Διαζύγιο και παιδί: Βοήθεια προσαρμογής του στη νέα κατάσταση

Διαζύγιο και παιδί: Βοήθεια προσαρμογής του στη νέα κατάσταση

Συντάκτρια: Δήμητρα Πήττα, Εκπαιδευτικός & Επιστήμονας Ψυχικής Υγείας

Όσο κι αν θέλει ο κάθε γονιός τα παιδιά του να είναι η κύρια προτεραιότητά του, οι γονείς που βιώνουν χωρισμό και διαζύγιο αισθάνονται και οι ίδιοι ένα δυσβάσταχτο στρες, δυσκολευόμενοι να ικανοποιήσουν πρώτα τις ανάγκες των παιδιών τους. Δυστυχώς, υπάρχουν παιδιά που μετά τον χωρισμό των γονέων τους, υφίστανται σοβαρές κοινωνικές και ψυχολογικές επιπτώσεις.

Εδώ όμως σημαντικό ρόλο θα παίξουν οι γονείς, οι οποίοι μπορούν να ασκήσουν μεγάλη επιρροή στα παιδιά τους ώστε να έχουν μια ρεαλιστική προσέγγιση των γεγονότων, αποφεύγοντας τις καταστροφικές σκέψεις.

Είναι όλα τόσο τραγικά όσο φαίνονται;

Συχνά οι γονείς νιώθουν ενοχές για το διαζύγιό τους, και ανησυχούν πολύ για την επίδραση που αυτό μπορεί να έχει στην ανάπτυξη και στη γενικότερη ψυχοσύνθεση των παιδιών τους. Πρέπει όμως να φροντίσουν να αναδείξουν τα θετικά που μπορεί να έχει η απόφαση για ένα διαζύγιο.

Πρώτα απ’ όλα, οι γονείς πρέπει να δώσουν στα παιδιά τους να καταλάβουν πως το διαζύγιο ήταν η μόνη λύση ώστε να πάψει να υπάρχει ένταση και εχθρικότητα στο σπίτι και πως ζώντας πλέον χωριστά, είναι πιο χαρούμενοι, έτοιμοι να διαθέσουν περισσότερο χρόνο για τους ίδιους και για τα παιδιά χωρίς να σπαταλούν πια τόσο πολλή αρνητική ενέργεια για να καβγαδίζουν μεταξύ τους.

Αυτό που είναι άκρως σημαντικό, είναι πως οι γονείς θα πρέπει να είναι απόλυτα σαφείς απέναντι στα παιδιά τους, σε όποιο αναπτυξιακό επίπεδο κι αν αυτά ανήκουν, εξηγώντας τους σε ήπιο τόνο πως αποφάσισαν ότι δε μπορούν πια να ζουν μαζί, πως αυτό δεν ήταν μια εύκολη απόφαση, παρόλα αυτά ήταν μια απόφαση ενηλίκων, που δεν έχει σε καμία περίπτωση να κάνει με το παιδί, και που δεν αλλάζει σε κανένα βαθμό την αγάπη που και οι δυο τρέφουν για το παιδί.

Πώς θα απαντήσω στα ερωτήματα του παιδιού μου σχετικά με το διαζύγιο;

Σίγουρα τα παιδιά, έχουν κάποιες ερωτήσεις που θα ήθελαν να κάνουν στους γονείς αλλά διστάζουν. Ερωτήσεις όπως:

• Μήπως ήταν δικό μου το λάθος;
• Θα μπορούσα να είχα κάνει κάτι για να κρατήσω τους γονείς μου ενωμένους;
• Και αν υποσχεθώ να συμπεριφέρομαι καλά, αυτό θα τους κάνει να είναι και πάλι μαζί;
• Θα πρέπει να μετακομίσω; Θα πρέπει να αλλάξω σχολείο;

Τα κλειδιά στην απάντηση αυτών των ερωτημάτων των παιδιών είναι η σαφήνεια, η ειλικρίνεια & η διαβεβαίωση ότι θα παραμείνουν ασφαλή και αγαπητά. Τα παιδιά πρέπει να ξέρουν ότι δεν έχουν κάνει απολύτως τίποτα που να ώθησε τους γονείς τους στο χωρισμό, να τονιστεί ότι η απόφαση ήταν μια κοινή απόφαση των δυο τους και πως βασιζόταν σε προβλήματα μεταξύ τους τα οποία δεν επιδέχονταν λύσης. Να γνωρίζουν πως δε μπορούν να κάνουν τίποτα για να διορθώσουν το πρόβλημα καθώς δεν είναι δική τους ευθύνη η δημιουργία του και πως δε θα πρέπει να καταφύγουν ούτε σε αγγελικές ούτε σε ακραία επιθετικές συμπεριφορές ως μέσο επανασύνδεσης των γονιών τους.

