Προσοχή στον συναισθηματικό εκβιασμό: Τι είναι και πώς πρέπει να αντιδράμε;

Συναισθηματικός εκβιασμός. Ή αλλιώς η μοχθηρή χρήση της ανθρώπινης αδυναμίας. Για παράδειγμα αν ξέρω ότι έχετε την τάση να… αισθάνεσθε υπερβολική συμπόνια για μένα, το γεγονός αυτό μου δίνει ε­ξουσία, αν θελήσω ποτέ να την ασκήσω.

Κείμενο του συγγραφέα και ψυχοθεραπευτή Δρ Πολ Χωκ.

Φανταστείτε τι μπορώ να καταφέρω μ’ αυτό τον τρόπο. Μπορώ να σας κάνω να με καλέσετε στο σπίτι σας, να σας αναγκάσω να παντρευτείτε όποιον διαλέξω εγώ, να σας πείσω να δου­λέψετε σε όποια δουλειά κρίνω πως είναι καλύτερη για εσάς. Πόση περισσότερη εξουσία χρειάζεται κανείς; Αν μπορώ να τα κάνω όλα αυτά, τότε κατέχω ακόμα και την ψυχή σας. Το βρίσκετε παρατραβηγμένο;

Τότε ακουστέ αυτό: δεν μπορώ να σας πω πόσοι άνθρωποι μου είπαν ότι παντρεύτηκαν τους συντρόφους τους επειδή τους α­πείλησαν ή είπαν ότι θα έκαναν κακό στον εαυτό τους… Πόσοι γονείς ανά­γκασαν τα παιδιά τους να μείνουν στο πατρικό σπίτι ακό­μα κι όταν ενηλικιώθηκαν, ώστε να μη νιώθουν μοναξιά εκείνοι; Δεν έχετε πέσει ποτέ θύμα εκμετάλλευσης επειδή κάποιος χρησιμοποίησε τα αισθήματα της ενοχής σας, για να σας αναγκάσει να υποχωρήσετε στις απαιτήσεις του;

Σχεδόν όλοι έχουν χρησιμοποιήσει αυτή την τεχνική ή την έχουν βιώσει από άλλους. Τις πιο πολλές φορές λει­τουργεί αποτελεσματικά μόνο και μόνο επειδή έχετε την πλήρη συνεργασία του ατόμου που θέλετε να θέσετε υπό τον έλεγχό σας.

Μην αφήνετε τον πόνο των άλλων να σας αποτρέψει από ό,τι θεωρείτε εσείς συμφέρον σας. Αν θέλετε για παράδειγμα πολύ να παντρευτείτε κάποιον και ο πατέρας σας παθαίνει κατάθλιψη στην προοπτική αυτή, μην εγκαταλείψετε το μνηστήρα σας για να ευχαριστήσετε τον πατέρα σας, αλλιώς θα αποδεχτείτε το συναισθηματικό του εκβιασμό.

Υπάρχουν ορισμένα πολύ σημαντικά πράγματα που πρέπει να θυμάστε, αν θέλετε ν’ αποφύγετε να σας εκβιά­ζουν συναισθηματικά. Πρώτον, όσο κι αν ταραχτεί το άλ­λο άτομο με τη συμπεριφορά ή τα σχέδιά σας, μην επι­κρίνετε τον εαυτό σας. Ο πατέρας σας, ή όποιος άλλος σας εκβιάζει, μόνος του ταράζεται. Να του το πείτε.

Δεύτερον, όταν ο εκβιαστής προσπαθήσει να σας πει πως τα κάνει όλα αυτά λόγω της αγάπης του για εσάς, μην τον πιστέψετε. Ο εκβιαστής δεν έχει την παραμικρή επιθυμία να σας αφήσει να γίνετε ανεξάρτητο άτομο. Θα ευχαριστηθεί μόνο όταν γίνει αυτό που θέλει. Κι έτσι ελ­πίζει να σας κάνει να αισθανθείτε τόσο άβολα με τα δά­κρυα, τα βογγητά και τα άγχη του, ώστε να τον λυπηθεί­τε και να υποχωρήσετε. Στην πραγματικότητα ενδιαφέρεται σχεδόν αποκλειστικά για το δικό του συμφέρον μό­νο, όχι για το δικό σας.

Τρίτον, μην αφήσετε να σας μεταπείθει η απειλή κά­ποιου. Αν χρησιμοποιήσει τέτοιο όπλο εναντίον σας, πείτε του αμέσως πως αρνείστε την ευθύνη για τη ζωή του. Δεν είναι τόσο αναίσθητο όσο ακούγεται.

Τέταρτον, όταν λυπάστε τους άλλους, τους κάνετε πιο αδύναμους. Αντί, όπως νομίζετε, να τους δίνετε κουράγιο, ο συναισθηματισμός σας τους λέει απλώς πόσο αδιόρθω­τοι πιστεύετε πως είναι και ότι καταλαβαίνετε απολύτως γιατί νιώθουν κατάθλιψη. Το άτομο ήδη λέει στον εαυτό του: «Εγώ, ο καημένος, είμαι πολύ ανεπαρκής και δεν μπο­ρώ να αντιμετωπίσω αυτό το ζήτημα». Κι έρχεστε κι εσείς με τον οίκτο σας κι είναι σαν να του λέτε: «Καημένε μου, είσαι πράγματι πολύ ανεπαρκής για ν’ αντιμετωπίσεις αυτό το ζήτημα».

Πώς στην ευχή θα γίνει δυνατότερος με μια τέτοια μεταχείριση αυτός που λυπάται τον εαυτό του; Προφανώς είναι αδύνατον.