Ο άντρας ο πολλά βαρύς και η γυναίκα η γλωσσού

Θυμάστε το παλιό σουξέ του Γιάννη Ντουνιά: «Του άντρα του πολλά βαρύ» ή το πολύ παλιότερο σουξέ του Στελλάκη Περπινιάδη: «Είσαι γκρινιάρα και γλωσσού»; Μεγάλες λαϊκές επιτυχίες και οι δυο. Ιδιαιτέρως περιπαιχτικές και σατυρικές που προφανώς ακούμπησαν χορδές και εξέφρασαν αισθήματα. Θα δούμε παρακάτω τι και πως.

Την δεκαετία του 90 είχαν κυκλοφορήσει και στη χώρα μας κάποια βιβλία που είχαν σαν βασικό τους θέμα τις διαφορές μεταξύ των αντρών και των γυναικών. Βιβλία με ευφάνταστους τίτλους του τύπου: «Άντρες από τον Άρη, γυναίκες από την Αφροδίτη».

Θυμάμαι τότε που είχα διαβάσει κάνα δυο από αυτά τα είχα θεωρήσει υπερβολικά. Βλέπετε δεν είχα ακόμη την απαιτούμενη εμπειρία όσον αφορά τις σχέσεις με το άλλο φύλο. Σήμερα αρκετά χρόνια μετά έχω αναθεωρήσει τις απόψεις μου.

Πιστεύω ότι όντως σε πολλά θέματα οι άντρες και οι γυναίκες είναι από άλλο πλανήτη και ότι καλό θα είναι να γνωρίζουμε αυτές τις διαφορές για να μπορούμε να πορευόμαστε αρμονικά στον κοινό μας πλανήτη.  Το που οφείλονται αυτές οι διαφορές δηλαδή αν οφείλονται στις διαφορές της ανατομίας των εγκεφάλων μας ή στην κυτταρική μνήμη που μεταβιβάζεται από γενιά σε γενιά ή στα έμφυλα στερεότυπα είναι κάτι που θέλει εξειδικευμένη μελέτη και ξεφεύγει από την φιλοδοξία αυτού του κειμένου.

Παρακάτω θα ακούσετε μερικά τρανταχτά παραδείγματα διαφορετικότητας των δύο φύλων.

Όταν ο άντρας «έχει κάτι» η γυναίκα σκέφτεται: «έχει κάτι μαζί μου»

Ο Αλέξανδρος έχει μόλις γυρίσει από τη δουλειά του. Έχει περάσει μια δύσκολη μέρα(διαπληκτίστηκε με έναν συνάδελφό του) και θέλει να χαλαρώσει λιγάκι, να αποφορτιστεί, για να ξαναβρεί τον εαυτό του. Κάθεται λοιπόν μπροστά στον υπολογιστή που μπορεί σε αυτή τη φάση να του προσφέρει εγγυημένα την θεραπευτική αποβλάκωση που του χρειάζεται.

Προπαντός προσέχει να μην καταλάβει τίποτα η σύζυγος του Ρένα. Μάταια όμως. Εκείνη ως συνήθως οσμίζεται στον αέρα ότι κάτι τον απασχολεί και τον πλησιάζει χαριτωμένα και αθώα, τάχα μου τάχα μου, με σκοπό να μάθει τι είναι αυτό. Ακολουθεί ο παρακάτω διάλογος:

-Ρένα : Τι νέα; Όλα καλά;

– Αλέξανδρος: Μια χαρά…

-Ρένα : Έχεις κάτι;

– Αλέξανδρος: Όχι, όλα καλά…

-Ρένα : Σίγουρα; Αφού δεν μιλάς …

– Αλέξανδρος (για να γλυτώσει από τις ερωτήσεις) : Είμαι λιγάκι κουρασμένος..

