Η υγεία είναι ένα κομμάτι της ζωής μας που πρέπει να μας απασχολεί καθημερινά.
Η πρόληψη και η έγκαιρή αντιμετώπιση κάθε απρόσμενου συμπτώματος είναι το παν. Για το λόγο αυτό, ρωτήσαμε το χειρούργο γυναικολόγο Τσιγκρή Άρη όλα όσα θέλαμε γύρω από τα κονδυλώματα και σας παραθέτουμε τις απαντήσεις του. Μην ξεχνάτε, πως η υγεία σας είναι στα χέρια σας!

Τι είναι ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV: Human Papillomavirus );

Ο ιός αποτελεί μία μη αυτοτελή μορφή ζωής . Η επιβίωση και ο πολλαπλασιασμός του προϋποθέτει την ενσωμάτωσή του σε ένα κύτταρο ξενιστή. Ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) είναι ένας ιός που περιέχει DNA στο γεννητικό του υλικό και τα κύτταρα του ανθρώπου αποτελούν τον ξενιστή τους .Υπάρχουν περισσότεροι από 200 διαφορετικοί τύποι HPV (ορότυποι) και διακρίνονται σε υψηλού ή χαμηλού κινδύνου ανάλογα με την δυνατότητά τους να προκαλέσουν ανάπτυξη καρκινικών ή άλλων βλαβών.

Τι προκαλεί ο ιός HPV σε μία γυναίκα που θα τον “κολλήσει”;

Οι υψηλού κινδύνου τύποι HPV, που ονομάζονται και ογκογεννετικοί, αν δεν υποστρέψουν με τη βοήθεια του ανοσολογικού συστήματος μπορούν να προκαλέσουν στη γυναίκα συνηθέστερα καρκίνο τραχήλου μήτρας, και σπανιότερα καρκίνο του κόλπου ή καρκίνο του αιδοίου. Οι χαμηλού κινδύνου τύποι ενίοτε προκαλούν γεννητικά κονδυλώματα τα οποία δεν είναι καρκίνος. Αξίζει να τονισθεί ότι η πλειοψηφία των μολύνσεων από τον ιό HPV δεν οδηγεί σε καρκίνο.

Πέραν του γυναικολογικού γεννητικού συστήματος διαφορετικοί τύποι του ιού μπορούν να προσβάλλουν και άλλες περιοχές του σώματος όπως τα χέρια, τα πέλματα, τους βλεννογόνους του αναπνευστικού και του κατώτερου τμήματος του παχέος εντέρου.

Ποιοι είναι οι πιο συχνοί τύποι ;

Οι τύποι 16 και 18 είναι οι πιο συχνοί και ευθύνονται συνολικά για το 75% περίπου των καρκίνων του τραχήλου της μήτρας και για το 55% περίπου των υψηλόβαθμων προκαρκινικών βλαβών (βαθμού 3) στο ίδιο σημείο.

Οι τύποι 6 και 11 είναι οι πιο συχνοί από τους καλοήθεις τύπους και ενοχοποιούνται για το 90% περίπου των γεννητικών κονδυλωμάτων.

Τι προκαλεί ο ιός αυτός σε έναν άνδρα που θα τον “κολλήσει” ;

Οι άνδρες οι οποίοι προσβάλλονται από ογκογεννετικούς τύπους HPV μπορούν να αναπτύξουν καρκίνο του πρωκτού ή καρκίνο του πέους. Η συχνότητα εμφάνισης των καρκίνων αυτών είναι πολύ μικρότερη σε σχέση με την αντίστοιχη των γυναικών. Ο άνδρας φαίνεται ότι είναι κυρίως φορέας της λοίμωξης (μεταφέρει και μεταδίδει τον ιό HPV, δεν νοσεί), ενώ συγχρόνως αποδεικνύεται ικανότερος (ο ανδρικός οργανισμός) να υποστρέφει τις προκληθείσες από τον ιό βλάβες πιθανότατα λόγω του διαφορετικού επιθηλίου του γεννητικού του συστήματος. Οι καλοήθεις τύποι προκαλούν την ανάπτυξη γεννητικών κονδυλωμάτων όπως και στη γυναίκα.

