Τι είναι η προοπτική μνήμη; Πολλοί ηλικιωμένοι εκφράζουν υποκειμενικά παράπονα μνήμης. Συνήθως, αναφέρονται σε δυσκολίες να θυμηθούν κάποιο ραντεβού τους, έχουν αμφιβολίες εάν πήραν σωστά το φάρμακό τους, τι ξεκίνησαν να πουν ή τι ήρθαν να κάνουν σε ένα δωμάτιο. Για τις παραπάνω ενέργειες υπεύθυνη είναι η «προοπτική μνήμη».

«Η προοπτική μνήμη είναι η ικανότητά μας να θυμόμαστε τι πρέπει να κάνουμε μετά από ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα (από λεπτά έως λίγους μήνες) ή μετά από κάποιο συγκεκριμένο γεγονός. Πρέπει, δηλαδή, να θυμηθώ το ραντεβού μου, να κλείσω τον φούρνο σε μισή ώρα, να πάρω το φάρμακό μου μετά το φαγητό, να πάρω τηλέφωνο να ευχηθώ στη φίλη μου σήμερα το απόγευμα. Ο κατάλογος και τα παραδείγματα είναι αμέτρητα, καθώς η προοπτική μνήμη αφορά μία νοητική λειτουργία που μας είναι απαραίτητη συνεχώς και είναι άμεσα συνδεδεμένη με την ικανότητά μας να είμαστε αυτόνομοι στην καθημερινότητά μας. Τα ελλείμματα στην προοπτική ξεκινούν πολύ νωρίς, ακόμα και από την ηλικία των 30 ετών. Για να μπορούμε να ανταπεξέλθουμε στις απαιτήσεις της καθημερινότητας, αρχίζουμε και χρησιμοποιούμε κάποια βοηθήματα, όπως ατζέντες, ξυπνητήρια, σημειώματα κ.ά. Αν και τα παραπάνω “εξωτερικά” βοηθήματα μπορεί να είναι αποδοτικά, ταυτόχρονα μας οδηγούν στο να σταματήσουμε να καλλιεργούμε τις νοητικές λειτουργίες και η προοπτική μνήμη αδρανεί», αναφέρουν στος Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η κ. Αγωγιάτου και η κ. Μάρκου.

Τι έδειξαν τα αποτελέσματα της μελέτης

Από τη μελέτη που δημοσιεύτηκε φαίνεται ότι η συμμετοχή στο Πρόγραμμα Νοητικής Εκπαίδευσης «Προοπτική Μνήμη» δύο φορές την εβδομάδα σε διάστημα έξι μηνών μπορεί, όντως, να βελτιώσει τις νοητικές λειτουργίες και την καθημερινή λειτουργικότητα. Από την άλλη, σύμφωνα με τη μελέτη, τα άτομα που δεν συμμετείχαν σε κάποια παρέμβαση για το αντίστοιχο διάστημα, επιδεινώθηκαν σε πλευρές των εκτελεστικών λειτουργιών.

«Αυτό που κάνει το Πρόγραμμα ενδιαφέρον αλλά και αποτελεσματικό είναι η εφαρμογή οικολογικών έργων, δηλαδή ασκήσεων που σχετίζονται με τις καθημερινές μας δραστηριότητες και η διδασκαλία στρατηγικών μνήμης. Απευθύνεται σε υγιείς ηλικιωμένους και σε άτομα με ήπιες νοητικές δυσλειτουργίες και εφαρμόζεται στο Κέντρο Ημέρας “Αγία Ελένη” της Alzheimer Hellas», σημειώνουν οι δύο ψυχολόγοι.

Η μελέτη βασίστηκε στο νέο Πρόγραμμα Νοητικής Εκπαίδευσης με τίτλο «Προοπτική Μνήμη», το οποίο σχεδίασαν και εφαρμόζουν στο Κέντρο Ημέρας «Αγία Ελένη» της Alzheimer Hellas οι ψυχολόγοι Χριστίνα Αγωγιάτου και Νεφέλη Μάρκου. Στόχος αυτού του Προγράμματος είναι να βελτιώσει αφενός τις νοητικές λειτουργίες αφετέρου την καθημερινή λειτουργικότητα, δηλαδή, να καταστήσει το άτομο πιο αποτελεσματικό στην καθημερινή ζωή του, ενισχύοντας έτσι την αυτοεκτίμησή του, βελτιώνοντας την αυτοαποτελεσματικότητά του και την ποιότητα ζωής του.