Χημικές παγίδες στα παιδικά στρώματα – Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς

Νέες επιστημονικές μελέτες από το Πανεπιστήμιο του Τορόντο κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για την ασφάλεια των παιδικών στρωμάτων, αποκαλύπτοντας ότι τα μωρά και τα μικρά παιδιά ενδέχεται να εκτίθενται σε επικίνδυνες χημικές ουσίες όσο κοιμούνται. Οι ουσίες αυτές σχετίζονται με νευρολογικές βλάβες, ορμονικές διαταραχές, άσθμα, ακόμη και καρκίνο, ενώ η έκθεση σε αυτές γίνεται μέσω της αναπνοής και της απορρόφησης από το δέρμα.

Η επικεφαλής των ερευνών, καθηγήτρια Μίριαμ Ντάιαμοντ, υπογραμμίζει τη σημασία του ύπνου για την ανάπτυξη του εγκεφάλου των παιδιών και προειδοποιεί ότι πολλά στρώματα περιέχουν ενώσεις που μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά αυτή την κρίσιμη διαδικασία. Όπως επισημαίνει, η διασφάλιση της ασφάλειας του περιβάλλοντος ύπνου των παιδιών θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα για τους κατασκευαστές και τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής.

Πηγές κινδύνου για τα παιδιά δίπλα στο παιδικό κρεβάτι

Στην πρώτη μελέτη, οι ερευνητές κατέγραψαν τη χημική σύσταση του αέρα σε 25 παιδικά υπνοδωμάτια, με παιδιά ηλικίας από έξι μηνών έως τεσσάρων ετών. Εντόπισαν πάνω από 24 διαφορετικές χημικές ουσίες, όπως φθαλικές ενώσεις, επιβραδυντικά φλόγας και φίλτρα υπεριώδους ακτινοβολίας, με τις μεγαλύτερες συγκεντρώσεις να καταγράφονται στον χώρο γύρω από τα κρεβάτια.

Σε μια δεύτερη, συμπληρωματική μελέτη, εξετάστηκαν 16 καινούρια παιδικά στρώματα. Όταν οι επιστήμονες προσομοίωσαν συνθήκες που μιμούνται τη θερμοκρασία και το βάρος του σώματος ενός παιδιού, παρατηρήθηκε σημαντική αύξηση στις εκπομπές χημικών ουσιών. Αν και τα στρώματα είχαν αγοραστεί στον Καναδά, τα περισσότερα περιείχαν υλικά από άλλες χώρες, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Μεξικό. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι τα ευρήματα είναι αντιπροσωπευτικά και για προϊόντα που κυκλοφορούν γενικότερα στη βόρεια Αμερική.

Οι φθαλικές ενώσεις και τα επιβραδυντικά φλόγας που εντοπίστηκαν θεωρούνται ενδοκρινικοί διαταράκτες και έχουν συσχετιστεί με μαθησιακές δυσκολίες, μειωμένο δείκτη νοημοσύνης, προβλήματα συμπεριφοράς, ελλείψεις στη μνήμη, αλλά και αυξημένο κίνδυνο για παιδικό άσθμα και καρκίνο. Επιπλέον, κάποια από τα φίλτρα UV που χρησιμοποιούνται για την προστασία των υφασμάτων είναι επίσης επιβαρυντικά για την ορμονική ισορροπία.

Τα μικρά παιδιά είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένα, καθώς το σώμα τους βρίσκεται ακόμη υπό ανάπτυξη και εμφανίζει αυξημένη απορροφητικότητα. Αναπνέουν ταχύτερα από τους ενήλικες, έχουν πιο διαπερατό δέρμα και μεγαλύτερη επιφάνεια δέρματος σε σχέση με το βάρος τους, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο απορρόφησης επιβλαβών ουσιών.

Πίεση για ελέγχους και τι μπορούν να κάνουν οι γονείς

Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι σε πολλά από τα στρώματα καταγράφηκαν υψηλά επίπεδα επιβραδυντικών φλόγας, παρά το ότι η χρήση τους δεν απαιτείται από τα πρότυπα πυρασφάλειας σε Καναδά και ΗΠΑ. Επιπλέον, δεν υπάρχουν σαφή επιστημονικά δεδομένα που να αποδεικνύουν ότι αυτά τα χημικά προσφέρουν πραγματική προστασία έναντι της φωτιάς, ενώ αντίθετα υπάρχουν πολλές ενδείξεις για σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία.

Οι επιστήμονες ζητούν από τους κατασκευαστές να προχωρούν σε συστηματικούς ελέγχους για την παρουσία επικίνδυνων χημικών στα παιδικά στρώματα και να εφαρμόζουν αυστηρότερα πρότυπα ασφαλείας. Παράλληλα, τονίζουν την ανάγκη για κανονιστικές παρεμβάσεις ώστε να απαγορευτούν ή να περιοριστούν περαιτέρω οι φθαλικές ενώσεις και τα επιβραδυντικά φλόγας που χρησιμοποιούνται στα στρώματα και τα παιδικά κλινοσκεπάσματα. Ειδικά για τον Καναδά, προτείνεται η επέκταση των περιορισμών που ήδη ισχύουν για τα παιχνίδια και τα αντικείμενα που έρχονται σε επαφή με το στόμα, ώστε να καλύπτουν και τα στρώματα.

Ως ενδιάμεσο μέτρο προστασίας, οι ερευνητές προτείνουν στους γονείς να μειώνουν την έκθεση των παιδιών τους αφαιρώντας από τα κρεβάτια περιττά αντικείμενα όπως μαξιλάρια, κουβέρτες και λούτρινα παιχνίδια. Συνιστούν επίσης τη συχνή αλλαγή και πλύσιμο των κλινοσκεπασμάτων και των πιτζαμών, που μπορούν να λειτουργούν ως προστατευτικό φίλτρο. Τέλος, υπογραμμίζουν ότι τα βαμμένα ή έντονα χρωματισμένα υφάσματα ενδέχεται να είναι πιο επικίνδυνα, καθώς για τη διατήρηση του χρώματος χρησιμοποιούνται φίλτρα UV και άλλα πρόσθετα που μπορεί να είναι τοξικά.

Οι μελέτες αυτές φέρνουν στο προσκήνιο μια άγνωστη αλλά ουσιαστική απειλή για την παιδική υγεία, αναδεικνύοντας την ανάγκη για προληπτική δράση τόσο σε ατομικό όσο και σε θεσμικό επίπεδο