Η καπνιστική συνήθεια έχει ακόμη σε μαθητές είναι η θλιβερή πραγματικότητα της ελληνικής κοινωνίας. Το 15% των ενεργών καπνιστών, δηλαδή το 2,5% περίπου του μαθητικού πληθυσμού της Α’ και της Β’ Γυμνασίου καπνίζουν σχεδόν κάθε μέρα!

Η καπνιστική συνήθεια είναι πιο ισχυρή στα αγόρια αυτής της ηλικίας, στοιχείο που συσχετίζεται με το υψηλό ποσοστό (30%) των μαθητών που εκτίθενται στο παθητικό κάπνισμα από το σπίτι τους. Όσον αφορά τους λόγους που τους οδηγούν στο κάπνισμα, οι μαθητές απαντούν ότι το κάνουν λόγω άγχους ή γιατί το συνδέουν με τη διασκέδαση ή τη μόδα της εποχής.

Τα δεδομένα αυτά προέκυψαν από έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε 51.084 μαθητές της Α’ και Β’ τάξης του Γυμνασίου, σε 1.267 σχολεία της χώρας, από το υπουργείο Παιδείας, τον Ιατρικό Σύλλογο Αθήνας (ΙΣΑ) και την Κεντρική Ένωση Δήμων (ΚΕΔΕ).

Τα αποτελέσματα της έρευνας και της δράσης «Ευαισθητοποίηση του μαθητικού πληθυσμού, για τις βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος», παρουσιάστηκαν από τον υφυπουργό Παιδείας κ. Θεοδόση Πελεγρίνη και τον πρόεδρο του ΙΣΑ κ. Γιώργο Πατούλη, σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος στην αίθουσα «Άλκης Αργυριάδης», του Πανεπιστημίου Αθηνών.

«Η πρόληψη του καπνίσματος είναι θέμα παιδείας. Μέσα από τα σχολεία αξιοποιώντας τα σύγχρονα εκπαιδευτικά εργαλεία οφείλουμε, όχι μόνο με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος, να οργανώσουμε ένα στοχευμένο σχέδιο για την ευαισθητοποίηση σχετικά με την κακή αυτή συνήθεια» ανέφερε ο κ. Πελεγρίνης.

Από την πλευρά του ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ και του ΙΣΑ κος Γ. Πατούλης δήλωσε πως «η έρευνα αναδεικνύει την ανάγκη να υπάρξουν συγκροτημένες πολιτικές για την ευαισθητοποίηση του πληθυσμού σχετικά με τις βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος, οι οποίες πρέπει να ξεκινάνε από τη σχολική ηλικία».

Τα αποτελέσματα της έρευνας

Το 40% των παιδιών που έχουν δοκιμάσει να καπνίσουν το έκαναν από την ηλικία των 8 ετών έως την ηλικία των 11 ετών, γεγονός που κατά τους ειδικούς δείχνει ότι θα πρέπει να δοθεί έμφαση σε αυτές τις ηλικίες, στις προσπάθειες ευαισθητοποίησης και πρόληψης.

Οι παρέες, τα αδέρφια που καπνίζουν, οι γονείς που καπνίζουν και μάλιστα σε κλειστό χώρο, στο σπίτι, αλλά και η συχνή συνεύρεση με φίλους σε πλατείες και πάρκα είναι οι παράγοντες που συντελούν στη διάδοση της κακής συνήθειας του καπνίσματος. Τέλος η «περιέργεια» αναφέρεται ως ο κυρίαρχος λόγος που οι μαθητές δοκίμασαν κάποιο προϊόν καπνού.
Σημαντική επίσης είναι η διαφοροποίηση ανάλογα με το ύψος των διαθέσιμων χρημάτων (χαρτζιλίκι). Τα παιδιά τα οποία λαμβάνουν έως 5 ευρώ την εβδομάδα από τους γονείς είναι σε πολύ χαμηλότερο ποσοστό ενεργοί καπνιστές (6,7%), σε σχέση με τα παιδιά που λαμβάνουν από 6 ευρώ και πάνω όπου το ποσοστό των ενεργών καπνιστών σχεδόν διπλασιάζεται (11,3%).

Η άποψη ότι εάν θέλει κανείς να κόψει το τσιγάρο είναι κάτι εύκολο φαίνεται πως κυριαρχεί γεγονός που δείχνει ότι πρέπει να ενισχυθεί το θέμα της εξάρτησης ως επιχείρημα πρόληψης. Μεταξύ των ενεργών καπνιστών οι μισοί σχεδόν θα ήθελαν να σταματήσουν των κάπνισμα ενώ για τους άλλους μισούς, η συνήθεια φαίνεται πως έχει λάβει πιο μόνιμα χαρακτηριστικά.

Εντύπωση προκαλεί ότι 8 στους 10 μαθητές συνδέουν το κάπνισμα με το άγχος. Σημαντικά είναι και τα ποσοστά που συνδέουν το κάπνισμα με τη διασκέδαση (60%) ή τη μόδα (40% το θεωρούν ελκυστική ή δυναμική συμπεριφορά).

Το 30% του συνόλου των μαθητών αναφέρει ότι εκτίθεται στο παθητικό κάπνισμα στο σπίτι, ενώ το 40% ότι γίνεται «θύμα» παθητικού καπνίσματος σε κάποιον κλειστό δημόσιο χώρο. Μάλιστα ένα 60% όσων ήταν θύματα παθητικού καπνίσματος σε δημόσιο χώρο αναφέρουν ότι ένιωσαν αίσθημα δυσφορίας λόγω της έντασης του φαινομένου.

Τέλος πάνω από το 60% των μαθητών αναφέρει πως είδε κάποιον να καπνίζει εντός του χώρου του σχολείου ενώ η πλειοψηφία των μαθητών αναφέρει ότι δεν υπάρχει κάποια δυσκολία να αγοράσει κάποιος τσιγάρα σε αυτή την ηλικία, γεγονός που πρέπει να προβληματίσει ιδιαίτερα την πολιτεία ως προς την εφαρμογή της νομοθεσίας για τη προστασία των ανηλίκων.