Είναι ένα σύμπτωμα το οποίο συχνά είναι φυσικό επακόλουθο. Όμως, σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να υποδηλώνει την ύπαρξη κάποιου σοβαρού προβλήματος υγείας, που απαιτεί άμεση διερεύνηση από ειδικό.

Στην Ιατρική γλώσσα «δύσπνοια» χαρακτηρίζεται η δυσκολία στην αναπνοή, η οποία δεν οφείλεται σε φυσιολογικά αίτια, αλλά σε κάποια παθολογική κατάσταση. Πρόκειται για ένα λαχάνιασμα ή μια δυσκολία στην εισπνοή και την εκπνοή, η οποία μπορεί να είναι οξεία ή χρόνια. Η πρώτη εμφανίζεται αιφνίδια και μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή, ενώ η δεύτερη είναι συνήθως σύμπτωμα χρόνιων νοσημάτων. Ωστόσο, η δύσπνοια μπορεί να είναι και φυσιολογικό επακόλουθο μιας κατάστασης, όπως έντονη προσπάθεια (π.χ. τρέξιμο, γυμναστική), έλλειψη οξυγόνου στον αέρα, διαμονή σε μεγάλο υψόμετρο κ.ά.

Βαθμοί δύσπνοιας
Το σύμπτωμα μπορεί να εμφανίζεται μόνο όταν ο ασθενής κάνει μια δραστηριότητα, όχι απαραίτητα έντονη ( π.χ ανέβασμα σκάλας ή γρήγορο περπάτημα), οπότε μιλάμε για τη δύσπνοια από προσπάθεια. Μπορεί όμως να εμφανίζεται ακόμα και όταν το άτομο είναι σε ηρεμία, χωρίς να καταβάλει καμία προσπάθεια (π.χ. καθιστό). Ακόμα πιο σοβαρή, όμως είναι η δύσπνοια η οποία εμφανίζεται και όταν ο ασθενής είναι ξαπλωμένος και τον αναγκάζει να παραμένει με ανασηκωμένο το κεφάλι και το θώρακα (σχεδόν καθιστός) για να ανασάνει.

Πιθανές αιτίες
Τα αίτια της δύσπνοιας μπορεί να είναι πολλά και η διερεύνησή της είναι συχνά δύσκολη. Τα πιο συνηθισμένα αίτια είναι:
• Βλάβη στους πνεύμονες, όπως χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, άσθμα, πνευμονική εμβολή κ.ά.
• Βλάβες στη καρδιά, όπως καρδιακή ανεπάρκεια , βαλβιδοπάθειες κ.ά.
• Ανεπάρκεια στα νεφρά ή στο ήπαρ.
• Ανατομικές βλάβες όπως ρινικοί πολύποδες, διογκωμένες αμυγδαλές ή σκολίωση της σπονδυλικής στήλης.
Σπανιότερα το πρόβλημα μπορεί να οφείλεται σε παθήσεις του νευρικού συστήματος, όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας. Υπάρχει ενδεχόμενο όμως να προκαλείται και από ψυχολογικά αίτια. Στο πλαίσιο των αγχωδών διαταραχών και των κρίσεων πανικού, ενδεχομένως να επηρεαστεί η φυσιολογική αυτόματη λειτουργία της αναπνοής και να προκληθούν διαταραχές στο αναπνευστικό σύστημα.

Πότε να επισκεφθείτε το γιατρό
Η δύσπνοια που εμφανίζεται αιφνίδια και πολλές φορές βασανιστικά πρέπει να διερευνάται όσο το δυνατό γρηγορότερα. Σε κάθε περίπτωση πρέπει ο ασθενείς να γνωρίζει το λόγο της δύσπνοιάς του και να επισκέπτεται τον γιατρό εάν επισημάνει επιδείνωση της κατάστασης. Η αντιμετώπισή της εξαρτάται από την αιτία της και σε κάθε περίπτωση είναι διαφορετική.