Η νόσος Alzheimer εμφανίζεται για πρώτη φορά το 1906 από τον Lois Alzheimer. Είναι μια χρόνια εκφυλιστική νόσος η οποία χαρακτηρίζεται από προοδευτική έκπτωση των νοητικών λειτουργιών. Μπορεί να παρατηρηθεί μείωση της μνήμης, της σκέψης, της αντίληψης, του υπολογισμού, της μάθησης και της κρίσης. Εκδηλώνεται κυρίως σε άτομα άνω των 65 ετών ενώ πολύ σπάνια θα παρατηρηθεί σε άτομα κάτω των 50 ετών. Δεν υπάρχει ακριβής αιτία της νόσου.

Η νόσος είναι πολυπαραγοντική σχετίζεται στενά με τον διαβήτη Τύπου 2, την υπερχοληστερολαιμία, την υψηλή αρτηριακή πίεση, το κάπνισμα και την έλλειψη νοητικής και σωματικής άσκησης.

Ειδικό διατροφικό σχήμα για την νόσο Alzheimer δεν υπάρχει. Υπάρχουν όμως δεδομένα τα οποία δείχνουν να βελτιώνουν τα συμπτώματα της νόσου. Η υγιεινή διατροφή βέβαια συμβάλλει κατά πολύ στην αντιμετώπιση των ασθενειών που αποτελούν παράγοντες κινδύνου για την νόσο Alzheilmer.

Οι βιταμίνες που έχουν συσχετισθεί με την νοητική λειτουργία είναι η Β1, Β2, Β6, Β12, C, βιταμίνη Ε και το φολικό οξύ. Επεμβαίνουν στην σύνθεση της μυελίνης των νευρικών κυττάρων και την παραγωγή των νευροδιαβιβαστών. Οι συγκεκριμένες βιταμίνες φαίνεται επίσης ότι βοηθούν στον έλεγχο και την σταθερότητα των επίπεδων των λιπιδίων στο αίμα. Οι βιταμίνες αυτές υπάρχουν φαίνεται ότι υπάρχουν στα πουλερικά (2 φορές την εβδομάδα), τα δημητριακά (3μερίδες/ ημέρα), στους ξηρούς καρπούς (5 μερίδες/ εβδομάδα), τα αυγά, τα λαχανικά όπως σπανάκι και πράσινη σαλάτα (6 μερίδες/ εβδομάδα)και στα φρούτα (2-4 μερίδες/ημέρα).

Το ελαιόλαδο επίσης, παρουσιάζει ευεργετική δράση στην εγκεφαλική λειτουργία λόγω των μονοακόρεστων λιπαρών οξέων και των πολυφαινολών που αυτό περιέχει. Ενδείκνυται η χρήση του ως το κατά κανόνα λάδι στη μαγειρική για άτομα με Alzheimer.

Τα ψάρια και κυρίως τα λιπαρά (ρέγκα, σκουμπρί, σολομός, φαγκρί) μπορούν συμβάλλουν ευεργετικά στη νόσο καθώς περιέχουν ω3 λιπαρά οξέα. Εάν όμως γίνει προσπάθεια κατανάλωσης ω3 με τη βοήθεια συμπληρωμάτων, οι έρευνες δεν είναι και τόσο ενθαρρυντικές καθώς η χρήση συμπληρωμάτων ιχθυελαίων (χορήγηση ω-3) σε άτομα με μειωμένη νοητική λειτουργία φαίνεται πως ευεργετική επίδραση παρουσιάζεται μόνο στα άτομα με ήπια έκπτωση νοητικής λειτουργίας. Στα άτομα που ήδη η νόσος είχε προχωρήσει δεν βρέθηκε ευεργετική επίδραση. Οπότε τα συμπληρώματα θέλουν μεγάλη προσοχή.

Η αύξηση της κατανάλωσης ζωικού λίπους, κορεσμένων λιπαρών και τροφών που αυξάνουν τη χοληστερόλη στο αίμα πυροδοτούν τους κινδύνους για εμφάνιση Alzheimer. Επίσης, η υπέρμετρη κατανάλωση αλκοόλ επιδεινώνει τα συμπτώματα της νόσου καθώς επίσης αποτελεί προδιαθεσικό παράγοντα για την ασθένεια. Έτσι λοιπόν προσοχή στην κατανάλωση κόκκινου κρέατος, βουτύρου και μαργαρίνης, τυριών, γλυκών και έτοιμων ή τηγανισμένων φαγητών.

Συμπερασματικά, με βάση τις παραπάνω αναφορές φαίνεται ότι το μοντέλο της Μεσογειακής Διατροφής και της Κρητικής Δίαιτας είναι ένα μοντέλο διατροφής που ταιριάζει σε ανθρώπους που έχουν την νόσο Αlzheimer είτε θέλουν να προφυλαχθούν από αυτή. Έρευνες έδειξαν ότι η υιοθέτηση της μεσογειακής διατροφής προστάτεψε από την εξέλιξη της νόσου Alzheimer. Μέχρι σήμερα, δεν έχει προταθεί συγκεκριμένος μηχανισμός όπου συνδέει την Μεσογειακή Διατροφή αυτή καθεαυτή με την άνοια. Σίγουρα όμως τα τρόφιμα ή τα συστατικά της μεσογειακής διατροφής δρουν προστατευτικά. Τέλος, χρήσιμο είναι για τους ασθενείς που νοσούν, να γίνεται ένας τακτικός έλεγχος βάρους καθώς πολύ συχνό είναι το φαινόμενο του υποσιτισμού και να λαμβάνει χώρα η επαρκή ενυδάτωση τους.