Τα ασύρματα ακουστικά είναι ασφαλή για τον εγκέφαλο;

Τα ασύρματα ακουστικά έχουν γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας, προσφέροντας ευκολία και άνεση στη χρήση. Ωστόσο, κατά καιρούς έχουν διατυπωθεί ανησυχίες σχετικά με την επίδρασή τους στην υγεία, και συγκεκριμένα για το αν η εκπομπή ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας μπορεί να επηρεάσει τον εγκέφαλο. Πρόκειται για έναν προβληματισμό που συνδέεται γενικότερα με τη χρήση ασύρματων συσκευών, όπως τα κινητά τηλέφωνα και τα Wi-Fi routers, καθώς όλα αυτά λειτουργούν με τεχνολογίες που βασίζονται στην ασύρματη μετάδοση δεδομένων.

Τα ασύρματα ακουστικά λειτουργούν μέσω Bluetooth, μιας τεχνολογίας που χρησιμοποιεί ραδιοκύματα χαμηλής ισχύος για τη μετάδοση ήχου από τη συσκευή στο ακουστικό. Η ακτινοβολία αυτή ανήκει στην κατηγορία της μη ιονίζουσας ακτινοβολίας, η οποία, σε αντίθεση με την ιονίζουσα ακτινοβολία (όπως οι ακτίνες Χ ή η ραδιενέργεια), δεν έχει την ενέργεια να προκαλέσει άμεσες βλάβες στο DNA των κυττάρων.

Δείτε επίσης Υψοφοβία ή Ακροφοβία; Τί είναι και πως αντιμετωπίζονται

Οι διεθνείς οργανισμοί, όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) και η Διεθνής Επιτροπή για την Προστασία από Μη Ιονίζουσες Ακτινοβολίες (ICNIRP), έχουν θέσει όρια ασφαλείας για την έκθεση σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία, τα οποία θεωρούνται ασφαλή για το γενικό πληθυσμό. Οι εκπομπές των Bluetooth ακουστικών είναι σημαντικά χαμηλότερες από τα επιτρεπτά όρια και πολύ μικρότερες σε σύγκριση με εκείνες ενός κινητού τηλεφώνου.

Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχουν αποδείξεις που να συνδέουν τη χρήση ασύρματων ακουστικών με σοβαρές βλάβες στον εγκέφαλο. Μελέτες που έχουν διερευνήσει την επίδραση της μη ιονίζουσας ακτινοβολίας στα ανθρώπινα κύτταρα και τον εγκέφαλο δεν έχουν καταλήξει σε σαφή συμπεράσματα που να υποδηλώνουν αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο ή νευροεκφυλιστικές παθήσεις.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κατατάσσει την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία χαμηλής συχνότητας στην κατηγορία των «πιθανώς καρκινογόνων» παραγόντων (κατηγορία 2Β), κάτι που σημαίνει ότι η επίδρασή της στον ανθρώπινο οργανισμό δεν έχει τεκμηριωθεί επαρκώς, αλλά απαιτείται περαιτέρω έρευνα. Ωστόσο, αυτή η κατάταξη ισχύει για όλες τις ασύρματες συσκευές, συμπεριλαμβανομένων των κινητών τηλεφώνων, και όχι αποκλειστικά για τα Bluetooth ακουστικά.

Ασύρματα ακουστικά – Υπάρχουν κίνδυνοι από τη συχνή χρήση;

Αν και η ακτινοβολία των Bluetooth ακουστικών δεν θεωρείται επικίνδυνη, η υπερβολική χρήση τους μπορεί να προκαλέσει άλλα προβλήματα υγείας. Ο συνεχής ερεθισμός του ακουστικού πόρου από τη χρήση in-ear ακουστικών μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο λοιμώξεων, ενώ η υψηλή ένταση του ήχου συνδέεται με απώλεια ακοής μακροπρόθεσμα.

Επιπλέον, η αυξημένη εξάρτηση από τις ασύρματες συσκευές μπορεί να συμβάλει σε προβλήματα όπως η μειωμένη συγκέντρωση ή η αύξηση του άγχους, κυρίως λόγω της συνεχούς έκθεσης σε ειδοποιήσεις και ηχητικά ερεθίσματα.

Δείτε επίσης Το σύνδρομο της άδειας φωλιάς: Όταν τα παιδιά φεύγουν – Πώς το αντιμετωπίζουμε

Οι επιστημονικές μελέτες μέχρι σήμερα δεν έχουν βρει αποδείξεις ότι η ακτινοβολία των ασύρματων ακουστικών, που λειτουργούν με τεχνολογία Bluetooth, προκαλεί βλάβες στον εγκέφαλο. Η εκπεμπόμενη ακτινοβολία είναι μη ιονίζουσα και βρίσκεται σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα από εκείνα των κινητών τηλεφώνων.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και άλλους αρμόδιους φορείς, δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία που να συνδέουν τη χρήση ασύρματων συσκευών με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου ή άλλες νευρολογικές παθήσεις. Παρόλο που το 2011 η Διεθνής Υπηρεσία Έρευνας για τον Καρκίνο (IARC) ταξινόμησε την ακτινοβολία RF ως «πιθανώς καρκινογόνο», τα μεταγενέστερα δεδομένα δεν έχουν επιβεβαιώσει αυξημένο κίνδυνο για όγκους εγκεφάλου.

Ωστόσο, η έρευνα συνεχίζεται, καθώς δεν υπάρχουν ακόμη επαρκή στοιχεία για την πολύ μακροχρόνια και εντατική χρήση τέτοιων συσκευών. Πρόσφατη μελέτη του 2024 υπέδειξε μια πιθανή συσχέτιση μεταξύ υπερβολικής χρήσης Bluetooth ακουστικών και όζων του θυρεοειδούς, αλλά τα αποτελέσματα δεν είναι οριστικά και απαιτούν περαιτέρω διερεύνηση.

Πειράματα σε ζώα που εκτέθηκαν σε υψηλές δόσεις ακτινοβολίας κινητών τηλεφώνων έχουν δείξει ορισμένες βιολογικές αλλαγές, όμως δεν αντικατοπτρίζουν τις τυπικές συνθήκες ανθρώπινης χρήσης. Συνεπώς, ενώ δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας, η επιστημονική κοινότητα τονίζει την ανάγκη για συνεχή παρακολούθηση των εξελίξεων.

Για προληπτικούς λόγους, οι ειδικοί προτείνουν μέτρα μείωσης της έκθεσης, όπως ο περιορισμός της συνεχούς χρήσης ακουστικών, η εναλλαγή μεταξύ αριστερού και δεξιού αυτιού και η χρήση ενσύρματων ακουστικών για πολύωρες κλήσεις. Οι γονείς καλό είναι να ελέγχουν τη χρήση από παιδιά, καθώς ο αναπτυσσόμενος εγκέφαλος είναι πιο ευαίσθητος. Γενικά, η έως τώρα επιστημονική συναίνεση είναι ότι τα ασύρματα ακουστικά δεν αποτελούν σημαντικό κίνδυνο για την υγεία, αλλά η προσεκτική και ισορροπημένη χρήση τους είναι πάντα η καλύτερη επιλογή.

Δείτε Γιατί καπνίζουν οι έφηβοι; Πώς πρέπει να δράσουν οι γονείς;