Ο είναι ο ενδέκατος μήνας του Γρηγοριανού ημερολογίου, με διάρκεια 30 ημερών. Το όνομά του είναι ο εξελληνισμένος τύπος του λατινικού November, (από το novem, που σημαίνει εννέα 9). Στους αρχαίους Ρωμαίους το έτος άρχιζε από το μήνα Μάρτιο, αλλά αργότερα όταν προστέθηκαν και οι μήνες Ιανουάριος και Φεβρουάριος (από τον αυτοκράτορα Νουμά Πομπήλιο), ο Νοέμβριος πέρασε τελικά στην 11η θέση, αν και τελικά κράτησε την αρχική του ονομασία.


Για τους αρχαίους Έλληνες, ο Νοέμβριος ήταν ο 5ος μήνας του αττικού έτους και είχε το όνομα «Μαιμακτηρίων». Το όνομα αυτό προέρχεται από ένα από τα ονόματα του Θεού Δία που ονομαζόταν και «Μαιμάκτης», δηλαδή θυελλώδης. Ήταν ο θεός των καιρικών συνθηκών και οι θνητοί έκαναν γιορτή προς τιμήν του για να εξασφαλίσουν με προσευχές την ευμένειά του, ώστε να μην είναι ο καιρός απειλητικός και επικίνδυνος για τον άνθρωπο και οι άνεμοι να μην είναι ιδιαίτερα σφοδροί. Η γιορτή αυτή ήταν τα λεγόμενα «Μαιμακτήρια».
Ο Όμηρος, ο Ησίοδος και ο Πτολεμαίος αναφέρουν στα έργα τους ότι η δύση του αστερισμού των Πλειάδων (της γνωστής Πούλιας) λίγο μετά τη δύση του ηλίου (περίπου στις 3 Νοεμβρίου) σηματοδοτούσαν την επιδείνωση του καιρού και το τέλος των θαλασσινών ταξιδιών, λόγω των ισχυρών ανέμων.

Ο Νοέμβριος ονομάζεται από τον λαό και «Σποριάς», επειδή είναι κυρίως ο μήνας της σποράς των δημητριακών και των οσπρίων. Τον ονομάζουν όμως και «Μεσοσπορίτη», επειδή οι αγρότες σε πολλές περιοχές της πατρίδας μας βρίσκονται στη μέση της σποράς, με σπαρμένα τα μισά χωράφια τους, έχοντας αρχίσει από τον Οκτώβριο-που και αυτός ονομάζεται Σποριάς.

Άλλα ονόματα για το Νοέμβριο είναι και τα: «Βροχάρης» (για τις βροχές του), «Ανακατωμένος» (για τις ακατάστατες καιρικές συνθήκες του, αλλά και «Χαμένος» (από το χάσιμο της μέρας, μιας και είναι σε διάρκεια από τις μικρότερες του έτους, ενώ οι νύχτες του από τις μεγαλύτερες).