Τα Κούλουμα αποτελούν μια από τις πιο χαρακτηριστικές παραδόσεις της στην Ελλάδα, σηματοδοτώντας την έναρξη της , δηλαδή της 40ήμερης νηστείας που οδηγεί στην εορτή του Πάσχα. Η Καθαρά Δευτέρα είναι ημέρα κάθαρσης, τόσο σωματικής όσο και πνευματικής, και συνδυάζει θρησκευτικές πρακτικές με λαϊκές εορταστικές εκδηλώσεις. Οι άνθρωποι ξεκινούν μια περίοδο περισυλλογής, ενώ παράλληλα γιορτάζουν την ημέρα με παραδοσιακά έθιμα, φαγητό και δραστηριότητες στην ύπαιθρο.

Δείτε

Η λέξη «Κούλουμα» φέρει αβέβαιη ετυμολογία, με ορισμένους να υποστηρίζουν ότι προέρχεται από τη λατινική λέξη cumulus, που σημαίνει «σωρός» ή «πληρότητα», υποδηλώνοντας τη χαρά και την αφθονία που χαρακτηρίζουν την ημέρα. Μια άλλη ερμηνεία συνδέει την ονομασία με τα «κουλούμια», δηλαδή τα παραδοσιακά νηστίσιμα ψωμάκια που παρασκευάζονται ειδικά για την περίσταση.

Η Καθαρά Δευτέρα ονομάζεται συχνά «Κούλουμα» λόγω αυτής της παραδοσιακής συνήθειας, ιδιαίτερα στην Ελλάδα. Τα κουλούμια είναι νηστίσιμα ψωμάκια που φτιάχνονται χωρίς ζωικά προϊόντα, όπως κρέας, γάλα ή αυγά, ώστε να συμβαδίζουν με τους κανόνες της νηστείας. Τα ψωμάκια αυτά αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του εορταστικού τραπεζιού της Καθαράς Δευτέρας.

Συνοδεύονται από εδέσματα όπως ταραμά, χαλβά, ελιές, φρέσκες σαλάτες, όσπρια και άλλα παραδοσιακά νηστίσιμα φαγητά. Επιπλέον, η λέξη «κούλουμα» ενδέχεται να έχει προέλευση από την τουρκική λέξη «kulube», που σημαίνει «μικρό ψωμί» ή «κουλούμι». Αυτή η ονομασία διαδόθηκε στην ελληνική παράδοση και συνδέθηκε με τις συλλογικές δραστηριότητες της ημέρας, όπως το φαγητό, το γλέντι και το πέταγμα του χαρταετού.

Κούλουμα 2025: Τι σημαίνει - Πότε πέφτει Καθαρά Δευτέρα

Η Καθαρά Δευτέρα γιορτάζεται πανελλαδικά με υπαίθριες εκδηλώσεις όπου οι οικογένειες και οι φίλοι συγκεντρώνονται σε εξοχικά μέρη ή δημοτικά πάρκα, όπου στήνουν τραπέζια γεμάτα νηστίσιμα φαγητά. Η λαγάνα, το παραδοσιακό άζυμο ψωμί της ημέρας, έχει εξέχουσα θέση στο τραπέζι, μαζί με τα άλλα εδέσματα.

Το πέταγμα του χαρταετού αποτελεί ένα από τα πιο γνωστά και αγαπημένα έθιμα της ημέρας. Η δραστηριότητα αυτή συμβολίζει την ελευθερία και την πνευματική ανάταση. Η χαρά του να βλέπει κανείς τον χαρταετό να πετά ψηλά στον ουρανό αντανακλά τη διάθεση ανανέωσης και αισιοδοξίας που φέρνει η ημέρα.

Δείτε

Παρά τις σύγχρονες αλλαγές στον τρόπο ζωής, τα Κούλουμα παραμένουν μια ζωντανή παράδοση που συνεχίζει ενώ η ημέρα προσφέρει την ευκαιρία να τιμηθούν τα έθιμα, να απολαύσει κανείς την ομορφιά της φύσης και να ξεκινήσει τη Σαρακοστή με αισιοδοξία και πνευματική ηρεμία.

Η Καθαρά Δευτέρα και τα παραδοσιακά Κούλουμα φέτος θα εορταστούν τον Μάρτιο. Πιο συγκεκριμένα, το 2025 η Καθαρά Δευτέρα είναι στις 3 Μαρτίου, σηματοδοτώντας την έναρξη της Σαρακοστής.