Η Μεγάλη Πέμπτη αφιερώνεται στην ανάμνηση τεσσάρων γεγονότων τα οποία περιγράφονται στα Ευαγγέλια και τα οποία συνέβησαν σύμφωνα με τις ευαγγελικές αναφορές λίγο πριν τη Σταύρωση:

Ο Μυστικός Δείπνος, το ιερό δείπνο του Ιησού Χριστού με τους 12 Αποστόλους, όπως περιγράφεται στα Ευαγγέλια του Ματθαίου, του Μάρκου και του Λουκά.

Ο Ιερός Νιπτήρας, δηλαδή το πλύσιμο των ποδιών των 12 Αποστόλων από τον Ιησού Χριστό, όπως περιγράφεται στα Ευαγγέλια του Ματθαίου, του Λουκά και του Ιωάννη. Η Υπερφυής Προσευχή, δηλαδή η προσευχή του Ιησού προς τον Πατέρα του μετά τον Μυστικό Δείπνο και λίγο πριν τη σύλληψή του, όπως περιγράφεται στο Ευαγγέλιο του Ιωάννη και η προδοσία του Ιούδα η οποία είχε ως αποτέλεσμα τη σύλληψη του Ιησού, όπως περιγράφεται στα Ευαγγέλια του Ματθαίου, του Μάρκου, του Λουκά και του Ιωάννη.

Τα Δώδεκα Ευαγγέλια περιγράφουν την πορεία του Ιησού προς τον Γολγοθά. Τον Μυστικό Δείπνο, το δάκρυ και την ανθρώπινη αδυναμία στους κήπους της Γεσθημανής, την προδοσία του από τον Ιούδα, την σύλληψη, την δίκη, τα βασανιστήρια, την Σταύρωση.

Το πρωί της Μεγάλης Πέμπτης τελείται ο εσπερινός της Μεγάλης Παρασκευής μαζί με τη Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου. Το βράδυ τελείται ο όρθρος της Μεγάλης Παρασκευής, στον οποίο αναπαριστάται το Θείο Δράμα της Σταύρωσης και διαβάζονται τα 12 ευαγγέλια που περιγράφουν τα γεγονότα από τη σύλληψη έως και την ταφή του Χριστού. Ανάμεσα στο 5ο και το 6ο Ευαγγέλιο ψάλλεται το αντίφωνο “Σήμερον κρεμάται επί ξύλου…” και ο Εσταυρωμένος λιτανεύεται από τους ιερείς.

Η υμνογραφία

Συγκλονιστική είναι η υμνογραφία της εκκλησίας για την κορύφωση του Θείου Δράματος:

«Σήμερον κρεμάται επί ξύλου, ο εν ύδασι την γην κρεμάσας. Στέφανον εξ ακανθών περιτίθεται, ο των αγγέλων βασιλεύς. Ψευδή πορφύραν περιβάλλεται, ο περιβάλλων τον ουρανόν εν νεφέλαις. Ράπισμα κατεδέξατο, ο εν Ιορδάνη ελευθερώσας τον Αδάμ. Ήλοις προσηλώθη, ο νυμφίος της Εκκλησίας. Λόγχη εκεντήθη, ο υιός της Παρθένου. Προσκυνούμεν σου τα Πάθη, Χριστέ. Δείξον ημίν και την ένδοξόν σου Ανάστασιν».

Μετά τη σύλληψή Του στο όρος των Ελαιών, ο Χριστός δικάστηκε και καταδικάστηκε από τους Αρχιερείς σε μια δίκη που είχε τυπική διαδικασία αφού οι Φαρισαίοι ήθελαν τον θάνατο Του.

Επειδή όμως δεν είχαν νόμιμη εξουσία, τον έστειλαν στον Πόντιο Πιλάτο, προκειμένου η καταδικαστική απόφαση να απαγγελθεί από αυτόν, καθώς κατείχε την εξουσία του Ρωμαίου διοικητή της περιοχής.

Ο Πιλάτος δεν ήθελε να πάρει την ευθύνη απάνω του και ζήτησε από το πλήθος που ήταν συγκεντρωμένο στην αυλή του Πραιτωρίου να διαλέξει ανάμεσα στον Βαραββά και τον Χριστό για το ποιος να σωθεί, δίνοντας παράλληλα “χάρη” για την γιορτή του Πάσχα.
Το πλήθος, (οι περισσότεροι συνεργάτες και οπαδοί του Βαραββά) διάλεξαν τον θάνατο του Ιησού με σταύρωση.

Από εκείνο το σημείο μέχρι και την σταύρωση, ο Ιησούς έζησε τον απόλυτο εξευτελισμό αλλά και την χλεύη του πλήθους και των Ρωμαίων στρατιωτών (πορφύρα, αγκάθινο στεφάνι, και μαστίγωμα).

Σύμφωνα με τις Γραφές, ο Ιησούς σταυρώθηκε στις 9 το πρωί, με το μαρτύριό Του να κρατάει πάνω στον σταυρό έξι ώρες.
Μετά το πέρας των 12 Ευαγγελίων, στις εκκλησίες ο κόσμος συγκεντρώνει τα λουλούδια προκειμένου να ξεκινήσει το στόλισμα του επιταφίου, το οποίο θα υποδεχτεί το σώμα του Χριστού την Μεγάλη Παρασκευή το πρωί.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Πρόγραμμα Πανελληνίων 2025