Μύθος τα οφέλη του πρωινού; Τί λένε νεότερες έρευνες;

“Όποιος παίρνει πρωινό διατηρείται σε φόρμα κι έχει καλή υγεία…”

Με αυτές τις συμβουλές η βιομηχανία τροφίμων κάνει τζίρο δισεκατομμυρίων.

To πρωινό έχει ανακηρυχθεί σε φετίχ της κοινωνίας της απόδοσης. Εν τούτοις ερευνητές απέδειξαν πως η άποψη ότι είναι αναντικατάστατο είναι απλώς μύθος.

Γερμανοί και Αμερικανοί επιστήμονες διατροφολόγοι εξέτασαν, ανεξάρτητα οι μεν από τους δε, τα πλεονεκτήματα που προβάλλει η βιομηχανία του πρωινού και έβγαλαν το θανάσιμο για αυτήν συμπέρασμα: το επιστημονικό θεμέλιο επί του οποίου στηρίζονται οι διαφημιστικές υποσχέσεις σε πολλές περιπτώσεις δεν ισχύει, αναφέρεται σε δημοσίευμα της Frankfurter Allgemeine Zeitung.

Ο καθηγητής του πανεπιστημίου του Βίρτσμπουργκ Κρίστοφ Ράσκα (αθλίατρος, διατροφολόγος και αθλητικός φυσιολόγος) εκφράζει τον σκεπτικισμό του: «Ενστικτωδώς οι άνθρωποι δεν πεινάνε το πρωί». Αυτό έχει να κάνει με τον γενετικό προγραμματισμό του ανθρώπου: O άνθρωπος της λίθινης εποχής έπρεπε προηγουμένως να κυνηγήσει ή να ψαρέψει για να φάει. «Επίσης, οι τιμές του ζαχάρου είναι το πρωί υψηλές. Οι εφεδρείες επαρκούν μέχρι το μεσημέρι». Κατά τη άποψή του δεν υπάρχει κανένας λόγος να μην παραλείψουμε το πρωινό.

Το σύγχρονο γερμανικό πρωινό είναι εφεύρημα της βιομηχανικής εποχής. Το Μεσαίωνα οι άνθρωποι στη Γερμανία έτρωγαν το πρωί σούπα με ξερό ψωμί. «Κατά τη βιομηχανική επανάσταση έπρεπε οι εργάτες να ενεργοποιήσουν το μεταβολισμό των υδατανθράκων», λέει ο καθηγητής Ράσκα. Κάτι τέτοιο μπορεί να ισχύσει σήμερα το πολύ πολύ για τους χειρώνακτες και τους αθλητές που κάνουν πρωταθλητισμό.

Υποτίθεται πως αμέτρητες έρευνες αποδεικνύουν ότι τα θρεπτικά συστατικά ενός καλού πρωινού δεν μπορούν να αντικατασταθούν από τα άλλα γεύματα κατά τη διάρκεια της μέρας. Μια σειρά από αμερικανικές μελέτες αποδεικνύουν ότι τέτοια συμπεράσματα είναι αυθαίρετα. Τα συμπεράσματα της εταιρείας Adipositas και του αμερικανικού υπουργείου Τροφίμων, τα οποία δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό «American Journal of Clinical Nutrition», δεν θα αρέσουν στη βιομηχανία τροφίμων. Σύμφωνα με αυτά, κατασκευάστηκαν συσχετίσεις χωρίς επιστημονικές αποδείξεις και χρησιμοποιήθηκαν παραπλανητικά μερικά αποσπάσματα των επιστημονικών συμπερασμάτων . Επί παραδείγματι «η πεποίθηση ότι υπάρχει σχέση μεταξύ πρωινού και παχυσαρκίας είναι ισχυρότερη από τις ίδιες τις επιστημονικές αποδείξεις», σύμφωνα με το συνοπτικό πόρισμα της έρευνας.

Μια πιθανή εξήγηση για τον διατροφικό φονταμενταλισμό, και μεταξύ των ερευνητών, συνάγεται από το ποιος χρηματοδοτεί τις μελέτες. Πολλές διαμορφώνονται από επιχειρηματικά συμφέροντα.
Βέβαια, η βιομηχανία παραγωγής προϊόντων πρωινού έχει γίνει εν τω μεταξύ πιο προσεκτική, ιδίως όταν δεν γυρίζει διαφημιστικά σποτ. Η μέχρι τώρα εκτενέστερη έρευνα για τη συνάφεια υγείας και πρωινού έχει χρηματοδοτηθεί από δύο δωδεκάδες εταιρείες, μεταξύ των οποίων ορισμένες πασίγνωστες, και το συμπέρασμα είναι ότι «σε αντίθεση με τις μέχρι τώρα υποστηριζόμενες απόψεις, δεν υπάρχει καμιά αισθητή επίδραση».

Ο καθηγητής Ράσκα συνιστά στους καταναλωτές να ακούνε την εσωτερική τους φωνή αντί να αφήνονται να παραπλανηθούν από τις υποτιθέμενες αντικειμενικές έρευνες, διότι κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός «Νυχτερινοί τύποι δεν μπορούν να κατεβάσουν μπουκιά πρωινού. Πρωινοί τύποι τρώνε ευχαρίστως πρωινό. Και τα δύο είναι σωστά». Σε ανήσυχους γονείς συστήνει να μην πιέζουν τα παιδιά τους, αν δεν έχουν όρεξη το πρωί, «αλλά να τους δίνουν να πιούν κάτι και να παίρνουν μαζί τους ένα σάντουιτς ώστε να έχουν κάτι να φάνε όταν πεινάσουν».

Πολλοί ειδικοί διατροφολόγοι τείνουν προς την άποψη ότι τα αποθέματα τροφής του οργανισμού πρέπει να ανανεώνονται έως πέντε φορές την ημέρα, καλύτερα σε τακτά διαστήματα. Τα υπόλοιπα είναι θέμα γούστου και συνήθειας.
Σε τελευταία ανάλυση οι συνήθειες από χώρα σε χώρα είναι εντελώς διαφορετικές. Οι Γάλλοι αρκούνται σε ένα κρουασάν με καφέ, οι Αγγλοι αντίθετα ξεκινούν τη μέρα τους με ένα πλήρες αγγλικό πρωινό, ενώ οι Γιαπωνέζοι με τόφου, ψάρι και ωμά αυγά. Στη Γερμανία το πρωινό κατέχει ακόμα σημαντική θέση στην καθημερινή διατροφή, αν κα τα τελευταία χρόνια υποχωρεί, τουλάχιστον κατά τη διάρκεια της εβδομάδας, λόγω έλλειψης χρόνου.

Στις ηλικίες μεταξύ 30 και 39 μόνο το 54,8% προγευματίζει πια στο σπίτι. Το πρωινό παραμένει όμως ιδιαίτερα δημοφιλές.