-Ρένα : Μήπως έχεις κάτι μαζί μου;

– Αλέξανδρος ( που δεν είχε κάτι μαζί της αλλά τώρα αρχίζει να έχει): Τι δεν καταλαβαίνεις; Με το ζόρι πρέπει να έχω κάτι μαζί σου;

-Ρένα: Αν φταίει κάποιος άλλος τότε γιατί εσύ ξεσπάς απάνω μου; Όλο εγώ φταίω εδώ μέσα. Τι θες λοιπόν, να αδιαφορήσω ΤΕΛΕΙΩΣ για σένα;

Ούπς !!!Πάντα υπάρχει μια φράση, μια λέξη που παίζει το ρόλο της πρώτης εκπυρσοκρότησης: στην πιο πάνω περίπτωση είναι η λέξη ΤΕΛΕΙΩΣ με την οποία η Ρένα( καθόλου τυχαία) αφήνει υπόνοιες στον Αλέξανδρο ότι έχει ήδη αρχίσει να αδιαφορεί για αυτόν. Όπως καταλαβαίνετε μετά από αυτό ξεσπά τρικούβερτος καυγάς με απρόβλεπτη συνέχεια.

Όταν η γυναίκα «έχει κάτι» ο άντρας σκέφτεται: «πάλι την έπιασε η υστερία της» 

Ας πάρουμε το ίδιο πάνω κάτω συμβάν με αντεστραμμένους τους ρόλους. Η Ρένα έχει μόλις γυρίσει από τη δουλειά της. Έχει περάσει μια δύσκολη μέρα(διαπληκτίστηκε με τον προϊστάμενό της) και θέλει να αποφορτιστεί. Κάνει ότι μπορεί για να τραβήξει την προσοχή του Αλέξανδρου και να τον κάνει να την ρωτήσει τι έχει. Έχει κρεμάσει τα μούτρα, βαριαναστενάζει και κάνει νευρικές κινήσεις. Φυσικά ο Αλέξανδρος τσιμπάει. Ακολουθεί ο παρακάτω διάλογος:

– Αλέξανδρος: Όλα καλά;

-Ρένα : Μια χαρά. ( με ύφος : συνέχισε να ρωτάς και μην τολμήσεις να σταματήσεις)

Ο Αλέξανδρος όμως κάνει τον βλάκα και δεν ρωτά σκεφτόμενος από μέσα του: «άμα θέλει να μου πει κάτι ας μου το πει μόνη της. Δεν θα της κάνω εγώ ανάκριση ή ψυχανάλυση». Τότε ωσάν η Ρένα να διάβασε την σκέψη του αρχίζει να εξιστορεί με κάθε λεπτομέρεια το συμβάν του διαπληκτισμού με τον προϊστάμενό της.

Ο Αλέξανδρος νιώθει σαν θηρίο στο κλουβί αφού ξέρει από την εμπειρία του ότι θα είναι αυτοκαταστροφικό να την διακόψει  κατά την διάρκεια της αφήγησης και η αλήθεια είναι ότι θέλει τόσο να την διακόψει.

Θέλει τόσο να της φωνάξει για τις τόσο άσχετες πληροφορίες που του αναφέρει, για την πιστή αναπαράσταση του συμβάντος με όλους τους διαλόγους : «και μου είπε, και του είπα…». Θέλει να της πει να τον λυπηθεί και να μην λοξοδρομεί συνέχεια από το θέμα τους. Αλλά είπαμε ξέρει ότι δεν πρέπει να μιλήσει. Όμως κάποια στιγμή συνειδητοποιεί με τρόμο ότι η Ρένα έχει διακόψει την αφήγηση και ότι τον κοιτάζει απειλητικά. Μα τι έκανε λάθος, αφού εφάρμοσε πιστά τις οδηγίες;

Και όμως πρέπει να έκανε ένα λάθος: κάποια στιγμή πρέπει να αφαιρέθηκε και να έστρεψε για μια στιγμή το βλέμμα του αλλού, μακριά από τα μάτια της γυναίκας του.

