Αναζητώντας την καλή σχολική χρονιά

Σεπτέμβρης λοιπόν και μια καινούρια (για τις σχολικές αίθουσες) χρονιά παραλαμβάνει την σκυτάλη από την προηγούμενη για να προσθέσει άλλη μια στροφή στη 12ετή μαθητική ζωή. Απόλυτα συμβατή λοιπόν με την επικαιρότητα η ευχή «καλή σχολική χρονιά»!

Μανώλης Αναστόπουλος

Στην προσπάθεια ανακάλυψης μιας ευχής που δεν θα χαθεί μέσα στην τυπικότητά της το ταξίδι της σκέψης μας θεώρησε απαραίτητες δύο στάσεις. Η πρώτη για να φωτογραφίσει τα στοιχεία του περιβάλλοντος του παραλήπτη – μαθητή και η δεύτερη για να θυμηθεί ότι βρισκόμαστε εν έτη 2017.
Μαθητής και περιβάλλον

Στέλνοντας την ευχή μας για μια «καλή σχολική χρονιά» θα πρέπει να συμφωνήσουμε για το ποιο είναι το «πρόσωπο» του αποδέκτη, και συγχρόνως να αποδεχτούμε το ενδεχόμενο της διαφορετικής μετάφρασης. Αναμφίβολα εκτός από τους μαθητές υπάρχουν και άλλες ομάδες – στοιχεία (γονείς, καθηγητές, σχολείο) που θα διεκδικούσαν την προσθήκη του ονόματός τους στη λίστα με τους παραλήπτες. Και βέβαια όταν αυξάνεται ο αριθμός των ατόμων αυξάνεται και η πιθανότατα να ακουστούν περισσότερες ερμηνείες για την ίδια λέξη – ευχή.
Για τον μαθητή

Η μετάφραση της «καλής χρονιάς» ίσως είναι ο συνδυασμός καλών βαθμών, καθηγητών που τους πηγαίνει, σχολικού και οικογενειακού περιβάλλοντος χωρίς έντονη πίεση, υγιειών σχέσεων με τους συμμαθητές και βέβαια αν αναφερόμαστε στην Γ Λυκείου η επιτυχία του στις Πανελλαδικές εξετάσεις.

Ασφαλώς οι προηγούμενες αναφορές δεν μπορεί να είναι οι αντιπροσωπευτικές για το σύνολο των μαθητών. Πιστεύουμε όμως ότι χαρακτηρίζουν την πλειοψηφία.
Οι καθηγητές

Όπως και οι εργαζόμενους γενικότερα προσφέρουν την υπηρεσία τους σε κάποιο σχολείο (εργασιακό χώρο) έναντι χρηματικής αμοιβής. Έχουμε λοιπόν μια εργασιακή σχέση μεταξύ καθηγητή και σχολείου η οποία δημιουργεί μια δεύτερη ισχυρή σχέση μεταξύ καθηγητή. Ο δάσκαλος λοιπόν θα πρέπει να «ιεραρχήσει» τις προηγούμενες σχέσεις για να προκρίνει εκείνη που θα του «καθορίσει» την καλή σχολική χρονιά.

Για ορισμένους η ικανοποίηση που θα εισπράξουν από την επιτυχία των μαθητών τους είναι το βασικό ζητούμενο. Σε άλλους η αίσθηση της μεταφοράς γνώσης και συμμετοχής τους στο παρακάτω της ζωής των άλλων είναι το σημαντικό. Πολλοί απαιτούν από τους εαυτούς τους την συνύπαρξη των δύο προηγούμενων. Υπάρχουν ακόμη περιπτώσεις όπου ο όρος επάγγελμα αποδεικνύεται ισχυρότερος του όρου λειτούργημα και κατά συνέπεια το οικονομικό αποτέλεσμα της χρονιάς την χαρακτηρίζει σαν καλή όχι. Ενίοτε δε το κριτήριο της ηρεμίας, ησυχίας είναι το καθοριστικό

Διαπιστώνουμε λοιπόν ότι μεταξύ των συναδέλφων υπάρχει μια πολυφωνία αναφορικά με την ερμηνεία που δίνεται στην «καλή σχολική χρονιά».
Το ευρύτερο περιβάλλον

Στις οργανωμένες κοινωνίες υπάρχει και ο υπεύθυνος φορέας για τη χάραξη εκείνης της πολιτικής σε θέματα παιδείας που θα προάγει την καλλιέργεια του πνεύματος.

