Η εφηβεία είναι μια περίοδος εξερεύνησης και αμφισβήτησης, κατά την οποία οι έφηβοι αρχίζουν να αναπτύσσουν τη δική τους ταυτότητα και να επηρεάζονται από το κοινωνικό τους περιβάλλον. Ένα από τα μεγαλύτερα άγχη των γονέων είναι η πιθανότητα εμπλοκής του παιδιού τους με το αλκοόλ, το κάπνισμα ή άλλες επικίνδυνες ουσίες. Ο ανοιχτός διάλογος και η σωστή ενημέρωση παίζουν καθοριστικό ρόλο στην πρόληψη, καθώς οι έφηβοι είναι πιο πιθανό να πάρουν σωστές αποφάσεις όταν έχουν γνώση των συνεπειών.
Το πότε πρέπει να ξεκινήσει αυτή η συζήτηση είναι ένα κρίσιμο ερώτημα. Οι ειδικοί συνιστούν ότι η εκπαίδευση πάνω σε αυτά τα θέματα πρέπει να αρχίζει από νωρίς, ακόμα και πριν την εφηβεία, με τρόπο προσαρμοσμένο στην ηλικία του παιδιού. Στην προεφηβεία, γύρω στα 9 με 11 έτη, οι γονείς μπορούν να εισάγουν το θέμα μέσα από γενικές συζητήσεις για την υγεία και τις συνέπειες των βλαβερών συνηθειών.
Δείτε ΟΙΕΛΕ για πιστοποίηση Γλωσσομάθειας: «Ανεπαρκής εποπτεία, πλαστοί τίτλοι, εξετάσεις μαϊμού»
Στη διάρκεια της εφηβείας, μεταξύ 12 και 16 ετών, οι συζητήσεις πρέπει να γίνουν πιο συγκεκριμένες, καθώς αυτή είναι η ηλικία όπου οι έφηβοι αρχίζουν να εκτίθενται σε κοινωνικές πιέσεις και πειρασμούς. Είναι σημαντικό οι γονείς να μην περιμένουν να προκύψει κάποιο πρόβλημα για να μιλήσουν, αλλά να είναι προληπτικοί και να δίνουν στο παιδί τα απαραίτητα εφόδια για να διαχειριστεί δύσκολες καταστάσεις.
Ο τρόπος με τον οποίο γίνεται η συζήτηση είναι εξίσου σημαντικός. Οι γονείς πρέπει να διατηρούν έναν ήρεμο και ανοιχτό τόνο, αποφεύγοντας τον διδακτισμό και τις υπερβολικές απειλές. Αντί για φράσεις όπως «Αν σε δω να καπνίζεις, θα έχεις σοβαρές συνέπειες», είναι προτιμότερο να χρησιμοποιούνται προσεγγίσεις που προάγουν τη σκέψη και την κριτική ικανότητα, όπως «Τι πιστεύεις ότι συμβαίνει σε κάποιον που αρχίζει το κάπνισμα;» ή «Πώς θα αντιδρούσες αν ένας φίλος σου σου πρότεινε να πιείτε μαζί αλκοόλ;». Αυτή η μέθοδος βοηθά το παιδί να αναπτύξει τη δική του άποψη και να νιώσει ότι η γνώμη του έχει αξία.
Είναι επίσης σημαντικό να κατανοήσουν οι γονείς ότι η πίεση από το κοινωνικό περιβάλλον παίζει καθοριστικό ρόλο στις επιλογές των εφήβων. Οι φίλοι και οι παρέες έχουν τεράστια επιρροή, και πολλές φορές οι έφηβοι ενδέχεται να νιώσουν υποχρεωμένοι να δοκιμάσουν αλκοόλ ή τσιγάρο για να γίνουν αποδεκτοί.
Οι γονείς μπορούν να τους βοηθήσουν να μάθουν πώς να λένε «όχι» με αυτοπεποίθηση, χωρίς να αισθάνονται άβολα. Ένα καλό παράδειγμα είναι να τους προτείνουν έτοιμες απαντήσεις που μπορούν να χρησιμοποιήσουν, όπως «Όχι, ευχαριστώ, δεν μου αρέσει» ή «Δεν θέλω να το δοκιμάσω, δεν είναι για μένα». Το να έχουν έτοιμες στρατηγικές από πριν μπορεί να κάνει τη διαφορά όταν βρεθούν σε μια δύσκολη κατάσταση.
Εκτός από τον διάλογο, οι γονείς πρέπει να δίνουν και το σωστό παράδειγμα. Οι έφηβοι παρατηρούν τη συμπεριφορά των ενηλίκων και επηρεάζονται από αυτήν. Αν ένας γονιός καπνίζει ή πίνει συστηματικά μπροστά στα παιδιά του, είναι πιο δύσκολο να τα πείσει για τους κινδύνους αυτών των συνηθειών. Το μήνυμα που στέλνουν οι πράξεις είναι εξίσου ισχυρό με τα λόγια.
Επιπλέον, είναι σημαντικό να υπάρχει υποστηρικτικό περιβάλλον στο σπίτι. Οι έφηβοι που νιώθουν ότι μπορούν να μιλήσουν ανοιχτά με τους γονείς τους για ό,τι τους απασχολεί είναι λιγότερο πιθανό να καταφύγουν σε επικίνδυνες συμπεριφορές. Η εμπιστοσύνη είναι το κλειδί σε αυτή τη σχέση και οικοδομείται μέσα από συχνές και ουσιαστικές συζητήσεις.
Τέλος, αν ένας γονιός υποψιάζεται ότι το παιδί του έχει ήδη εμπλακεί με αλκοόλ, κάπνισμα ή άλλες ουσίες, η αντίδραση πρέπει να είναι ψύχραιμη και υποστηρικτική. Οι κατηγορίες και οι τιμωρίες σπάνια έχουν θετικά αποτελέσματα. Αντίθετα, μια συζήτηση που βασίζεται στην κατανόηση, στις συνέπειες και στη βοήθεια μπορεί να είναι πιο αποτελεσματική. Σε σοβαρότερες περιπτώσεις, η συμβουλή ενός ειδικού μπορεί να είναι απαραίτητη για να βοηθήσει τον έφηβο να ξεπεράσει πιθανές εξαρτήσεις ή να διαχειριστεί πιέσεις που τον οδηγούν σε επικίνδυνες συμπεριφορές.
ΝΕΑ μέτρα για αλκοόλ και κάπνισμα
Η πρόληψη μέσα από τη σωστή επικοινωνία, την κατανόηση και το θετικό παράδειγμα είναι ο καλύτερος τρόπος για να προστατευθούν οι έφηβοι από τις παγίδες του αλκοόλ, του καπνίσματος και των ουσιών. Οι γονείς έχουν έναν σημαντικό ρόλο να παίξουν, όχι ως αυστηροί κριτές, αλλά ως καθοδηγητές που βοηθούν το παιδί τους να κάνει σωστές επιλογές για το μέλλον του.
“Τσιγάρο; Όχι δε θα πάρω”. Ταινία μικρού μήκους από το 4ο Γυμνάσιο Πύργου στα πλαίσια προγράμματος βιωματικής δράσης κατά του καπνίσματος.
Ακολουθείστε το iPaidia στο Google News
