτούς που πάνε φροντιστήριο και σε αυτούς που δεν πάνε»; Η Λυδία προς στιγμή σαστίζει και τη ρωτά: «τι εννοείς»; Η μαθήτρια απαντά: «κυρία, όταν ξεκινήσαμε την ανεστραμμένη τάξη ήδη πήγαιναν φροντιστήριο 3 μαθητές. Μετά οι μαθητές έγιναν 9. Και τώρα από τους υπόλοιπους αρκετοί το σκέφτονται να ξεκινήσουν και εκείνοι. Και εμένα οι γονείς μου μού λένε πως από την ώρα που οι καθηγητές του σχολείου δεν μας κάνουν μάθημα τουλάχιστον ας γραφτώ σε φροντιστήριο όπου γίνεται κανονικό μάθημα. Και αν είχαμε λεφτά θα είχα ξεκινήσει ήδη. Κυρία δεν μπορούμε να επιστέψουμε στο κανονικό μάθημα»;
Μην πυροβολείτε ρε !!
Η Λυδία είναι συντετριμμένη. Σκέφτεται: «Ώστε η ανεστραμμένη τάξη δεν γίνεται λειτουργήσει ούτε καν ως ημι-ανεστραμμένη; Μόνο ως κατεστραμμένη τάξη. Και εκείνη μία αχρηστευμένη εκπαιδευτικός που δεν θα της επιτρέπεται να προσφέρει αυτό που θέλει και που μπορεί στους μαθητές της». Νιώθει πως είναι σε αδιέξοδο. «O tempora, o mores: Ανεστραμμένες τάξεις, αξιολογήσεις, αυτοαξιολογήσεις, αυτονομίες, τράπεζες θεμάτων, τηλεμαθήματα….. Τι σχέση έχουν όλα αυτά με την παιδεία, να πάρει η ευχή»;
Η αίσθηση του παράλογου την έχει παραλύσει. Σχεδόν ακούει τις τουφεκιές από το κυνήγι της σχολικής κουκουβάγιας, κάτι που την κάνει να ανατριχιάσει. «Μην πυροβολείτε ρε, μην πυροβολείτε»!!!
Τα μάτια της περιπλανιούνται στο χώρο της τάξης αφηρημένα και σταματούν στον τίτλο του σημερινού μαθήματος που είναι γραμμένος στον πίνακα: Νόμος της Δράσης-Αντίδρασης. «Για μια στιγμή. Αυτό είναι» σκέφτεται. «Χρειάζεται αντίδραση. Τα προβλήματα που δημιουργούν οι άνθρωποι τα λύνουν οι άνθρωποι». Αμέσως μετά θα πάει να μιλήσει με ανθρώπους που σκέφτονται σαν και αυτήν. Και ξέρει πως είναι πολλοί. Και αυτό σημαίνει πως και οι αντιδράσεις τους μπορούν να αθροιστούν σε μία ισχυρή συνισταμένη.
Δεν είναι η πρώτη φορά που η Λυδία βρίσκει απαντήσεις μέσα από τη φυσική. Ακόμα και για τα αφύσικα….. Όχι!! Η σχολική κουκουβάγια πρέπει να συνεχίσει να υπάρχει.
Ακολουθείστε το iPaidia στο Google News
