Ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου καθοδηγείται ως έναν βαθμό από γενετικούς παράγοντες, ωστόσο ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά ότι τουλάχιστον ένα στα τρία περιστατικά καρκίνου οφείλεται σε τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου, όπως το υπερβολικό βάρος, η κακή διατροφή ή η αποχή από τη σωματική άσκηση.

Ορισμένοι ειδικοί υποστηρίζουν μάλιστα ότι ο τρόπος ζωής που έχουμε επιλέξει παίζει σημαντικότερο ρόλο απ’ ό,τι το DNA στην εκδήλωση του καρκίνου.

Στο πλαίσιο αυτό, η Ιρλανδική Αντικαρκινική Εταιρεία παρουσιάζει τα 12 βασικότερα μέτρα πρόληψης που μπορούμε όλοι να λάβουμε ενάντια στον καρκίνο, υιοθετώντας σήμερα κιόλας πιο υγιεινές συνήθειες.

Η λίστα βασίζεται στον Ευρωπαϊκό Κώδικα Κατά του Καρκίνου (European Code Against Cancer) που αναπτύχθηκε από τον Διεθνή Οργανισμό Ερευνών για τον Καρκίνο (IARC).

1. Διατηρήστε το σωστό σωματικό βάρος

Όσο αυξάνεται το σωματικό λίπος τόσο αυξάνονται και οι πιθανότητες εκδήλωσης διαφόρων μορφών καρκίνου, π.χ. στον οισοφάγο, στο παχύ έντερο, στη χοληδόχο κύστη, στο πάγκρεας, στον μαστό (μετά την εμμηνόπαυση), στο ενδομήτριο, στις ωοθήκες, στα νεφρά και στον προστάτη. Ο καλύτερος τρόπος να επιτευχθεί το σωστό σωματικό βάρος είναι ο συνδυασμός σωματικής δραστηριότητας και σωστής διατροφής. Μπορείτε να αξιολογήσετε εάν το βάρος σας βρίσκεται μέσα στα όρια του φυσιολογικού υπολογίζοντας τον δείκτη μάζας σώματος.

2. Εντάξτε τη σωματική άσκηση στην καθημερινότητα σας

Προσπαθήστε να μειώσετε όσο περισσότερο γίνεται τον χρόνο που περνάτε καθιστοί μέσα στην ημέρα. Στόχος πρέπει να είναι η ήπια σωματική δραστηριότητα για τουλάχιστον 30 λεπτά την ημέρα.

3. Υιοθετήστε υγιεινή διατροφή

Να τρώτε πολλά προϊόντα ολικής άλεσης, όσπρια, λαχανικά και φρούτα. Περιορίστε τις τροφές που είναι πλούσιες σε θερμίδες (τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη ή σε λιπαρά) και αποφεύγετε τα σακχαρούχα ποτά. Αποφεύγετε επίσης τα επεξεργασμένα τρόφιμα και περιορίστε το κόκκινο κρέας και τις τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι.

4. Περιορίστε την κατανάλωση αλκοόλ

Πρόσφατη μελέτη υπέδειξε ότι ακόμη και ένα ποτό την ημέρα αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο του μαστού κατά 5%.

5. Αποφεύγετε την υπερβολική έκθεση στον ήλιο

Χρησιμοποιείτε πάντοτε μέσα προστασίας από τον ήλιο (αντηλιακό, καπέλο, γυαλιά ηλίου) και μην χρησιμοποιείτε συσκευές μαυρίσματος (σολάριουμ). Η έκθεση στηνυπεριώδη ακτινοβολία του ήλιου είναι ένας ακόμη τροποποιήσιμος παράγοντας κινδύνου για την εμφάνιση καρκίνου, συγκεκριμένα του δέρματος.

6. Προστατευθείτε από καρκινογόνες ουσίες στο σπίτι και στον χώρο εργασίας

Ακολουθείτε τις οδηγίες ασφάλειας και υγιεινής στο σπίτι και στον χώρο εργασίας και περιορίστε την έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση όταν βρίσκεστε σε εξωτερικούς χώρους.

7. Αποφύγετε την έκθεση σε ακτινοβολίες

Εξετάστε αν εκτίθεστε σε ακτινοβολία από φυσικά υψηλά επίπεδα ραδονίου στο σπίτι σας. Λάβετε μέτρα για να μειώσετε τα υψηλά επίπεδα ραδονίου. Η μακρόχρονη έκθεση στο ραδόνιο έχει συνδεθεί κυρίως με τον καρκίνο του πνεύμονα. Ορισμένα είδη ακτινοβολίας (ιοντίζουσα ακτινοβολία) έχουν τη δυνατότητα να διασπούν μόρια εντός των κυττάρων, διαδικασία που μπορεί να οδηγήσει στην εκδήλωση καρκίνου.

8. Αποφύγετε την ορμονοθεραπεία

Η ορμονοθεραπεία της εμμηνόπαυσης (HRT) αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης ορισμένων μορφών καρκίνου στις γυναίκες. Περιορίστε τη χρήση της ορμονοθεραπείας.

9. Θηλάστε

Ο θηλασμός μειώνει τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού και των ωοθηκών. Αν μπορείτε, θηλάστε το μωρό σας.

10. Διασφαλίστε τη συμμετοχή σε προγράμματα εμβολιασμού

Διασφαλίστε τη συμμετοχή των παιδιών σας σε προγράμματα εμβολιασμού κατά τηςηπατίτιδας Β (για τα νεογέννητα) και κατά του ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV). Ο εμβολιασμός ενάντια στην ηπατίτιδα Β προστατεύει από την ίνωση, την κίρρωση και τον καρκίνο του ήπατος και συστήνεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Ο εμβολιασμός ενάντια στον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων μειώνει τον κίνδυνο για καρκίνο στο αναπαραγωγικό και το στοματοφαρυγγικό σύστημα.

11. Κάντε προσυμπτωματικό έλεγχο

Λάβετε μέρος σε οργανωμένα προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο του εντέρου (άνδρες και γυναίκες), για τον καρκίνο του μαστού (γυναίκες), για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας (γυναίκες).

12. Αποφύγετε το κάπνισμα και την παθητική έκθεση στον καπνό

Μην καπνίζετε. Μην χρησιμοποιείτε καπνικά προϊόντα. Απαγορεύστε το κάπνισμα στον χώρο σας.