Παγκόσμια Ημέρα κατά της Σωματικής Τιμωρίας Παιδιών

Η 30η Απριλίου έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα κατά της Σωματικής Τιμωρίας Ανηλίκων, με σκοπό τη συνεργασία και τη συντονισμένη εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών για την πρόληψη και καταπολέμηση της χρήσης της σωματικής τιμωρίας στα παιδιά.

Πολλοί διεθνείς οργανισμοί για τα δικαιώματα του παιδιού συστήνουν τη ρητή απαγόρευσή της σωματικής τιμωρίας επειδή βλάπτει την ψυχική και σωματική υγεία των παιδιών και συνιστά παραβίαση των δικαιωμάτων του παιδιού και του παγκόσμιου δικαιώματος στην ίση προστασία σύμφωνα με τον νόμο.

Μορφές σωµατικής τιµωρίας µπορεί να είναι µεταξύ άλλων: το «ξύλο», το χαστούκι, το άγριο σπρώξιµο, το χτύπηµα µε αντικείµενο, το ταρακούνηµα, το τράβηγµα (αυτιού, µαλλιών κ.λπ.), το δάγκωµα, ο εξαναγκασµός του παιδιού σε άβολες στάσεις, η άρνηση ικανοποίησης βιολογικών αναγκών του κ.α…

Μελέτες έχουν δείξει ότι πολλοί γονείς χρησιµοποιούν την σωµατική τιµωρία ως πρωταρχικό µέσο πειθαρχίας των παιδιών τους

Σύμφωνα με παλαιότερη μελέτη που διενήργησαν οι Θεµελή Όλγα και Γιοβαζολιάς Άκης – τµήµα Ψυχολογίας Πανεπιστηµίου Κρήτης, οι στάσεις και οι αντιλήψεις γύρω από τη σωµατική τιµωρία τελούν σε αιτιώδη σχέση µε το ανάλογο πολιτιστικό και κοινωνικό πλαίσιο.

Έτσι, στις Η.Π.Α για παράδειγµα , οι πολιτιστικές νόρµες – έχοντας δεχθεί επιδράσεις από διάφορες νοµικές και θρησκευτικές παραδόσεις- ενθαρρύνουν τη χρήση της σωµατικής τιµωρίας από τους γονείς και σε έναν µικρότερο βαθµό, και από τους δασκάλους .

Τα περισσότερα άτοµα φαίνεται ότι αναπτύσσουν µια ευνοϊκή (θετική) στάση απέναντι στη σωµατική τιµωρία πολύ προτού γίνουν οι ίδιοι γονείς. Η έρευνα των Graziano και Namaste (1990) σε ένα δείγµα περίπου 700 πρωτοετών φοιτητών απέδειξε πως η συντριπτική πλειοψηφία υποστηρίζει τη χρήση της σωµατικής τιµωρίας. Ειδικότερα, τέσσερις στους πέντε φοιτητές θεωρούσαν ότι αποτελεί δικαίωµα των γονέων. Επιπλέον, τα δύο τρίτα πίστευαν ότι η σωµατική τιµωρία είναι µια αποτελεσµατική παιδαγωγική µέθοδος ενώ σχεδόν οι µισοί ερωτηθέντες συµφώνησαν ότι τα παιδιά πρέπει να υποβάλλονται σε κάποιου είδους τιµωρία προκειµένου να διδαχθούν την πειθαρχία και την υπακοή.

Μια έρευνα σε διευθυντές δηµοτικών σχολείων και Γυµνασίων στη Νότια Καρολίνα διαπίστωσε ότι τα δύο τρίτα των ερωτηθέντων υποστήριζε τη χρήση σωµατικής τιµωρίας στα σχολεία και θεωρούσε ότι αν ποτέ αυτή απαγορευόταν, τότε θα αυξάνονταν τα προβλήµατα πειθαρχίας των µαθητών (Kenny, 2004).

Αντίθετα, το παράδειγµα της Σουηδίας απέδειξε την ανάγκη για ρητή απαγόρευση της χρήσης βίας στη διαπαιδαγώγηση των ανηλίκων. Υπήρξε η πρώτη χώρα διεθνώς που κατήργησε νοµοθετικά τη σωµατική τιµωρία στα παιδιά.

Το 1979, ο νόµος που θεσπίστηκε όριζε ότι “τα παιδιά δεν πρέπει να υποβάλλονται σε σωµατική τιµωρία ή οποιαδήποτε άλλη επιβλαβή ή ταπεινωτική αντιµετώπιση” (Durrant, 2003).

Στη χώρα µας, η ρητή απαγόρευση της σωµατικής τιµωρίας (παρά τη σηµαντική καθυστέρηση) ως αναγκαίας και αναπόφευκτης µεθόδου διαπαιδαγώγησης των παιδιών, συµβάλλει αποφασιστικά στην προσταστία, την προαγωγή και την προάσπιση των δικαιωµάτων τους. Η λήψη µιας σειράς µέτρων ενηµέρωσης και ευαισθητοποίησης των γονέων και των επαγγελµατιών που ασχολούνται µε τους ανηλίκους και τις οικογένειές τους θεωρείται επιβεβληµένη.

Η ίδρυση του ∆ικτύου για την Πρόληψη και Καταπολέµηση της Σωµατικής Τιµωρίας στα Παιδιά (Οκτώβριος, 2005), στόχο έχει µεταξύ άλλων την ανάπτυξη κοινών δράσεων, την υποστήριξη θεσµικών αλλαγών και την ανάπτυξη ευρείας εκστρατείας ενηµέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού, προκειµένου να εµπεδωθεί η νοµοθετική ρύθµιση του άρθρου 4 του Ν. 3500/2006.