Το καλοκαίρι για πολλούς είναι ταυτισμένο με τα κουνούπια.
Για τους περισσότερους, αυτό σημαίνει εξανθήματα, κνησμό και ενίοτε εφιαλτικά βράδια αγρυπνίας.

Όμως, τελικά τα κουνούπια αλλά και τα άλλα ζωύφια του καλοκαιριού δεν είναι τόσο αθώα όσο πιστεύουμε.

Κουνούπια, σκνίπες, τσιμπούρια και κοριοί, είναι φορείς ιών που μεταδίδονται στον άνθρωπο.

Κάθε χρόνο, περισσότεροι από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι σε όλο τον κόσμο μολύνονται από τέτοια τσιμπήματα. Οι επιστήμονες χρησιμοποιούν για τα ζωύφια αυτά, τον όρο : διαβιβαστές.

Το πλέον θανατηφόρο νόσημα που μεταδίδεται με διαβιβαστές είναι η ελονοσία, η οποία μόνο το 2010, προκάλεσε 660.000 θανάτους, κυρίως στην Αφρική. Στην Ελλάδα το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τέτοιων παρόμοιων νοσημάτων είναι οι λοιμώξεις από τον ιό του δυτικού Νείλου.

Τα κουνούπια, όπως λένε οι ειδικοί, μπορούν να γίνουν φορείς μετάδοσης ιών και παρασίτων. Μπορούν να μεταδώσουν ασθένειες όπως την ελονοσία ή τον κίτρινο πυρετό. Οι περισσότεροι από αυτούς τους παθογόνους ιούς βρίσκονται στην Αφρική, την Ασία και τη Λατινική Αμερική.

Πολλά από αυτά τα εξωτικά κουνούπια μεταφέρονται μέσω ανθρώπων που ταξιδεύουν πολύ. Επιβιώνουν για κάποιο διάστημα και μετά εξαφανίζονται, συνήθως μετά το χειμώνα. Σε έρευνα που έγινε στην Γερμανία, από τα 75.000 κουνούπια που συνελέγησαν σε περισσότερες από 55 διαφορετικές περιοχές, εντοπίστηκαν και πολλά “εξωτικά” κουνούπια.

Οι ειδικοί θεωρούν ότι η αύξηση του αριθμού των νοσημάτων που μεταδίδονται από τους διαβιβαστές, σχετίζεται άμεσα με την αυξημένη κινητικότητα των ανθρώπων την εποχή της παγκοσμιοποίησης.

Αν και τα τελευταία χρόνια παρατηρείται σημαντική αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων και στην Ευρώπη, το κύριο βάρος, συνεχίζουν να το επωμίζονται οι χώρες του νότου. Kατά κύριο λόγο πλήττονται οι φτωχότερες πληθυσμιακές ομάδες του κόσμου. Αυτή είναι η ιδιαιτερότητα των νοσημάτων αυτών. Πλήττουν τους πιο φτωχούς ανθρώπους.

Περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι, κυρίως παιδιά, χάνουν κάθε χρόνο τη ζωή τους από ασθένειες όπως η ελονοσία ή ο κίτρινος πυρετός. Για ορισμένες από τις ασθένειες αυτές υπάρχουν εν τω μεταξύ εμβόλια, ενώ για άλλες, όπως η ελονοσία, αποτελεσματικά φάρμακα. Συχνά όμως τα φάρμακα βοηθούν μόνον στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων.

Το νόσημα με την ταχύτερη εξάπλωση στον κόσμο είναι ο δάγκειος πυρετός. Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας αλλά και ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός προειδοποιούν για τις συνέπειες της ραγδαίας εξάπλωσης του νοσήματος, χαρακτηρίζοντάς το «σιωπηλό κίνδυνο».

Σύμφωνα με τον ΠΟΥ πάντως, η ατομική υγιεινή παραμένει ο καλύτερος και αποτελεσματικότερος τρόπος πρόληψης. Σε κάθε περίπτωση όμως είναι ανεπίτρεπτο τον 21ο αιώνα να πεθαίνει κανείς από το τσίμπημα ενός κουνουπιού.