Προκαλούν όλοι οι ιοί των θηλωμάτων αλλοιώσεις στο γεννητικό σύστημα;

Στις μέρες μας έχουν αναγνωριστεί 200 διαφορετικοί τύποι ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων, εκ των οποίων περίπου 40 έχουν συσχετισθεί με το γεννητικό σύστημα.

Πως μεταδίδεται ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων ;

Αδιαμφισβήτητα οι σεξουαλικές επαφές αποτελούν την συχνότερη αιτιολογία μετάδοσης των ιών αυτών, χωρίς μάλιστα να απαιτείται πάντα πλήρης διείσδυση κατά τη σεξουαλική επαφή. Ελέγχονται και χρήζουν επιστημονικής τεκμηρίωσης οι εναλλακτικές οδοί μετάδοσης του ιού. Οποιαδήποτε άλλη εναλλακτική οδός μετάδοσης, όπως μέσω των χεριών ή μέσω υφασμάτων, υφίσταται εντονότατη επιστημονική κριτική – αμφισβήτηση, δεν μπορεί όμως και να αποκλεισθεί.

Σε πόσο χρόνο από τη λοίμωξη από τον ιό θα νοσήσω;

Δεν υπάρχουν ακριβή χρονοδιαγράμματα για την εξέλιξη της λοίμωξης από τον ιό HPV. Σύμφωνα με κάποια προτεινόμενα μοντέλα ο μέσος χρόνος που μεσολαβεί από την πρώτη επαφή με τον ιό μέχρι την εκδήλωση καρκίνου κυμαίνεται από 9 έως 15 έτη. Μικρότερα χρονικά διαστήματα μεσολαβούν από την πρωτολοίμωξη μέχρι την εμφάνιση των προκαρκινικών βλαβών. Οι χαμηλόβαθμες προκαρκινικές βλάβες (1ου βαθμού) δύνανται να αναγνωρισθούν μετά από 4 μήνες ενώ οι προκαρκινικές βλάβες 2ου βαθμού συνηθέστερα αναδεικνύονται μετά από 14 μήνες κατά μέσο όρο.

Πως μπορώ να καταλάβω ότι κόλλησα τον ιό ;

Ο ιός είναι ασυμπτωματικός και δεν γίνεται αντιληπτός από την/τον ασθενή παρά μόνο στην περίπτωση ανάπτυξης γεννητικών (οξυτενών) κονδυλωμάτων στα έξω γεννητικά όργανα. Τα οξυτενή κονδυλώματα είναι μαλακές, σαρκώδεις εκβλαστήσεις στο χρώμα του δέρματος που εντοπίζονται συνηθέστερα στα εξωτερικά γεννητικά όργανα, τον πρωκτό, τον κόλπο και τον τράχηλο της μήτρας. Η απουσία οξυτενών κονδυλωμάτων στο αιδοίο και η ύπαρξη ασυμπτωματικής HPV λοίμωξης στον τράχηλο της μήτρας αποτελεί το συνηθέστερο σενάριο.

Η δοκιμασία κατά Παπανικολάου (Pap test) μπορεί να ανιχνεύσει τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων;

Η δοκιμασία κατά Παπανικολάου αποτελεί μια κυτταρολογική εξέταση μέσω της οποίας αναγνωρίζονται τα προσβεβλημένα από τον ιό HPV κύτταρα (κοιλοκύτταρα) καθώς και οι μεταγενέστερες επιδράσεις του ιού στα κύτταρα αυτά. Ο ιός όταν ενσωματώνει το γενετικό υλικό του στα κύτταρα του ξενιστή (κύτταρα του τραχήλου της μήτρας) προκαλεί μια σειρά από αλλαγές στην μορφολογία των κυττάρων αυτών. Οι συνηθέστερες αλλοιώσεις είναι οι χαμηλόβαθμες ενδοεπιθηλιακές βλάβες, σπανιότερα υψηλόβαθμες ενδοεπιθηλιακές βλάβες και σπανιότατα καρκινικές.