Εδώ η καλή χρονιά θα μπορούσε να σημαίνει την εύρυθμη λειτουργία όλων που συμμετέχουν στη διαδικασία μεταφοράς της γνώσης. Μια άλλη μορφή καλής χρονιάς θα ήθελε να βρει τη λήξη του σχολικού έτους απλά χωρίς απρόοπτα. Διαφορετική αίσθηση του όρου θα ήταν η χρονιά να κυλήσει χωρίς κραδασμούς των θέσεων που κάποιοι κατέχουν. Ένα άλλο profile μιας καλής χρονιάς ίσως να σχετίζεται με την κυκλοφορία νέων που θα επηρέαζαν θετικά τους μελλοντικούς ψηφοφόρους.

Πάλι διακρίνουμε πολλές ερμηνείες του όρου..
Μαθητής εν έτη 2017

Συμβαίνει συχνά να υιοθετούμε ή και να επαναλαμβάνουμε λογικές παρότι γνωρίζουμε ότι το τελικό αποτέλεσμα αυτών των επιλογών μας δεν θα είναι υπέρ μας.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα ανάλογης συμπεριφοράς – ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια – είναι η υπέρ προσφοράς μας στον μαθητή.

Πράγματι η υπερβολική παροχή βοήθειας στα μαθήματα και η εξωπραγματική αντίληψη μας για την κούραση (του τέκνου) τείνουν να γίνουν κοινά χαρακτηριστικά συμπεριφοράς σε όλο και περισσότερους γονείς.

Τι όμως πετυχαίνουμε έτσι;

Διαμορφώνουμε ισχυρούς χαρακτήρες ικανούς να αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα της αυριανής ζωής ή συμβάλλουμε σε μια προσωρινή επιτυχία τους;

Αναλύουμε και περιγράφουμε με ρεαλιστικό τρόπο τη συνέχεια ή παρουσιάζουμε μια εικονική πραγματικότητα;

Τονίζουμε την απαραίτητη προϋπόθεση της έντονης προσωπικής προσπάθειας ή δημιουργούμε την ψευδαίσθηση ότι η έξωθεν βοήθεια θα είναι πάντα παρούσα;

Γνωστοποιούμε την πραγματική ικανοποίηση που αντλείται από το ρήμα «κατακτώ» σε σχέση με αυτήν που βρίσκεται στο ρήμα «βρίσκω»;

Κάποιος, κάποτε είχε πει ότι η ωριμότητα έρχεται μέσα από τη στέρηση.

Κουβέντες άλλης εποχής θα πουν αρκετοί. Διαχρονικές αλήθειες θα τις ονομάσουμε εμείς.
Για επίλογο

Αγαπημένε μου μαθητή,

Δεν ξεχνώ ότι μεγαλώνεις σε ένα περιβάλλον πολύ πιο «ψεύτικο» σε σχέση με αυτό που μεγάλωσα εγώ. Και το ψεύτικο αγγίζει όλες τις πλευρές της κοινωνικής ζωής. Ασφαλώς δεν ήταν δική σου η επιλογή. Βρέθηκες να ζεις μέσα του. Αν λοιπόν κάποιος πρέπει να πάρει ένα κομμάτι της ευθύνης θα είναι η δική μου γενιά. Αυτή που δεν αντέδρασε ώστε να αποτρέψει τη δημιουργία αυτού του περιβάλλοντος ή τουλάχιστον να περιορίσει την έκτασή του. Δεν ξέρω όμως αν αυτό ήταν πράγματι εφικτό. Η δύναμη της ομαδικής προσπάθειας έχει έντεχνα εκφυλιστεί εδώ και χρόνια.

Έχοντας βιώσει αρκετές «ανατροπές» ζωής κατέληξα στο ότι η άντληση της πραγματικής ικανοποίησης γίνεται περισσότερο μέσα από την προσωπική δημιουργία – κατάκτηση παρά από την αποδοχή κληρονομικών δικαιωμάτων. Βέβαια η δημιουργία – κατάκτηση δεν έρχεται άκοπα, αλλά συνοδεύεται από έντονη προσωπική προσπάθεια. Δεν αρνείσαι την βοήθεια, αλλά δεν βασίζεσαι σε αυτήν. Αυτή η αντίληψη – συμπεριφορά σε δυναμώνει, σε ωριμάζει και σε προετοιμάζει για τον επόμενο στόχο σου.

Έχεις τα πινέλα, έχεις τα χρώματα, ζωγράφισε τον παράδεισο και μπες μέσα (Νίκος Καζαντζάκης, 1883-1957)

Η παρουσία των προηγούμενων σκέψεων στο διάβα αυτής της χρονιάς θα όριζε την πραγματική ευχή που θα ήθελα να σου στείλω μέσα από την «καλή σχολική χρονιά»