Γράφει η Φούλα Μπαταγιάννη – Κλινική Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια
Ο θυμός είναι ένα παρεξηγημένο συναίσθημα διότι οι άνθρωποι έχουν την τάση είτε να το…
φοβούνται είτε να το αφήνουν να τους κυριαρχεί. Και στις δύο αυτές περιπτώσεις θεωρούμε το θυμό σαν κάτι κακό.
Ο θυμός πηγάζει από το αίσθημα της αδικίας. Στην πραγματικότητα οι παρορμήσεις θυμού είναι μία φυσιολογική αντίδραση στην ματαίωση και ένας τρόπος για να καταλάβουμε πως κάτι μας απειλεί άδικα και ότι θέλουμε ν’ αλλάξουμε τα πράγματα. Όπως και με άλλα ισχυρά συναισθήματα (αγωνία,θλίψη…)όταν σε μία ψυχολογική κρίση επέλθει ο θυμός,τότε υπάρχει η πιθανότητα τα πράγματα να πάνε γρήγορα από το κακό στο χειρότερο.
Ο θυμός μπορεί να διαιωνίζεται από μόνος του. Ίσως να έχετε παρατηρήσει πως δεν έχει νόημα να διαπληκτίζεστε με κάποιον που είναι θυμωμένος και να προσπαθείτε να τον κάνετε να καταλάβει την άποψη σας.Είναι σχεδόν αδύνατον να καταλάβουμε την άποψη του άλλου,όταν είμαστε θυμωμένοι. Ο θυμωμένος άνθρωπος μπορεί να καταλάβει μόνο τα στοιχεία, που έχουν συνάφεια με τα συναισθήματα του, όταν είμαστε θυμωμένοι δεν θέλουμε να μας ηρεμήσουν θέλουμε μόνο να δικαιωθούμε και θα διαστρεβλώσουμε τα πράγματα, ώσπου να μας δώσουν μία ακόμη «λαβή» για να οργιστούμε περισσότερο.
Ο έλεγχος ή η συγκράτηση του θυμού είναι επίσης μία παρεξηγημένη έννοια.
Δεν σημαίνει πως δεν πρέπει να νοιώθουμε ποτέ θυμωμένοι.Μερικές φορές ο θυμός είναι το πλέον κατάλληλο συναίσθημα.Κάποιος που δεν μπορεί ποτέ να νοιώσει θυμωμένος, όταν αντιμετωπίζει την ματαίωση, την αδικία ή την βαναυσότητα έχει πολλές πιθανότητες να πάθει κατάθλιψη και να νοιώθει διαρκώς αδύναμος και ανήμπορος.Ας αναφερθούμε σε δύο άτομα ( ο ένας συγκρατεί τον θυμό του και ο άλλος «αρπάζεται» με το παραμικρό και ξεσπά βίαια).
Και οι δύο είναι ουσιαστικά ανίκανοι ν’ανεχθούν το αίσθημα του θυμού και δεν επιτρέπουν στον εαυτό τους να το νοιώσει αληθινά.Ο καθένας τους προσπαθεί να το αποφύγει,είτε αποβάλλοντας το είτε καταπιέζοντας το.Κανένας από τους δύο δεν μπορεί να το «κατέχει» σαν ένα δικό του συναίσθημα,σαν μία δική του ευθύνη. Ο θυμός υπάρχει σε οιανδήποτε ψυχολογική κρίση που ενέχει απώλεια υποτίμηση ή προσβολή. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις βιώνουμε το ΘΥΜΟ σαν υποκατάστατο συναισθημάτων όπως ο φόβος,η ντροπή ή η ενοχή. Η ντροπή και η ενοχή είναι ίσως τα λιγότερο κατανοητά από όλα τα συναισθήματα.
Οι συγκινήσεις δεν είναι από μόνες τους καλές ή κακές. Απλώς υπάρχουν.
Για να μάθουμε τον τρόπο να γνωρίσουμε τον εαυτό μας και να επικοινωνήσουμε με τους άλλους χρειάζεται να αναγνωρίσουμε να βιώσουμε και να αποδεχτούμε τα συναισθήματα μας.Τότε μπορούμε να επιλέγουμε τους κατάλληλους τρόπους για να τα εκφράζουμε ή να τα μοιραζόμαστε με τους άλλους. Τόσο οι καλές όσο και οι κακές στιγμές της ζωής της δίνουν γεύση,πρέπει όμως να είναι ισορροπημένες.
Η αναλογία των θετικών και αρνητικών συναισθημάτων είναι αυτή που καθορίζει την αίσθηση της ευεξίας. Δεν σημαίνει, ότι οι άνθρωποι πρέπει ν’ αποφεύγουν τα δυσάρεστα συναισθήματα για να νοιώθουν ικανοποιημένοι. Αυτό που έχει σημασία είναι τα καταιγιστικά συναισθήματα να μην είναι ανεξέλεγκτα εκτοπίζοντας έτσι κάθε ευχάριστη διάθεση.
Άνθρωποι που βιώνουν έντονα επεισόδια θυμού ή κατάθλιψης μπορούν να νοιώσουν μία αίσθηση ευεξίας αν έχουν μία αντισταθμιστική ποσότητα από εξίσου ευχάριστες ή ευτυχισμένες στιγμές.Όπως ακριβώς υπάρχει ένας μόνιμος βόμβος υπόγειων σκέψεων στο μυαλό,έτσι υπάρχει και ένας σταθερός συναισθηματικός βόμβος.