Υπάρχουν εξετάσεις ανίχνευσης της λοίμωξης από τον ιό;

Υπάρχουν ειδικές εξετάσεις ανίχνευσης του ιού που στηρίζονται στην ανάλυση του (γονιδιώματος) DNA του ιού με μοριακές τεχνικές. Οι εξετάσεις αυτές μπορούν να ανακαλύψουν τον ιό και τον τύπο του ιού ακόμα και στα αρχικά στάδια της λοίμωξης.

Το προφυλακτικό με προστατεύει από τον ιό ;

Το ανδρικό προφυλακτικό αποδεδειγμένα μειώνει τη πιθανότητα μετάδοσης του ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων, δεν μπορεί όμως να την αποκλείσει πλήρως.

Μπορώ να προφυλαχθώ από τον ιό χωρίς να εμβολιασθώ;

Η εξαρχής αποχή από τις σεξουαλικές επαφές ή η μονογαμική σχέση με επίσης μονογαμικό σύντροφο μπορούν να αποτρέψουν τη λοίμωξη από τον ιό. Σε διαφορετική περίπτωση ο καλύτερος τρόπος προφύλαξης από τον ιό είναι ο εμβολιασμός με το HPV εμβόλιο προ της ενάρξεως των σεξουαλικών επαφών.

Σε ποια ηλικία κινδυνεύω περισσότερο;

Από την εφηβεία μέχρι περίπου τα 25 έτη φαίνεται πως είναι το κρισιμότερο χρονικό διάστημα μιας γυναίκας για την αρχική εκδήλωση της HPV λοίμωξης. Σε αυτό το χρονικό διάστημα η πλειοψηφία των γυναικών ξεκινούν τις σεξουαλικές τους επαφές και η μορφολογία του τραχήλου διευκολύνει την λοίμωξη από τον ιό. Τα παραπάνω επιβεβαιώνονται και από επιδημιολογικά δεδομένα.

Κινδυνεύω σε όλη μου τη ζωή να κολλήσω τον ιό ;

Κάθε σεξουαλικά ενεργή γυναίκα κινδυνεύει να νοσήσει από τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων. Όσο μικρότερη ηλικιακά είναι μια γυναίκα τόσο ευκολότερα προσβάλλεται από τον HPV αλλά συγχρόνως καταφέρνει ευκολότερα να ξεπερνά την λοίμωξη. Αντίθετα οι μεγαλύτερες ηλικιακά γυναίκες προσβάλλονται δυσκολότερα από τον ιό αλλά όταν συμβαίνει αυτό, δυσκολεύονται περισσότερο να τον αποβάλλουν.

Ποια είναι η αιτία του καρκίνου τραχήλου μήτρας;

Σήμερα είναι πλέον γνωστό ότι η μόλυνση από τους διάφορους ιούς των ανθρωπίνων θηλωμάτων (ιοί HPV) αποτελεί απαραίτητο και αναγκαίο αιτιολογικό παράγοντα για την ανάπτυξη διηθητικού καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Οι πολλαπλοί ερωτικοί σύντροφοι και η έναρξη σεξουαλικών επαφών σε νεαρή ηλικία αποτελούν ενοχοποιητικούς παράγοντες..

Άλλοι παράγοντες οι οποίοι συμβάλουν στην μετάλλαξη των μολυσμένων από HPV κυττάρων είναι το κάπνισμα, η μακροχρόνια χρήση αντισυλληπτικού δισκίου, η καταστολή του ανοσοποιητικού – αμυντικού συστήματος, και η φτωχή σε φυλλικό οξύ, βιτανίνη C και καροτένιο δίαιτα.

Ο σημαντικότερος ανεξάρτητος παράγοντας κινδύνου για καρκίνο του τραχήλου της μήτρας αποτελεί η αποχή των σεξουαλικά ενεργών γυναικών από προγράμματα προληπτικού κυτταρολογικού ελέγχου, δηλαδή η μη τακτική εκτέλεση δοκιμασίας κατά Παπανικολάου.