Φακοί επαφής: Γιατί δεν πρέπει να κοιμάστε φορώντας τους

Ο ύπνος με τους φακούς επαφής είναι πάρα πολύ συνηθισμένος αλλά πρόκειται για μία επικίνδυνη συνήθεια που μπορεί να κοστίσει μέχρι και την όραση.

Σχεδόν το 50% των χρηστών φακών επαφής παραδέχονται ότι έχουν αποκοιμηθεί φορώντας τους αλλά, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, μόνο ο ένας στους δέκα χρησιμοποιούν τους ειδικούς, μαλακούς φακούς που ενδείκνυνται για χρήση και το βράδυ. Όλοι οι άλλοι κοιμούνται με φακούς οι οποίοι κανονικά θα έπρεπε να αφαιρεθούν πριν κλείσουν τα μάτια τους.

«Ο ύπνος με φακούς επαφής οι οποίοι δεν είναι εγκεκριμένοι για ολονύκτια χρήση αυξάνει τον κίνδυνο μόλυνσης των ματιών» λέει ο Δρ. Αναστάσιος-Ιωάννης Κανελλόπουλος, ΜD, Χειρουργός Οφθαλμίατρος, Ιδρυτής & Επιστημονικός Διευθυντής του Ινστιτούτου Οφθαλμολογίας LaserVision στην Αθήνα, Καθηγητής Οφθαλμολογίας Πανεπιστημίου Νέας Υόρκης, NYU Medical School, NY. «Οι μολύνσεις αυτές όχι μόνο μπορεί να οδηγήσουν σε βλάβη των κερατοειδών χιτώνων και έντονο πόνο και φωτοευαισθησία, αλλά σε σοβαρές περιπτώσεις προκαλούν μη αναστρέψιμες βλάβες της όρασης».

Όπως εξηγεί ο Δρ. Κανελλόπουλος, τα μάτια -όπως και κάθε άλλο όργανο του σώματος- χρειάζονται οξυγόνο για να είναι υγιή. Επειδή ο κερατοειδής δεν διαθέτει δικά του αιμοφόρα αγγεία, τροφοδοτείται με το οξυγόνο που χρειάζεται από τα δάκρυα και τον αέρα. Όταν κάποιος φοράει κοινούς φακούς επαφής, το οξυγόνο που φθάνει σ’ αυτόν μειώνεται και όσο περισσότερες ώρες τους φοράει, τόσο μεγαλύτερη γίνεται η έλλειψη οξυγόνου (αυτός είναι ο λόγος που πρέπει να βγάζει τους φακούς για ορισμένες ώρες κάθε μέρα).

Αν όμως ο χρήστης κλείσει τα μάτια του και αποκοιμηθεί, τότε ο κερατοειδής του μπορεί να υποστεί υποξία δηλαδή παθολογική μείωση της οξυγόνωσής του. Σε τέτοια περίπτωση ο οργανισμός αντιδρά αναπτύσσοντας μικροσκοπικά αιμοφόρα αγγεία στο πρόσθιο τμήμα του ματιού και, παρότι στην αρχή αυτό δεν δημιουργεί προβλήματα, αν συνεχιστεί η υποξία και εξακολουθήσουν να μεγαλώνουν τα αγγεία, μπορεί να διαταραχτεί η όραση.

Ένας άλλος κίνδυνος με τη χρήση των φακών επαφής το βράδυ είναι τα έλκη του κερατοειδή δηλαδή οι πληγές στην επιφάνειά του και η επιμόλυνσή τους. Τα έλκη μπορεί να προκληθούν για παράδειγμα όταν οι φακοί «γδάρουν» την επιφάνεια του κερατοειδή και η επιμόλυνση όταν παγιδευτούν βακτήρια στις εκδορές – πράγμα που είναι πολύ πιθανότερο να συμβεί όταν οι φακοί δεν αφαιρούνται τακτικά, δεν συντηρούνται σωστά και δεν αντικαθιστώνται όσο συχνά συνιστά ο οφθαλμίατρος.

Έχει βρεθεί ότι ο κίνδυνος έλκους και μόλυνσης του κερατοειδή είναι πέντε φορές μεγαλύτερος στους χρήστες κοινών φακών επαφής που κοιμούνται τακτικά φορώντας τους, λέει ο Δρ. Κανελλόπουλος. «Το να κοιμηθεί κάποιος με τους φακούς του μια φορά είναι κατανοητό και δύσκολα θα δημιουργήσει πρόβλημα. Όταν όμως το κάνει συνεχώς, είναι εξαιρετικά επικίνδυνο γιατί η διαρκής ανεπαρκής οξυγόνωση του κερατοειδούς από μόνη της μπορεί να δημιουργήσει μικροσκοπικές πληγές από τις οποίες εύκολα εισέρχονται βακτήρια και παράσιτα για να εξαπλωθούν στο υπόλοιπο μάτι» προειδοποιεί.

Τα έλκη μπορεί να προκαλέσουν αφόρητο πόνο και βλάβη της όρασης, ενώ σε σοβαρές περιπτώσεις απαιτείται μεταμόσχευση του κερατοειδή.

Η πιο συνηθισμένη μόλυνση του κερατοειδή που συνδέεται με τον ύπνο με τους φακούς επαφής είναι η κερατίτιδα, μία φλεγμονή που μπορεί να προκληθεί από παράσιτα όπως η ακανθοαμοιβάδα, από βακτήρια, μύκητες και τον ιό του έρπη. Αν οι μολύνσεις αυτές δεν αντιμετωπιστούν μπορεί να προκαλέσουν από μικρή απώλεια της όρασης έως ανάγκη για μεταμόσχευση κερατοειδή ή ακόμα και τύφλωση.

Για να αποφύγουν αυτούς τους κινδύνους, «οι χρήστες των φακών επαφής πρέπει να τους φορούν όσες ώρες ορίζεται στη συσκευασία τους, να τηρούν τις οδηγίες καθαρισμού και συντήρησης και να μην κοιμούνται με φακούς οι οποίοι δεν προορίζονται για ολονύκτια χρήση» συμβουλεύει ο Δρ. Κανελλόπουλος. «Αν δεν έχουν τον χρόνο ή τη διάθεση να φροντίσουν τους φακούς τους, ας επιλέξουν τους μαλακούς φακούς μιας χρήσεως οι οποίοι απορρίπτονται αμέσως μόλις αφαιρεθούν».