Ένα σαρκοβόρο θηλαστικό, διασταύρωση αγριόγατας και αρκούδας, ένα δέντρο ύψους 12 μέτρων και μια θαλάσσια ανεμώνη που καταφέρνει να επιβιώνει κάτω από τους -διαρκώς συρρικνούμενους- πάγους της Ανταρκτικής είναι τα τρία κορυφαία είδη στη λίστα των δέκα εντυπωσιακότερων νέων ειδών που καταρτίζει κάθε χρόνο το Διεθνές Ινστιτούτο Αναζήτησης Ειδών (IISE) του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης (SUNY).
Συνολικά, το 2013 ανακαλύφθηκαν 18.000 νέα είδη χλωρίδας και πανίδας και ακόμα περισσότερα μένει να αναλυφθούν στο μέλλον: οι επιστήμονες πιστεύουν ότι γύρω στα 10 εκατομμύρια είδη παραμένουν άγνωστα στον άνθρωπο, πέντε φορές περισσότερα από αυτά που γνωρίζουμε.
Ωστόσο, επισημαίνουν ότι αυτά που χάνονται κάθε χρόνο είναι περισσότερα από τα νέα που ανακαλύπτουμε.
«Η πλειονότητα των ανθρώπων δεν έχουν επίγνωση των διαστάσεων που έχει λάβει η κρίση βιοποικιλότητας», υπογράμμισε ο διευθυντής του IISE, Δρ Κουέντιν Γουίλερ.
—Τα τρία κορυφαία είδη
Στην κορυφή της δεκάδας του 2013 βρέθηκε το«Ολινγκουίτο»(Bassaricyon neblina), ένασαρκοβόρο θηλαστικό που ενδημεί στα πυκνά δάση ανάμεσα στον Ισημερινό και την Κολομβία. Έχει βάρος δύο κιλών και εμφανισιακά θυμίζει διασταύρωση γάτας και μικρής αρκούδας. Πρόκειται για το πρώτο σαρκοβόρο θηλαστικό που ανακαλύπτεται στο Δυτικό Ημισφαίριο εδώ και 35 χρόνια, ανακάλυψη πολύ σημαντική δεδομένης της μαζικής αποψίλωσης των δασών σε αυτό τον τομέα του πλανήτη και ειδικότερα των δασών της Αμαζονίας.
Τη δεύτερη θέση κατέλαβε ένα ψηλό δέντρο με φύλλα σε σχήμα σπαθιού και εντυπωσιακά άνθη (Dracaena kaweesakii), το οποίο φύεται στην Ταϋλάνδη και φθάνει σε ύψος τα 12 μέτρα. Οι κάτοικοι της περιοχές το ονομάζουν «δρακόδεντρο» (ή δράκαινα) του Καγουισάκ. Υπολογίζεται ότι συνολικά υπάρχουν 2.500 δέντρα του εν λόγω είδους, τα οποία προτιμούν τα ασβεστολιθικά όρη. Η συχνή δημιουργία λατομείων σε αυτές τις περιοχές θέτει εν αμφιβόλω την επιβίωσή τους στο μέλλον.
Τρίτη στην κατάταξη είναι μια ανεμώνη της Ανταρκτικής, στην οποία δόθηκε το όνομα «Αντρίλ» (Edwardsiella andrillae) από αρκτικόλεξο ANDRILL του βρετανικού Προγράμματος Γεωτρήσεων Ανταρκτικής, καθώς ανακαλύφθηκε όταν ένα τηλεκατευθυνόμενο υποβρύχιο σκάφος έκανε έρευνες σε τρύπες στον πάγο που είχαν ανοίξει τα γεωτρύπανα. Πρόκειται για μια μικροσκοπική ανεμώνη μήκους έως δυόμιση εκατοστά με κιτρινωπό χρώμα που επιβιώνει κάτω από τους παγετώνες. Είναι μάλιστα η πρώτη θαλάσσια ανεμώνη που βρέθηκε να ζει μέσα σε παγωμένα νερά.
—Η επιλογή
Η επιλογή των δέκα κορυφαίων ειδών έγινε από διεθνή ομάδα βιολόγων που ειδικεύονται στην ταξινομία, ενώ η ανακοίνωση έγινε σήμερα, έτσι ώστε να συνδυαστεί με την επέτειο γέννησης (23 Μαΐου) του «πατέρα» της επιστήμης ταξινόμησης των ειδών, του μεγάλου σουηδού βοτανολόγου Κάρολου Λινναίου, που έζησε τον 18ο αιώνα. Η επιλογή συντονίζεται από το Διεθνές Ινστιτούτο Αναζήτησης Ειδών (IISE) του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης (SUNY).
Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι γύρω στα 10 εκατομμύρια είδη μένουν ακόμη να ανακαλυφθούν κάπου στη Γη, τόσο στην ξηρά όσο και τη θάλασσα, πενταπλάσια σε σχέση με αυτά που είναι ήδη γνωστά. Οι ερευνητές επεσήμαναν ότι, παρόλο που ανακαλύπτονται συνεχώς νέα είδη στον πλανήτη μας, αυτά που εξαφανίζονται είναι περισσότερα. «Η πλειονότητα των ανθρώπων δεν έχουν επίγνωση για τις διαστάσεις που έχει λάβει η κρίση βιοποικιλότητας», τόνισε ο διευθυντής του IISE δρ Κουέντιν Γουίλερ.
Όπως ανέφερε ο επικεφαλής της επιστημονικής επιτροπής για την επιλογή του Top 10, Ισπανός ζωολόγος Αντόνιο Βαλδεκάσας του Εθνικού Μουσείου Φυσικών Επιστημών της Μαδρίτης, είναι αξιοσημείωτο ότι ανάμεσα στα άγνωστα μέχρι σήμερα είδη περιλαμβάνονται και μερικά μεγάλα σε μέγεθος και όχι μόνο μικροσκοπικά.
Τη δεκάδα συμπληρώνουν:
-μια διαφανής γαριδούλα (Liropus minusculus) μήκους μόλις 3,3 χιλιοστών που ζει στα ανοιχτά της Καλιφόρνια.
– ο μύκητας της πενικιλίνης (Penicillium vanoranjei) που ανακαλύφθηκε στην Τυνησία. Παρότι έχει σπόρια με έντονο πορτοκαλί χρώμα πήρε το όνομα “πορτοκαλί μύκητας” προς τιμήν του ολλανδικού στέμματος, την Αυτού Εξοχότητα Πρίγκηπα της Οράγγης.
-μια σαύρα (γκέκο) της Αυστραλίας (Saltuarius eximius) που καμουφλάρεται σαν φύλλο. Βρέθηκε στο Ακρωτήρι Μέλβιλ της Αυστραλίας. Ενδημεί σε βραχώδεις περιοχές και σε δέντρα τροπικών δασών. Έχει μήκος 20 εκατοστά και εκτιμάται ότι είναι απομεινάρι μιας περιόδου όπου υπήρχαν τροπικά δάση της βροχής στην Αυστραλία.
-ένας γιγάντιος αμοιβαδοειδής μονοκύτταρος οργανισμός της Μεσογείου θάλασσας (Spiculosiphon oceana) , μήκους από 4 ως 5 εκατοστά που ζει σε υποθαλάσσια σπήλαια. Αρχικά νόμιζαν ότι είναι σπόγγος διότι συγκεντρώνει αποσκελετωμένα θραύσματα νεκρών σπόγγων από το βυθό και τα κολλά επάνω του με ένα είδος πρωτεϊνικής κόλλας.
-ένα μικρόβιο που βρέθηκε στο πάτωμα δύο ειδικά αποστειρωμένων “καθαρών δωματίων”(χώρων που χρησιμοποιούνται για επιστημονική έρευνα ή μεταποίηση) σε δύο απομακρυσμένες περιοχές του πλανήτ,στις ΗΠΑ και τη Γαλλική Γουιάνα.
-ένα πάρα πολύ μικρό έντομο (Tinkerbella nana), μήκους μόλις 250 εκατομμυριοστών του μέτρου, που βρέθηκε στην Κόστα Ρίκα και πήρε το όνομα «Τινκερμπέλα» (από τη σύντροφο του Πίτερ Παν).
-ένα πολύ μικρό σαλιγκάρι (Zospeum tholussum), μήκους δύο χιλιοστών, χωρίς μάτια, που ζει σε απόλυτο σκοτάδι 900 μέτρα κάτω από την επιφάνεια, μέσα σε ανήλιαγα σπήλαια και το οποίο είναι τόσο αργό, που διασχίζει απόσταση έως ένα εκατοστό την εβδομάδα. Βρέθηκε ένα μόνο άτομο του είδους στα σπήλαια Λουκίνα Γιάμα και Τρογιάμα της Κροατίας. Θεωρείται ότι ταξιδεύει πάνω σε άλλα ζώα που ενδημούν σε σπήλαια ή στο νερό.