Τι πρέπει να αποφύγουν οι γονείς μετά από ένα διαζύγιο;

Μετά την ανακοίνωση ενός διαζυγίου, οι γονείς θέλουν να βεβαιωθούν όσο το δυνατόν πιο γρήγορα ότι τα παιδιά τους θα επανέλθουν. Για να επιτευχθεί όμως αυτό, θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί ως προς την αποφυγή ορισμένων συνηθισμένων και σοβαρών παγίδων.

1^ον Τα παιδιά δε θα πρέπει να νιώθουν παγιδευμένα ανάμεσα στους γονείς

Αυτό σημαίνει πως οι γονείς θα πρέπει να φροντίζουν τα παιδιά τους να μη γίνονται μάρτυρες της εχθρικότητας μεταξύ δύο ανθρώπων που τόσο βαθιά αγαπούν. Όσο λιγότερη η σύγκρουση μεταξύ των γονέων τους, τόσο πιο ανθεκτικά γίνονται τα παιδιά εφόσον κατανοούν ότι δε βρίσκονται στη μέση.

2^ον Συγκρατηθείτε όσο μπορείτε & μη δείξετε στα παιδιά σας πως έχετε πληγωθεί από τον/την σύντροφό σας.

Να έχετε πάντα στο νου σας πως τα παιδιά είναι σημαντικό να διατηρούν καλές επαφές και με τους δυο γονείς. Διακατέχονται από την ανάγκη να μπορούν να βλέπουν τον κάθε γονιό ξεχωριστά, χωρίς να ανησυχούν ότι θα πληγώσουν τον άλλον ή ότι θα τον κάνουν να νιώσει ζήλια ή θυμό. Θα πρέπει τα παιδιά να μπορούν παρά το χωρισμό, να χτίζουν μια σχέση με τον κάθε γονιό, χωρίς να νιώθουν ότι απιστούν στον άλλο

3^ον Μη χρησιμοποιείτε τα παιδιά ως μεταφορείς μηνυμάτων από το ένα σπίτι στο άλλο

Ακόμα κι αν η επικοινωνία των συζύγων έχει σταματήσει, τα παιδιά δε θα πρέπει να χρησιμοποιούνται κατ’ αυτό τον τρόπο.

4^ον Μη πιέζετε τα παιδιά να μεγαλώσουν πριν την ώρα τους

Πολλές φορές, οι χωρισμένοι γονείς στρέφονται στα παιδιά τους αναζητώντας συναισθηματική υποστήριξη. Δηλώσεις του τύπου «Τώρα εσύ είσαι ο άντρας του σπιτιού», μπορεί να ασκήσουν υπέρμετρη πίεση στα παιδιά κάνοντας τα να νιώθουν ενοχή όταν δε δύνανται να εκπληρώσουν αυτό το ρόλο.

Δώστε τους να καταλάβουν πόσο σημαντική είναι η παρουσία τους, η συμβολή τους στην οικογένεια χωρίς όμως να φτάνετε σε υπερβολές στρεσάροντας το παιδί για το ρόλο που πρέπει να έχει στο σπίτι.

5^ον Δώστε στα παιδιά σας να καταλάβουν ότι δε θα τα απορρίψετε ποτέ

Πολλά παιδιά έχουν μια έντονη ανησυχία πως θα απορριφθούν για παράδειγμα από τη μητέρα, όπως ακριβώς απορρίφθηκε και ο πατέρας τους. Αν ποτέ νιώσετε σα γονείς την ανάγκη να πείτε στο παιδί σας με θυμό «Είσαι ακριβώς ίδιος με τον πατέρα σου/τη μητέρα σου», σταματήστε το αμέσως. Το ότι υπάρχουν στο παιδί σας χαρακτηριστικά που σας θυμίζουν τον/την πρώην σύντροφό σας, είναι πολύ απειλητικό για την ευτυχία ενός παιδιού διότι ζουν συνεχώς με το φόβο της απόρριψης και τον περιμένουν από στιγμή σε στιγμή.

Κλείνοντας, το πιο σημαντικό που πρέπει να αποκομίσουμε είναι πως για να μπορέσουν να επανέλθουν τα παιδιά από το διαζύγιο, είναι ζωτικής σημασίας να ξέρουν ότι οι γονείς τους θα κάνουν τα πάντα για να τα συμπεριλάβουν στις ζωές τους όσο πιο ολοκληρωτικά και συχνά γίνεται.