Το κινητό στην τσέπη σας ίσως κάποια στιγμή να σας σώσει από σεισμό. Τα «έξυπνα» τηλέφωνα (smartphones) και άλλες ηλεκτρονικές φορητές συσκευές μπορεί στο μέλλον να αξιοποιηθούν μαζικά για την έγκαιρη προειδοποίηση κάποιου μεγάλου επερχόμενου σεισμού. Ερευνητές στις ΗΠΑ έδειξαν για πρώτη φορά ότι αν συνδυαστούν στοιχεία από τους δέκτες GPS πολλών συσκευών, είναι δυνατό να αποκαλυφθεί ότι επίκειται ισχυρός σεισμός.

Οι ερευνητές της Γεωλογικής Υπηρεσίας των ΗΠΑ, της NASA και αμερικανικών πανεπιστημίων (Caltech, Χιούστον, Κάρνεγκι Μέλον), με επικεφαλής τους γεωφυσικούς Σάρα Μίνσον και Μπένζαμιν Μπρουκς, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο νέο επιστημονικό περιοδικό “Science Advances”, σύμφωνα με το “Science” και το “New Scientist”, διαπίστωσαν ότι οι αισθητήρες GPS, αν και δεν έχουν την ακρίβεια των επιστημονικών οργάνων όπως ένας σεισμογράφος, παρόλα αυτά είναι σε θέση να ανιχνεύσουν την μετακίνηση του εδάφους λόγω ενεργοποίησης ενός ρήγματος, πράγμα που προαναγγέλλει έναν μεγάλο σεισμό.

Αν υπάρχει ένα σύστημα που συλλέγει επιμέρους στοιχεία από χιλιάδες κινητά τηλέφωνα όσων θέλουν να συμμετάσχουν σε ένα τέτοιο πρόγραμμα, τότε είναι δυνατό -με την κατάλληλη ανάλυση των μαζικών δεδομένων από υπολογιστές- να ανιχνευθεί ο επερχόμενος σεισμός και να εκδοθεί σχετική άμεση προειδοποίηση, κατ’ αρχήν στους ίδιους τους χρήστες που έστειλαν τα σχετικά στοιχεία μέσω του κινητού τους.

Μια τέτοια τεχνολογία θα ήταν χρήσιμη τόσο ως συμπληρωματικό εργαλείο σε ανεπτυγμένες χώρες, όσο και σε φτωχότερες χώρες όπου δεν υπάρχουν ακόμη εξελιγμένα συστήματα επιτήρησης σεισμών. Πρόκειται για μια ακόμη περίπτωση όπου ο πληθο-πορισμός (croud-sourcing) και οι ερασιτέχνες πολίτες έρχονται να συμβάλουν στην επιστημονική έρευνα και μάλιστα με πολύτιμο πρακτικό αντίκρυσμα.

Σήμερα στη Γη υπάρχουν πολύ λίγα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης (σε Καλιφόρνια, Ιαπωνία και Μεξικό), τα οποία μπορούν να ανιχνεύσουν αμέσως την έναρξη του σεισμού και να πάραυτα να μεταδώσουν αυτόματα σήματα προειδοποίησης στους κατοίκους μιας περιοχής, προτού αυτοί νιώσουν τη γη να τρέμει. Το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της Γης δεν έχει όμως τη δυνατότητα να πληροφορείται έγκαιρα για καποιον σεισμό, λόγω του μεγάλου κόστους μιας τέτοιας υποδομής.

Οι ερευνητές υπολόγισαν ότι δεν χρειάζονται πάνω από 5.000 άτομα να στείλουν στοιχεία από το κινητό τους για να γίνει ανίχνευση του ακριβούς επικέντρου του σεισμού σε λίγα μόλις δευτερόλεπτα από την έναρξή του και έτσι να υπάρξει έγκαιρη προειδοποίηση μιας μεγάλης πόλης για το επικείμενο συμβάν.

Όπως είπε ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Χιούστον Κρεγκ Γκλένι, «η ταχύτητα ενός ηλεκτρονικού σήματος προειδοποίησης είναι μεγαλύτερη από την ταχύτητα μετάδοσης του ίδιου του σεισμού (σ.σ. των σεισμικών κυμάτων)». Μία προειδοποίηση έστω και λίγα δευτερόλεπτα προτού αρχίσει ο σεισμός, μπορεί να κάνει τη διαφορά μεταξύ ζωής και θανάτου.

Αρχικά, το σύστημα φαίνεται να «δουλεύει» μόνο με ισχυρούς σεισμούς τουλάχιστον 7 βαθμών και όχι με μικρότερους, οι οποίοι όμως μπορεί να είναι άκρως καταστροφικοί. Η νέα τεχνολογία θα δοκιμαστεί πιλοτικά στην ακτή της Χιλής, όπου συχνά λαμβάνουν χώρα δυνατοί σεισμοί. Και καθώς οι αισθητήρες GPS ενσωματώνονται σε ολοένα περισσότερες συσκευές και οχήματα, οι δυνατότητες στο μέλλον φαίνονται πραγματικά θετικές.