-Ρένα : Με ακούς τόση ώρα που σου μιλάω ή με γράφεις;

– Αλέξανδρος: Έχω ακούσει τα πάντα. Άμα θες ρώτα με να στα πω

-Ρένα : Ωραία και λοιπόν; Ποια είναι η γνώμη σου;

Ο Αλέξανδρος όση ώρα μίλαγε η γυναίκα του είχε φανταστεί τον εαυτό του στη θέση της και είχε σκεφτεί τι θα έλεγε εκείνος στον προϊστάμενό του σε αντίστοιχη περίπτωση. Και ήταν μια μόνο φράση.

Μια φράση που κατά την γνώμη του σίγουρα θα έβαζε τον προϊστάμενο στην θέση του και μάλιστα χωρίς εκείνος να το καταλάβει αφού θα ένιωθε και ευχαριστημένος από πάνω. Και ο Αλέξανδρος έκανε το λάθος να πει αυτή τη μια φράση στη Ρένα:

– Αλέξανδρος: Αφού με ρωτάς να σου πω τη γνώμη μου θα στην πω. Αντί να μπεις σε τόση μεγάλη αντιπαράθεση μαζί του θα μπορούσες απλά να του πεις αυτό………..και να τον φέρεις τούμπα.

Και εκεί που ο Αλέξανδρος έχει αρχίσει να αδημονεί για την επιβράβευση του που είπε κάτι τόσο έξυπνο που έδινε μια τόσο απλή λύση στο πρόβλημα της, βλέπει εμβρόντητος τη Ρένα να γουρλώνει τα μάτια και να λέει :

-Ρένα : Τελικά όλοι οι άντρες είστε γουρούνια. Αλλά ξέρω εσύ είσαι ο μέγας σοφός εδώ μέσα. Ποιος σου ζήτησε τη γνώμη σου, μου λες;

– Αλέξανδρος: Εσύ μόλις τώρα. Θα με τρελάνεις μου φαίνεται.

-Ρένα: Δεν εννοούσα να μου πεις τι θα έκανες εσύ στη θέση μου. Το ξέρω ότι θα το χειριζόσουνα καλύτερα. Είναι γνωστό αυτό…

Όπως καταλαβαίνετε ο διάλογος μεταξύ του ζευγαριού οδεύει ήδη προς αναπόφευκτο καυγά.

Για να είμαστε ίσοι δεν σημαίνει ότι πρέπει να γίνουμε ίδιοι

Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να αναλύσουμε τι συνέβη στις δύο παραπάνω περιπτώσεις.

Οι άντρες όταν βασανίζονται από ένα πρόβλημα προτιμούν να κλείνονται στον εαυτό τους, να χαλαρώνουν μόνοι τους κάνοντας κάτι που τους ευχαριστεί παρά να το μοιραστούν με τους άλλους κάτι που πιθανό να τους φόρτιζε περισσότερο.

Οι γυναίκες όμως «κρίνοντας εξ ιδίων τα αλλότρια» αντιλαμβάνονται αυτό το κλείσιμο του άντρα ως απειλή. Σκέφτονται ότι αφού ο άντρας τους δεν θέλει να το μοιραστεί μαζί τους μάλλον πρόκειται για κάτι που τις αφορά, ότι κάτι δεν πάει καλά με τη σχέση τους.

Όσο λυτρωτική μπορεί να είναι για τον άντρα η σιωπή όταν θέλει να αποφορτιστεί από κάτι, άλλο τόσο είναι απειλητική για την γυναίκα. Καλό θα είναι λοιπόν οι γυναίκες να κατανοήσουν την ανάγκη των αντρών να αποτραβιούνται  για κάποιο χρονικό διάστημα μέσα στην ημέρα είτε για να σερφάρουν στο διαδίκτυο είτε να παρακολουθήσουν ειδήσεις ή κάποιο αθλητικό θέαμα στην τηλεόραση.

Δεν το κάνουν ούτε για να αποφύγουν εκείνες, ούτε γιατί τεμπελιάζουν. Είναι ο τρόπος τους να ξαναβρούν τον εαυτό τους  για να επιστρέψουν στη δράση της καθημερινότητας δυνατοί όπως θεωρούν ότι οι γυναίκες τους τους θέλουν.

