Πόσες φορές έχουμε ακούσει την ερώτηση «τι θα γίνεις όταν μεγαλώσεις;» να απευθύνεται σε παιδιά από πολύ μικρή ηλικία; Πρόκειται για μια ερώτηση που ακούγεται αθώα ή και διασκεδαστική, όμως στην πραγματικότητα αγγίζει ένα βαθύτερο ζήτημα: την πίεση που μπορεί να νιώσουν τα παιδιά σε σχέση με το μέλλον τους. Το ερώτημα που προκύπτει είναι: Από ποια ηλικία είναι λογικό – ή αναγκαίο – να γνωρίζει ένα παιδί ποιο επάγγελμα θέλει να ακολουθήσει;
Δείτε επίσης Πώς να καταλάβω αν το παιδί μου είναι παχύσαρκο – Τι λένε οι ειδικοί
Η αλήθεια είναι ότι η ανάπτυξη επαγγελματικών ενδιαφερόντων είναι μια διαδικασία που εξελίσσεται με το πέρασμα του χρόνου και συνδέεται στενά με το γνωστικό, συναισθηματικό και κοινωνικό επίπεδο κάθε παιδιού. Στην προσχολική και πρώτη σχολική ηλικία, τα παιδιά συνήθως εκφράζουν επιθυμίες που βασίζονται σε πρότυπα ή ρόλους που παρατηρούν γύρω τους, χωρίς να έχουν πραγματική εικόνα του τι συνεπάγεται ένα επάγγελμα. Σε αυτή τη φάση, το παιχνίδι ρόλων και οι αυθόρμητες απαντήσεις, όπως «αστροναύτης», «δασκάλα» ή «πυροσβέστης», είναι απόλυτα φυσιολογικές και μέρος της φαντασίας τους.
Κατά την εφηβεία όμως, και ιδίως προς το τέλος του Γυμνασίου, αρχίζει σταδιακά να αναπτύσσεται πιο συνειδητά το ενδιαφέρον για το μέλλον. Οι έφηβοι έρχονται αντιμέτωποι με την ανάγκη λήψης αποφάσεων, ιδιαίτερα στο λύκειο όπου καλούνται να επιλέξουν κατευθύνσεις ή πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα που θα επηρεάσουν την επαγγελματική τους πορεία. Ακόμα κι εκεί, ωστόσο, πολλοί μαθητές νιώθουν αβέβαιοι, αλλά αυτό δεν είναι ανησυχητικό — είναι μέρος της φυσιολογικής διεργασίας διαμόρφωσης ταυτότητας.
Δείτε Μπορούμε να αφήνουμε το παιδί να τρώει «σαβούρες»; Ή μήπως όχι;
Ο επαγγελματικός προσανατολισμός δεν είναι ένας γραμμικός ή άκαμπτος δρόμος. Πολλοί ενήλικες σήμερα εργάζονται σε επαγγέλματα εντελώς διαφορετικά από αυτά που δήλωναν ως παιδιά ή ακόμη και από αυτά που σπούδασαν. Η αγορά εργασίας μεταβάλλεται συνεχώς, νέα επαγγέλματα εμφανίζονται, ενώ άλλες ειδικότητες καταργούνται ή αλλάζουν μορφή. Αυτό σημαίνει ότι η ευελιξία, η προσαρμοστικότητα και η διαρκής μάθηση είναι πολύ πιο σημαντικές δεξιότητες από μια πρόωρη και αυστηρή επαγγελματική επιλογή.
Είναι σημαντικό οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί να προσφέρουν υποστήριξη, χωρίς πίεση. Ο διάλογος, η ενθάρρυνση της εξερεύνησης διαφορετικών ενδιαφερόντων και η παροχή ερεθισμάτων από τον πραγματικό κόσμο βοηθούν το παιδί να αναπτύξει μια πιο ουσιαστική αντίληψη για τον επαγγελματικό του δρόμο. Η χρήση εργαλείων επαγγελματικού προσανατολισμού, η επαφή με επαγγελματίες και οι εμπειρίες μέσα από προγράμματα ή δραστηριότητες μπορούν επίσης να λειτουργήσουν καθοδηγητικά.
Συνοψίζοντας, δεν υπάρχει συγκεκριμένη ηλικία που «πρέπει» ένα παιδί να γνωρίζει τι θα κάνει στο μέλλον. Αυτό που έχει αξία είναι να καλλιεργείται η αυτογνωσία, η περιέργεια και η ελευθερία επιλογής, χωρίς πίεση ή ενοχές. Η επαγγελματική πορεία είναι μια διαδρομή που χτίζεται σταδιακά — και κάθε παιδί έχει το δικό του ρυθμό.
Διαβάστε επίσης Το παιδί δεν συγκεντρώνεται – Τι μπορώ να κάνω;
Ακολουθείστε το iPaidia στο Google News
