Την περασμένη εβδομάδα μια νέα διεθνής μελέτη έδειξε ότι περισσότεροι από τέσσερις στους δέκα ενηλίκους που πίνουν αλκοόλ, παίρνουν επίσης φάρμακα τα οποία μπορεί να αλληλεπιδράσουν με το ποτό τους.
Αυτό δεν σημαίνει ότι τα καταναλώνουν ταυτοχρόνως, αλλά επειδή τα φάρμακα συνήθως χρειάζονται πολλές ώρες έως ότου μεταβολιστούν από τον οργανισμό, μοιραία αλληλεπιδρούν με το αλκοόλ, με συνέπεια άλλοτε να χάνουν την αποτελεσματικότητά τους και άλλοτε να γίνονται πιο ισχυρά και επομένως τοξικά.

Για να συμβεί αυτό δεν χρειάζεται να πιει κάποιος πολύ: μερικές από τις αλληλεπιδράσεις παρατηρούνται ακόμα και με την κατανάλωση μικρών ποσοτήτων αλκοόλ.

«Οι κίνδυνοι από τον συνδυασμό του αλκοόλ με ορισμένα φάρμακα είναι υπαρκτοί και μερικές φορές μοιραίοι, διότι το αλκοόλ επηρεάζει με διάφορους και συχνά απρόσμενους τρόπους τη δραστικότητα των φαρμάκων» λέει ο κ. Μάριος Μαρσέλος, καθηγητής Φαρμακολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.

Οι συνέπειες

Οι αλληλεπιδράσεις φαρμάκων – αλκοόλ είναι δύο ειδών: οι φαρμακοκινητικές, που οφείλονται στην επίδραση του αλκοόλ στον μεταβολισμό των φαρμάκων και εκδηλώνονται κυρίως στο ήπαρ, και οι φαρμακοδυναμικές, κατά τις οποίες το αλκοόλ εντείνει τις δράσεις των φαρμάκων, ιδίως στο κεντρικό νευρικό σύστημα (εγκέφαλος, νωτιαίος μυελός).

Όταν ένα φάρμακο καθίσταται πιο ισχυρό από ότι πρέπει, μπορεί να προκληθεί ευρεία γκάμα συμπτωμάτων, από ναυτία, έμετο, πονοκέφαλο, υπνηλία και τάση λιποθυμίας μέχρι απώλεια του συντονισμού των κινήσεων, εσωτερική αιμορραγία, καρδιολογικά προβλήματα ή ακόμα και δύσπνοια, κώμα ή θάνατος.

Αντίστοιχα, αν το αλκοόλ μειώσει την αποτελεσματικότητα ενός φαρμάκου, αυτό δεν θα καταπολεμήσει την πάθηση για την οποία το παίρνει ένας ασθενής.

Οι κίνδυνοι αυτοί είναι μεγαλύτεροι για όσους πίνουν πολύ, για όσους πάσχουν από χρόνια νοσήματα και κάνουν θεραπεία γι’ αυτά καθώς και για τους ανθρώπους ηλικίας άνω των 65 ετών.

Όπως όμως έδειξε και η νέα μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Alcoholism: Clinical & Experimental Research», το 78% των ηλικιωμένων εθελοντών είπαν ότι σε σχεδόν καθημερινή βάση παίρνουν φάρμακα και πίνουν αλκοόλ.

Οι κατηγορίες

Με ποια φάρμακα παρατηρούνται συχνότερα αλληλεπιδράσεις; Είναι πολλά, απαντά ο κ. Μαρσέλος, αλλά οι κυριότερες κατηγορίες είναι οι εξής:

* Αντικαταθλιπτικά και υπνωτικά. Όσα φάρμακα προκαλούν καταστολή των λειτουργιών του εγκεφάλου, εμφανίζουν συνέργεια με το αλκοόλ.

* Φάρμακα για την πίεση και την καρδιά. Το αλκοόλ μειώνει τη δραστικότητα των βήτα αναστολέων και επιτείνει τη δράση όλων των αντιυπερτασικών φαρμάκων.

* Φάρμακα για τη χοληστερόλη. Σε όσους παίρνουν στατίνες, το αλκοόλ μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων και να επιβαρύνει την ηπατική λειτουργία.

* Φάρμακα για τον διαβήτη. Το αλκοόλ επηρεάζει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα επί έως και 24 ώρες μετά την κατανάλωσή του, επομένως μπορεί να απορρυθμίσει ένα άτομο με διαβήτη. Ιδιαίτερα προσεκτικοί πρέπει να είναι όσοι παίρνουν σουλφονυλουρίες ή μετφορμίνη.

* Παυσίπονα. Ο χρόνιος συνδυασμός του αλκοόλ με το παυσίπονο ακεταμινοφαίνη μπορεί αν επιβαρύνει την ηπατική λειτουργία. Μαζί με ασπιρίνη ή ιβουπροφαίνη μπορεί να υπάρξει ερεθισμός του στομάχου και αυξημένος κίνδυνος έλκους ή αιμορραγίας. Το αλκοόλ πρέπει να αποφεύγεται με τα οπιοειδή παυσίπονα.

* Αντιβιοτικά. Μαζί με αλκοόλ μπορεί να ερεθιστεί έντονα το στομάχι. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται με τις κεφαλοσπορίνες, διότι παρεμποδίζουν τον μεταβολισμό του αλκοόλ και υπάρχει κίνδυνος τοξικών εκδηλώσεων (ναυτία, έμετοι, υπόταση και λιποθυμία).

Συμβουλή

Αν παίρνετε οποιοδήποτε φάρμακο (με ή χωρίς ιατρική συνταγή), συμβουλευθείτε τον γιατρό σας για το ενδεχόμενο αλληλεπίδρασης με το αλκοόλ.