Από την άλλη μεριά όταν οι γυναίκες έχουν ένα πρόβλημα για να αποφορτιστούν νιώθουν την ανάγκη να το μοιραστούν και μάλιστα όσο πιο άμεσα γίνεται.

Το θέμα όμως είναι ότι οι άντρες επικεντρώνονται στο πρακτικό μέρος των όσων οι γυναίκα τους περιγράφει και θεωρούν τα περισσότερα από όσα λέει περιττά και άσχετα με το πρόβλημα. Προφανώς δεν μπορούν να συνειδητοποιήσουν ότι η γυναίκα τους όταν μπαίνει σε διαδικασία αποφόρτισης δεν εκφράζει λογικές και κυριολεκτικές σκέψεις αλλά συναισθήματα τα οποία είναι έτσι και αλλιώς παράλογα και ανεξήγητα.

Είναι σαν οι γυναίκες να βρίσκουν τον έλεγχο χάνοντάς τον πρώτα. Και αυτό το κάνουν ακριβώς επειδή μπορούν να το κάνουν ενώ οι άντρες απλά δεν μπορούν.

Οι γυναίκες έχουν μια ικανότητα που δεν έχουν οι άντρες : μπορούν να μιλάνε και να αισθάνονται ταυτόχρονα. Αντιθέτως όταν ένας άντρας  είναι φορτισμένος με συναισθήματα έχει ανάγκη να σταματήσει να μιλάει, να ηρεμήσει και να επιβάλλει στον εαυτό του την αυτοκυριαρχία του.

Το θέμα όμως είναι ότι οι άντρες όταν βλέπουν μια γυναίκα σε διαδικασία αποφόρτισης ,να παλεύει να εκφραστεί, θεωρούν ότι επειδή αυτοί δεν το κάνουν ποτέ αυτό, ότι η γυναίκα έχει πάθει υστερία ή κρίση γκρίνιας ή ότι παραληρεί και λέει παλαβομάρες.

Και ενώ εκείνη έχει μπει σε απόλυτη θεραπευτική διαδικασία ο άντρας κάνει το μοιραίο λάθος: ψάχνει αφορμή να την διακόψει γιατί έτσι θεωρεί ότι θα την ηρεμήσει. Γι’ αυτό συνήθως της προτείνει μια απόλυτη λογική λύση στο πρόβλημα που αντιμετωπίζει, λέγοντάς της τι θα έκανε εκείνος στη θέση της,  θεωρώντας όλα τα υπόλοιπα λόγια περιττά. Στην πραγματικότητα όμως την «κόβει» από κάτι που της ήταν υπερ-πολύτιμο: την βίωση των συναισθημάτων της.

Αντί αυτού θα μπορούσε απλά να την ακούσει χωρίς να την διακόψει και χωρίς να κάνει στο τέλος καμία κριτική σχετικά με το ποιος έχει δίκιο και χωρίς να πει τι θα έκανε αυτός στη θέση της. Την επόμενη φορά λοιπόν που εμείς οι άντρες θα νιώσουμε λιγουλάκι αφ’ υψηλού βλέποντας μια γυναίκα «να μιλάει χωρίς να σκέφτεται» ίσως θα ήταν καλύτερα να σκεφτούμε ότι απλά έχει την ικανότητα να εκφράζεται και ταυτόχρονα να αισθάνεται (για αυτό ίσως μοιάζει ότι δεν σκέφτεται λογικά την ώρα που μιλάει αφού τα αισθήματα δεν έχουν λογική), ικανότητα που εμείς οι άντρες σαφώς δεν έχουμε στην συντριπτική μας πλειοψηφία.

Αντί λοιπόν να βιαστούμε να την διακόψουμε , ας κάτσουμε απλά να την ακούσουμε και ας προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε τι ακριβώς αισθάνεται χωρίς να παίρνουμε κατά γράμμα ότι λέει. Και έτσι χαζεύοντάς την ας αποτίσουμε φόρο τιμής στις μεταξύ μας διαφορετικότητες που δίνουν λίγη χρυσόσκονη και μαγεία στον κόσμο μας.

Δημήτρης Τσιριγώτης. Φυσικός