Οι δύο συνηθέστερες παραμορφώσεις της σπονδυλικής στήλης στην εφηβική ηλικία, η κύφωση και η σκολίωση, εξακολουθούν να αποτελούν άγνωστο πεδίο για τους επιστήμονες, καθώς τα αίτιά τους παραμένουν, σε μεγάλο βαθμό, άγνωστα.
Μόνο για το 10-15% των περιπτώσεων τα αίτια της σκολίωσης είναι γνωστά και αυτά είναι σπαστικότητες, παραλύσεις ή λάθος κατασκευή των σπονδύλων, οι όγκοι, οι φλεγμονές. Οι υπόλοιπες σκολιώσεις (85-90%) χαρακτηρίζονται ιδιοπαθείς και τα αίτιά τους είναι άγνωστα. Ακριβώς επειδή δεν ξέρουμε πού οφείλονται, δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι προληπτικά. Σίγουρα γνωρίζουμε ότι για αυτές δεν ευθύνεται η κακή στάση, η τσάντα του σχολείου ή η διατροφή, ενώ δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν με κανενός είδος γυμναστική ή φυσικοθεραπεία. Το μόνο που μπορεί να κάνει η γυμναστική είναι να «καμουφλάρει» το πρόβλημα, επειδή βοηθά τα παιδιά να βελτιώσουν τον τρόπο που στέκονται, στέκονται σωστότερα και καλύτερα.
H ευαισθητοποίηση των γονέων και του κοινού αποτελούν τον «μεγαλύτερο σύμμαχο» για τον περιορισμό των μεγάλων παραμορφώσεων, ενώ η έγκαιρη ανακάλυψη του προβλήματος αποτελεί το «κλειδί» για την επιτυχή αντιμετώπιση του προβλήματος. Σε κάποιες περιπτώσεις θα ήταν αρκετό «να έβαζε ο γυμναστής τα παιδιά να κάνουν μια απλή επίκυψη, χαλαρώνοντας το κεφάλι και τα χέρια, για να δει από πάνω αν κάποιο παιδί εμφανίζει ασυμμετρία στη πλάτη, αν μια πλευρά προέχει ή όχι, για να οδηγηθεί το παιδί στο γιατρό.
Μια παραμελημένη σκολίωση μπορεί να δημιουργήσει πολύ σοβαρά προβλήματα, από μια απλή ασυμμετρία, μέχρι βαριά παραμόρφωση, πόνο και σε προχωρημένες καταστάσεις πιέσεις στα νεύρα, αδυναμία στα πόδια, ακόμη και καρδιοαναπνευστικά προβλήματα.
Η ευθύνη για τη μη έγκαιρη διάγνωση και τις δραματικές παραμορφώσεις, βαραίνει ανενημέρωτους γιατρούς, συνηθέστερα παιδιάτρους, που δεν αξιολόγησαν σωστά την κατάσταση του παιδιού, ελαστικούς γονείς που φάνηκαν ελαστικοί με τη θεραπεία του παιδιού τους, καθηγητές και δασκάλους με τεράστιο κενό ενημέρωσης.
Ο ρόλος του κηδεμόνα
Μια ειδική ζώνη –κορσές (που ονομάζεται «κηδεμόνας») είναι η μέθοδος εκλογής για την αντιμετώπιση της σκολίωσης, των μικρών και των μέτριων παραμορφώσεων της σπονδυλικής στήλης, ενώ στις μεγαλύτερες σκολιώσεις τον πρώτο λόγο έχει η χειρουργική επέμβαση.
Ένας καλός κηδεμόνας μπορεί να αντιμετωπίσει όλους τους τύπους της σκολίωσης. Όμως το να δεχθεί αυτή τη θεραπεία ένα παιδί δεν είναι απλό. Συχνά δημιουργεί ψυχολογικά προβλήματα στο παιδί, που αρνείται να το φορέσει. Δεν είναι εύκολο να πεις ξαφνικά σε ένα παιδί, βάλε κηδεμόνα 20 ώρες το 24ωρο. Και δυστυχώς η θεραπεία είναι «επιθετική» στην αρχή. Ακόμη και το 4ωρο που το παιδί βγάζει τον κηδεμόνα πρέπει να είναι διακεκομμένο, ώστε να μην επιτραπεί στη σπονδυλική στήλη να επανέλθει στην προηγούμενη παραμόρφωση.
Το παιδί πρέπει να καταλάβει ότι πρέπει να κάνει τη θεραπεία. Γιατί όσο περνούν τα χρόνια και δεν δέχεται θεραπεία, το πρόβλημα θα επιδεινώνεται και τότε τα ψυχολογικά προβλήματα που θα δημιουργηθούν από την παραμόρφωση που θα υποστεί θα είναι ακόμη μεγαλύτερα.