«Στην Ελλάδα δεν είναι καθόλου εύκολο να μεγαλώνεις ένα παιδί με . Οι δομές είναι ελάχιστες και ακόμη κι αυτές που υπάρχουν έχουν δημιουργηθεί από τους ίδιους τους γονείς. Σε ορισμένες, μάλιστα, η λίστα αναμονής ξεπερνά τα 200 άτομα».

Ηταν η αρχή της συζήτησής μας για μια κατάσταση λίγο-πολύ γνωστή. Ηταν και ο λόγος που εξηγούσε τη γεμάτη φιλοδοξία πρωτοβουλία τους. Τρεις οικογένειες αποφάσισαν να αλλάξουν το μέλλον των αυτιστικών παιδιών τους, προσφέροντάς τους δυνατότητες που δυσκολεύεται να τους προσφέρει το ίδιο το κράτος. Ιδρυσαν πριν από δύο μήνες ένα μη κερδοσκοπικό σωματείο, βασιζόμενες σε μια ενδιαφέρουσα ιδέα που «αντέγραψαν» από την άλλη άκρη του Ατλαντικού: τη δημιουργία ενός πρότυπου θεραπευτικού αγροκτήματος, όπου έφηβοι και ενήλικα άτομα με αυτισμό θα ζουν, θα εκπαιδεύονται και θα εργάζονται στη φύση. Ονόμασαν το σωματείο τους «Γη Θεραπαινίς», χρησιμοποιώντας αυτήν την αρχαία ελληνική λέξη για να εξηγήσουν τον σκοπό τους.

«Γη Θεραπαινίς, είναι η γη που υπηρετεί και που φροντίζει. Επομένως, η ονομασία που επιλέξαμε έχει διπλό νόημα. Οχι μόνο υπηρετεί τον σκοπό για τα παιδιά μας, αλλά στο άκουσμα της εμπεριέχει και τη λέξη θεραπεία», εξηγεί στην «Καθημερινή» η Ελενα Αρβανίτη που ανέλαβε επικεφαλής του σωματείου.

Στο ίδιο τραπέζι κουβεντιάζουμε με τη Βάσω Αβραμέα, μητέρα ενός 19χρονου αγοριού με αναπτυξιακές διαταραχές. Η ιδέα για τη δημιουργία του θεραπευτικού αγροκτήματος υπήρχε στο μυαλό της ήδη από το 2015 και τώρα νιώθει ευτυχής που σημειώνονται τα πρώτα βήματα. «Προέκυψε από την αγωνία μας για το τι θα απογίνουν τα παιδιά μας όταν εμείς μεγαλώσουμε και δεν θα μπορούμε να τα φροντίζουμε ή όταν δεν θα υπάρχουμε», μας λέει. «Οι περισσότεροι γονείς προσπαθούμε να τα βγάλουμε πέρα μόνοι μας στο σπίτι ή στην καλύτερη περίπτωση με κάποιους βοηθούς. Αλλά και κάποια υποστηριζόμενα διαμερίσματα που λειτουργούν μοιάζουν με κλουβιά. Τα παιδιά είναι κλεισμένα εκεί μέσα, με δύο φροντιστές, χωρίς να μπορούν να βγουν μία βόλτα ή να απασχοληθούν δημιουργικά», συμπληρώνει.

Κι ενώ τα μέλη του σωματείου βρίσκονται στην αναζήτηση του κατάλληλου αγροκτήματος που θα φιλοξενήσει τα παιδιά (κάπου στην Αττική), ταυτόχρονα ξεκινούν τις πρώτες τους εξορμήσεις σε κοντινές περιοχές. Ηδη, εννέα οικογένειες που έχουν γίνει μέλη του «Γη Θεραπαινίς» συναντώνται συχνά προκειμένου τα παιδιά τους, που σύντομα θα συγκατοικούν σε κάποιον ξενώνα μέσα στη φύση, να γνωριστούν καλύτερα μεταξύ τους.

«Κάνουμε το ένα βήμα μετά το άλλο. Σε αυτή τη φάση επιλέγουμε επισκέψεις σε αγροκτήματα, στα οποία τα παιδιά μας μπορούν να εκπαιδευθούν στις βιολογικές καλλιέργειες, στη φροντίδα των ζώων, στο ζύμωμα του ψωμιού κ.λπ. Θέλουμε προτού βρούμε το δικό μας κτήμα να δούμε πώς αντιδρούν τα παιδιά, φέρνοντάς τα σε επαφή με τη φύση», εξηγεί η Ελενα Αρβανίτη.

Παίρνοντας την ιδέα από αντίστοιχες πρωτοβουλίες στην Αμερική, το αγρόκτημα σχεδιάζεται να προσφέρει στα παιδιά όχι μόνο τη διαμονή τους –πάντα υπό την επίβλεψη των συνοδών τους– αλλά και τη δημιουργική τους απασχόληση ή ακόμη την εργασία τους. «Τα παιδιά μπορούν είτε να κάνουν πρωτογενείς εργασίες στη γη είτε δευτερογενείς εργασίες, όπως η τυποποίηση των τροφίμων μέσα από την αγγειοπλαστική και την κεραμική. Κάθε παιδί μπορεί να βρει μια απασχόληση που θα προσαρμόζεται στις ανάγκες του βοηθώντας το παράλληλα να αντιμετωπίσει τα προβλήματα του αυτισμού του», λέει η Βάσω Αβραμέα. «Είναι σημαντικό επίσης να μπορούν να διαθέτουν τα προϊόντα τους στις τοπικές αγορές ή μέσω Διαδικτύου έτσι ώστε να κερδίζουν κάποια έσοδα από την εργασία τους. Εμείς δεν ξέρουμε για πόσο θα μπορούμε να στηρίζουμε τα παιδιά μας οικονομικά, αφού τα επιδόματα που παίρνουμε από το κράτος είναι επιδόματα κοροϊδίας», τονίζει.

Ενέργεια και δυνατότητες

Η Ρένα Βοστάνη, συνταξιούχος πολιτικός μηχανικός, μεγαλώνει κι εκείνη ένα αγόρι 20 ετών με αναπτυξιακές διαταραχές. Από την πρώτη στιγμή αποφάσισε να πάρει μέρος στο εγχείρημα, θέλοντας, όπως λέει στην «Κ», να δώσει μια διέξοδο στο παιδί της. «Αυτό που δεν γνωρίζουν οι περισσότεροι είναι ότι τα παιδιά με αυτισμό έχουν πολύ μεγάλες δυνατότητες και μπορούν να εξελιχθούν εφόσον τους δοθεί η δυνατότητα. Εχουν μέσα τους μια μεγάλη ενέργεια και μια δημιουργικότητα που δεν πρέπει να περιορίζεται μέσα σε έναν χώρο φύλαξης», μας λέει. «Μέσα από αυτό το σωματείο θέλουμε να περάσουμε το μήνυμα στην ελληνική κοινωνία ότι τα παιδιά μας δεν είναι καταδικασμένα, έχουν προοπτικές και μεγαλώνοντας μπορούν να εκπαιδευθούν και να κάνουν κάτι», τονίζει. Η εργασία των παιδιών με αυτισμό είναι απαραίτητη για την ψυχολογία, αλλά και την αποδοχή τους, λένε οι γονείς. Στα σχέδιά τους είναι το αγρόκτημα να δεχθεί έως και 50 ή 60 άτομα που θα απασχολούνται στα εργαστήρια του, ενώ στόχος είναι η κίνησή τους να γίνει παράδειγμα και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας.