Ο Φεβρουάριος είναι ο μοναδικός μήνας του έτους που έχει λιγότερες από 30 ημέρες, καθώς διαρκεί 28 ημέρες στα κοινά έτη και 29 ημέρες στα δίσεκτα έτη. Αυτή η ιδιαιτερότητα δεν είναι τυχαία, αλλά οφείλεται σε ιστορικούς και πολιτικούς λόγους που συνδέονται με την εξέλιξη του ρωμαϊκού ημερολογίου και τις μεταρρυθμίσεις που ακολούθησαν.
Στην αρχαία Ρώμη, το πρώτο ημερολόγιο που αποδίδεται στον Ρωμύλο είχε μόνο δέκα μήνες, ξεκινώντας από τον Μάρτιο και τελειώνοντας τον Δεκέμβριο. Το έτος διαρκούσε περίπου 304 ημέρες, ενώ οι χειμερινοί μήνες δεν υπολογίζονταν, καθώς θεωρούνταν περιττοί για τις αγροτικές εργασίες. Ο δεύτερος βασιλιάς της Ρώμης, Νουμάς Πομπίλιος, αποφάσισε να προσαρμόσει το ημερολόγιο στο σεληνιακό έτος, που διαρκεί περίπου 355 ημέρες.
Δείτε Αργίες 2025: Πότε πέφτει Καθαρά Δευτέρα και πότε είναι Πάσχα
Έτσι, πρόσθεσε δύο νέους μήνες, τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο, ώστε να καλυφθεί το κενό των 61 ημερών. Ωστόσο, επειδή οι Ρωμαίοι θεωρούσαν τους ζυγούς αριθμούς γρουσούζικους, ο Νουμάς όρισε ότι όλοι οι μήνες έπρεπε να έχουν 29 ή 31 ημέρες. Για να διατηρηθεί η ισορροπία και να φτάσουν οι ημέρες στις 355, ο Φεβρουάριος έμεινε με 28 ημέρες, καθώς ήταν ο μήνας των τελετών κάθαρσης και εξιλέωσης, γεγονός που τον καθιστούσε κατάλληλο να έχει «άτυχη» διάρκεια.
Το ημερολόγιο αυτό, όμως, δεν συγχρονιζόταν σωστά με το ηλιακό έτος, που διαρκεί περίπου 365,25 ημέρες. Για να διορθωθεί αυτή η απόκλιση, οι Ρωμαίοι κάθε δύο χρόνια πρόσθεταν έναν επιπλέον μήνα, τον Mercedonius ή Intercalaris, διάρκειας 27 ή 28 ημερών. Ο μήνας αυτός εισαγόταν μετά τις 23 Φεβρουαρίου, και η απόφαση για την προσθήκη του ανήκε στους Ρωμαίους ιερείς, οι οποίοι συχνά το χρησιμοποιούσαν για πολιτικές σκοπιμότητες, παρατείνοντας ή συντομεύοντας τη θητεία αξιωματούχων.
Το 46 π.Χ., ο Ιούλιος Καίσαρας αποφάσισε να αναμορφώσει το ημερολόγιο, εισάγοντας το Ιουλιανό ημερολόγιο, το οποίο βασίστηκε στο ηλιακό έτος. Η διάρκεια του έτους ορίστηκε στις 365 ημέρες, με την προσθήκη ενός δίσεκτου έτους κάθε τέσσερα χρόνια, όπου ο Φεβρουάριος θα είχε 29 ημέρες αντί για 28. Παρά τις αλλαγές, ο μήνας παρέμεινε ο πιο σύντομος, διατηρώντας την ιδιαιτερότητά του.
Δείτε Καλοκαίρι 2025: Πότε κλείνουν τα σχολεία
Υπάρχει ένας διαδεδομένος μύθος που αναφέρει ότι ο Αύγουστος Καίσαρας αφαίρεσε μία ημέρα από τον Φεβρουάριο για να δώσει στον μήνα Αύγουστο 31 ημέρες, ώστε να μην είναι «κατώτερος» από τον Ιούλιο. Σύμφωνα με αυτή την εκδοχή, ο μήνας Σεξτίλιος (Sextilis) μετονομάστηκε σε Αύγουστο προς τιμήν του και για να εξισωθεί με τον Ιούλιο, που είχε 31 ημέρες, αφαιρέθηκε μια ημέρα από τον Φεβρουάριο. Παρόλο που αυτή η θεωρία είναι δημοφιλής, δεν επιβεβαιώνεται ιστορικά, καθώς ο Φεβρουάριος είχε 28 ημέρες ήδη από την εποχή του Νουμά Πομπίλιου, πολύ πριν από τον Αύγουστο Καίσαρα.
Το ημερολόγιο που χρησιμοποιούμε σήμερα, το Γρηγοριανό ημερολόγιο, θεσπίστηκε το 1582 από τον Πάπα Γρηγόριο ΙΓ’ για να διορθώσει ένα σφάλμα του Ιουλιανού ημερολογίου, που οδηγούσε σε μετατόπιση των εποχών. Ωστόσο, η διάρκεια του Φεβρουαρίου παρέμεινε αμετάβλητη, με 28 ημέρες στα κοινά έτη και 29 ημέρες στα δίσεκτα, καθώς το σύστημα αυτό είχε πλέον εδραιωθεί.
Ο Φεβρουάριος έχει λιγότερες ημέρες από τους υπόλοιπους μήνες λόγω μιας μακράς ιστορικής εξέλιξης που ξεκινά από την εποχή της αρχαίας Ρώμης και διατηρείται μέχρι σήμερα. Ήταν ο τελευταίος μήνας του αρχαίου ρωμαϊκού ημερολογίου και αφιερωμένος σε τελετές εξιλέωσης, ενώ ο Νουμάς Πομπίλιος, για να αποφύγει τους «άτυχους» ζυγούς αριθμούς, τον άφησε με 28 ημέρες. Οι μεταγενέστερες ημερολογιακές μεταρρυθμίσεις διατήρησαν αυτή τη δομή, με αποτέλεσμα ο Φεβρουάριος να παραμείνει ο «κουτσοφλέβαρος», ο πιο σύντομος και ιδιαίτερος μήνας του χρόνου.