Το στρες, ανεξάρτητα από το αίτιο που το προκαλεί, επηρεάζει άμεσα τον μεταβολισμό. Πιο συγκεκριμένα, φαίνεται να ενεργοποιεί το συμπαθητικό νευρικό σύστημα και να αυξάνει την παραγωγή επινεφρίνης και κορτιζόλης.
Η υπερπαραγωγή κορτιζόλης σταδιακά μειώνει την ευαισθησία στην ινσουλίνη, δημιουργώντας δυσανοχή στην γλυκόζη, ενώ παράλληλα προάγει – υπό προϋποθέσεις – την εναπόθεση λίπους στην περιοχή της κοιλιάς. Επιπλέον, το στρες επηρεάζει αρνητικά την λειτουργία του ανοσοποιητικού και πεπτικού συστήματος, προκαλώντας μείωση των «καύσεων» και καθιστά το άτομο πιο ευαίσθητο σε λοιμώξεις.

Ποιο ρόλο παίζει το ότι όταν αγχωνόμαστε επιλέγουμε λιπαρές τροφές;

Πράγματι, το έντονο στρες επηρεάζει τις διατροφικές επιλογές με συχνότερο αποτέλεσμα, την υπερκατανάλωση τροφών πλούσιων σε λίπος και αλάτι. Ένα βασικό αίτιο είναι η ανάγκη του ατόμου να γευτεί κάτι έντονο, ενώ παράλληλα να ικανοποιηθεί και να νιώσει ευχάριστα, έστω και προσωρινά. Η υπερκατανάλωση θερμιδογόνων τροφίμων είναι και κατά κύριο λόγο υπεύθυνη για την αύξηση του βάρους. Τα αποτελέσματα της είναι συνήθως πιο έντονα από την μείωση του μεταβολισμού και την τροποποίηση της οργανικής λειτουργίας, λόγω του στρες. Υπάρχει όμως και μία μικρότερη ομάδα ανθρώπων, που αντιστοιχεί περίπου στο 30%, οι οποίοι φαίνεται να μειώνουν την ποσότητα της τροφής και την συνολική θερμιδική πρόσληψη.

Θα μπορούσε να ισχύει το ίδιο και για τους άνδρες;

Οι επιπτώσεις του έντονου στρες είναι κοινές και για τα δύο φύλλα. Η μείωση του μεταβολισμού συμβαίνει τόσο στις γυναίκες όσο και στους άνδρες. Οι διατροφικές επιλογές και ο βαθμός των διατροφικών αποκλίσεων και υπερβολών είναι εκείνος που θα καθορίσει την αύξηση του βάρους.

Ποιες γυναίκες πρέπει να προσέχουν περισσότερο, γιατί και τι μπορούν να κάνουν προκειμένου να δράσουν προληπτικά;

Εάν πρέπει να ξεχωρίσουμε κάποια πληθυσμιακή ομάδα, θα έλεγα ότι πρέπει να προσέχουν περισσότερες γυναίκες που βρίσκονται στην περίοδο της εμμηνόπαυσης. Οι μεταβολικές ανάγκες περιορίζονται η ψυχολογική και συναισθηματική κατάσταση επιβαρύνεται και η δυνατότητα επιστροφής σε έναν πιο ενεργό και ομαλό τρόπο ζωής φαντάζει δυσκολότερος.

Σε κάθε περίπτωση, το βασικότερο εργαλείο πρόληψης είναι η φυσική δραστηριότητα με ευχάριστο τρόπο. Η ήπια αλλά τακτική άσκηση συμβάλλει στην βελτίωση της ικανότητας αντιμετώπισης και απορρόφησης του στρες χωρίς τα ανεπιθύμητα αποτελέσματα του. Από την διατροφική σκοπιά, απαιτείται η ακολουθία των βασικών κανόνων διατροφής με την καθημερινή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, την επαρκή πρόσληψη πρωτεϊνών και ω-3 λιπαρών οξέων και φυσικά τον έλεγχο της θερμιδικής πρόσληψης και την διατήρηση φυσιολογικού βάρους.

Στις ημέρες με έντονο στρες, μπορεί να βοηθήσει η προγραμματισμένη κατανάλωση περισσότερων αλλά ελεγχόμενων μικρογευμάτων και η επιλογή εύπεπτων γευμάτων, αφού η ικανότητα πέψης μειώνεται.