Στέρηση ύπνου. Εάν δεν κοιμάστε αρκετά επιβαρύνετε την υγεία σας, από το να καταστρέφετε το ανοσοποιητικό σας σύστημα μέχρι το να περάσετε μια περίοδο κατάθλιψης. Στο σημερινό κόσμο που κυριαρχεί η ταχύτητα δεν μπορούμε να κοιμηθούμε αρκετά – κάτι που επηρεάζει την παραγωγικότητα και την ευημερία μας.

Χρειαζόμαστε τον ύπνο ακόμη και αν οι ερευνητές δεν ξέρουν ακριβώς το γιατί. Το να μην κοιμόμαστε αρκετά επηρεάζει το ανοσοποιητικό σύστημα και αναστατώνει τους νευροδιαβιβαστές και τις ορμόνες. Οι άνθρωποι που κοιμούνται αφού έχουν μάθει κάτι καινούριο έχουν περισσότερες πιθανότητες να το θυμούνται απ’ό,τι όσοι δεν κοιμούνται, ανεξάρτητα από το αν ο ύπνος είναι βραδινός ή απογευματινός.

Ερευνητές έχουν επαρκείς ενδείξεις για να καταγράψουν τις συνέπειες της έλλειψης ύπνου στο άγχος. Νευροεπιστήμονας στο Πανεπιστήμιο του Σάο Πάολο και οι συνεργάτες του κατέληξαν το 2015 ότι από τις 21 έρευνες σχετικές με τις επιδράσεις του άγχους στην έλλειψη ύπνου, η μεγάλη πλειοψηφία τους (71%) υποστήριζε αυτή τη σχέση σε επίπεδα με στατιστική σημασία. Οι υπόλοιπες παρήγαγαν μη σημαντικά ευρήματα αλλά το άγχος που συνδέεται με την έλλειψη ύπνου παρατηρήθηκε σε κάποιο βαθμό σε όλες τις έρευνες. Τα επίπεδα του άγχους παρόλα αυτά δεν ήταν αρκετά για να τεκμηριώσουν διαταραχή άγχους. Το αποτέλεσμα της έλλειψης ύπνου σε αυτές τις έρευνες ήταν μια κατάσταση που περιγράφηκε ως ‘οξεία αγχώδης κατάσταση’. Με άλλα λόγια όσο περισσότερο στερείστε τον ύπνο τόσο περισσότερο αγχώδης γίνεστε. Και επειδή πρόκειται για μια οξεία κατάσταση, μπορείτε να την ξεπεράσετε όταν θα είστε σε θέση να αποκαταστήσετε τον ύπνο σας.

Για να μπορέσει να προσδιορίσει ποιοι μηχανισμοί ευθύνονται για τη σχέση έλλειψης ύπνου και άγχους στους ανθρώπους, η ομάδα των Βραζιλιάνων επιστημόνων στράφηκε στις αποδείξεις που παρέχουν οι έρευνες στα ζώα. Μελετώντας ζώα στο εργαστήριο είναι δυνατό να υπάρξει μεγαλύτερος έλεγχος στις συνθήκες που προκαλούν την στέρηση ύπνου όπως επίσης και ελεγχόμενοι τρόποι να μετρηθεί το άγχος. Το βασικό παράδειγμα σε αυτές τις έρευνες περιλαμβάνει τη στέρηση ύπνου σε τρωκτικά ή γάτες (σε κάποιες έρευνες) και την παρατήρηση στη συνέχεια της συμπεριφοράς τους για ενδείξεις άγχους σε μια εργασία που πρέπει να φέρουν εις πέρας σε συνθήκες εργαστηρίου.

Στις έρευνες των τρωκτικών, χρησιμοποιείται μια ανυψωμένη μάζα όπου σε μια ξύλινη ορθογώνια κατασκευή που έχει άνοιγμα και μια πλατφόρμα στο κέντρο τοποθετείται και το ζώο. Ένα αγχωμένο ζώο θα βρει μια άκρη της περίκλειστης δομής και θα παραμείνει εκεί. Ένα μη αγχωμένο ζώο θα εξερευνήσει όλη τη δομή, συμπεριλαβανομένης και της ανοιχτής πλευράς της. Όμως εκτός από το άγχος, η μανία και η παρορμητικότητα – δυο αποτελέσματα της έλλειψης ύπνου- μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε εξερευνητική συμπεριφορά. Αυτό το ενδεχόμενο περιορίζει τα συμπεράσματα στα οποία μπορούν να καταλήξουν οι ερευνητές για τη στέρηση ύπνου.

Πιθανόν εξαιτίας αυτής της μεθοδολογικής ασάφειας τα μοντέλα έλλειψης ύπνου στα ζώα δεν παράγουν τα ίδια αξιόπιστα αποτελέσματα όσο οι έρευνες στους ανθρώπους. Με παρόμοιο τρόπο όμως στις έρευνες με ανθρώπους υπάρχουν αποκλίσεις στον τρόπο που μετριέται το άγχος όπως και στον τρόπο που οι συμμετέχοντες αποτιμούν την πνευματική τους κατάσταση μετά από έλλειψη ύπνου.

H Αμερικανική Ένωση για τον ύπνο παρέχει πολύτιμες συμβουλές σχετικά με τρόπους που θα μπορούσατε να βελτιώσετε τον ύπνο σας για να τα αποφύγετε όλα αυτά. Αρκετές από αυτές στοχεύουν στο να αλλάξουν τις συνήθειες που οδηγούν στην αυπνία: μην καταναλώνετε καφεϊνη πριν πέσετε για ύπνο, μην έχετε στο δωμάτιο φως ή κάτι που δημιουργεί θόρυβο, μην συνδέετε το δωμάτιο ύπνου με τη δουλειά. Από το να στέκεστε ξαπλωμένοι και να εύχεστε να μπορούσατε να κοιμηθείτε συμβουλεύουν να σηκωθείτε και να καθίσετε στα σκοτεινά σε μια καρέκλα. Μην διαβάσετε ή μην κάνετε ο,τιδήποτε για να αποσπάσετε την προσοχή σας. Επίσης σταματήστε να σκέφτεστε τον ύπνο, αφήστε τη φύση και το σώμα σας ελεύθερα.