Είναι συνηθισμένο η δουλειά να είναι κάτι που προκαλεί πίεση και δυσαρέσκεια.
Πότε όμως η πίεση γίνεται υπερβολική; Τι είναι το εργασιακό άγχος και πώς μπορούμε να καταλάβουμε ότι κάποιος πάσχει από αυτό;

Γράφει η εκπαιδευτική συμβουλευτική ψυχολόγος Δρ. Καλλιόπη Εμμανουηλίδου

Το εργασιακό άγχος είναι αυτό που συνδέεται με την επαγγελματική μας απασχόληση. Πρόκειται για συσσωρευμένη κούραση (σωματική και συναισθηματική), η οποία προκαλεί προβλήματα στην αποδοτικότητα (π.χ. λάθη) και στην υγεία του εργαζομένου, στις εργασιακές σχέσεις και κίνητρα που έχει για να πάει στη δουλειά του και να αποδώσει καλά.

Πως μπορούμε να διαπιστώσουμε αν πάσχουμε από εργασία και άγχος αλλάζει η ίδια μας η συμπεριφορά, Γινόμαστε ευερέθιστοι, έχουμε μια ασυνήθιστη τάση να βουρκώνουμε και να κλαιμε.

Μπορει να γίνουμε κυκΛοθυμικοί έως και επιθετικοί Το εργασιακό άγχος προκαλεί επίσης αυξημένες απουσίες από την εργοσία καθώς το άτομο αποφεύγει να πάει στη δούλειά του.

Στην περίπτωση του εργασιακού άγχους ο εργαζόμενος αρχίζει να γίνεται ασυνεπής, δυσκολεύεται να διαχειριστεί τον χρόνο του, καθυστερεί, δεν μπορεί να συγκεντρωθεί, εμφανίζει είτε εργασιομανία είτε πολύ χαμηλή εργατικότητα. Νιώθει χαμηλή αυτοπεποίθηση και δεν εκτιμά πια τα αποτελέσματα του μόχθου του με ενθουσιασμό και όρεξη.

Αποκτά προβλήματα στις σχέσεις με συναδέλφους και δεν είναι πια συνεργάσιμος ούτε συμμορφώνεται με παρατηρήσεις. Πολλές φορές καταφεύγει σε άλλες μεθόδους, προσπαθώντας να μετριάσει τη συναισθηματική του δυσκολία, όπως στο να καπνίζει περισσότερο, να κάνει κατάχρηση αλκοόλ ή χρήση ακόμα και ναρκωτικών ουσιών.

Μολονότι το τι θα μας προκαλέσει άγχος είπαμε ότι είναι υποκειμενικό, υπάρχουν ορισμένοι τύποι επαγγελμάτων με χαρακτηριστικά που προκαλούν παραπάνω άγχος από τα άλλα. Πρόκειται για επαγγέλματα στα οποία:

• το αντικείμενο δεν είναι αρκετά σαφές: ο εργαζόμενος δε γνωρίζει ακριβώς τι πρέπει να κάνει, δε λαμβάνει αρκετή υποστήριξη και εξηγήσεις και νιώθει σύγχυση

• δεν υπάρχει βεβαιότητα, σταθερότητα και κάποια έστω και σχετική μονιμότητα. Όταν στον ορίζοντα υπάρχει απειλή απόλυσης ή μη ανανέωσης της σύμβασης, αυτό δημιουργεί συναισθήματα ανασφάλειας’

• απαιτούνται πολλές ώρες εργασίας, υπερβολικός φόρτος, καθώς και συχνές υπερωρίες

• δεν υπάρχουν ευκαιρίες ούτε για να εκφραστούν παράπονα ουτε για να λάβει ο εργαζόμενος πρωτοβουλίες

Η διεύθυνση δε δείχνει αρκετή κατανόηση στα προβλήματα της δουλειάς, δεν αναγνωρίζει ή δεν επιβραβεύει

την καλή επίδοση {υλικά ή ψυχολογικά), δε δίνει επαρκή υποστήριξη*

• υπάρχει μεγάλη ευθύνη (π.χ. χειρουργός), περιορισμένο ή μηδαμινό περιθώριο λαθών, χρονικές πιέσεις (π.χ. προθεσμίες) και υπερβολικές απαιτήσεις*

• δεν υπάρχει συλλογικότητα και εμφανίζονται προβλήματα ή και συγκρούσεις στις σχέσεις με τους συναδέλφους (π.χ. υπερβολικός ανταγωνισμός)’

• ο εργαζόμενος νιώθει πλήξη και μονοτονία*

• δεν υπάρχει αντιστοίχιση ανάμεσα στο αντικείμενο της δουλειάς και στις πραγματικές κλίσεις και στα προσόντα του εργαζομένου*

• δε δίνονται ευκαιρίες για να αναδείξει ο εργαζόμενος τα ταλέντα και τις ικανότητές του*

• υπάρχει έκθεση σε διάκριση (ο εργαζόμενος αντιμετωπίζει διακρίσεις ή περιθωριοποίηση λόγω ηλικίας, φύλου, εθνικότητας, φυλής, θρησκεύματος, ερωτικών προτιμήσεων)*

-το περιβάλλον είναι ιδιαίτερα θορυβώδες ή έχει γρήγορους ρυθμούς.

Το εργασιακό άγχος εκδηλώνεται όπως και το γενικό άγχος με τη διαφορά ότι οδηγεί σταδιακά σε μια εξουθένωση, δηλαδή σε μια εξάντληση των ψυχικών, διανοητικών και σωματικών αντοχών και ορίων. Επίσης εμφανίζεται συχνότατα καταθλιπτική διάθεση.