Υπάρχουν φαρμακευτικά μανιτάρια με σημαντικές ωφέλιμες δράσεις για την υγεία; Κατά πόσο αυτά τα μανιτάρια είναι γνωστά στο ευρύτερο κοινό;

Τα τελευταία χρόνια στο Εργαστήριο Μικροβιολογίας και Βιοτεχνολογίας Τροφίμων του ΤΕΙ Θεσσαλίας γίνεται πειραματική βιοτεχνολογική παραγωγή εδώδιμων φαρμακευτικών μανιταριών που διαθέτουν σημαντικές ωφέλιμες δράσεις για την υγεία (αντιοξειδωτική, αντιφλεγμονώδη, αντικαρκινική, υποχοληστεριναιμική, υπογλυκαιμική, ηπατοπροστατευτική, αντιμικροβιακή, πρεβιοτική δράση, κ.ά.) σε υγρό συνθετικό υπόστρωμα, μέσω ζύμωσης.

Τα μανιτάρια αυτά, όπως αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο υπεύθυνος στο Εργαστήριο Μικροβιολογίας και Βιοτεχνολογίας Τροφίμων του ΤΕΙ Θεσσαλίας δρ. Ιωάννης Γιαβάσης, Μικροβιολόγος-Βιοτεχνολόγος, είναι ακόμη ελάχιστα γνωστά στο ευρύ κοινό στην Ελλάδα και την Ευρώπη, ωστόσο αποτελούν εδώ και πολλούς αιώνες βασικό συστατικό της παραδοσιακής κουζίνας και της παραδοσιακής ιατρικής στην Κίνα, Ιαπωνία και την Άπω Ανατολή γενικότερα και θεωρούνται ελιξίρια υγείας και μακροζωίας. Τα τελευταία χρόνια πολλές κλινικές μελέτες επιβεβαιώνουν αυτές τις βιολογικές δράσεις και έχουν οδηγήσει στην παραγωγή σχετικών φαρμακευτικών σκευασμάτων και τροφοφαρμάκων διεθνώς.

Η καλλιέργειά τους στην Κίνα, γίνεται κυρίως σε σακιά από άχυρα ή πριονίδια, ή σε εμβολιασμένους με τον κατάλληλο μύκητα κορμούς δένδρων που τοποθετούνται σε θερμοκήπια με μερικώς ελεγχόμενες ή μη ελεγχόμενες συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας. Η συμβατική αυτή μέθοδος απαιτεί αρκετούς μήνες μέχρι την πλήρη ανάπτυξη των μανιταριών και είναι ευάλωτη σε επιμολύνσεις, δηλαδή στην επικράτηση άγριων μυκήτων που καταστρέφουν τα μανιτάρια αυτά.

Η μέθοδος της καλλιέργειας των φαρμακευτικών μανιταριών σε υγρό θρεπτικό υπόστρωμα σε γυάλινες φιάλες και σε βιοαντιδραστήρες, είναι μια εναλλακτική μέθοδος που εφαρμόζεται στο Εργαστήριο Μικροβιολογίας και Βιοτεχνολογίας Τροφίμων του ΤΕΙ Θεσσαλίας και εξασφαλίζει την παραγωγή των φαρμακευτικών μανιταριών εντός μόλις 2-3 εβδομάδων, χωρίς επιμολύνσεις, υπό απολύτως ελεγχόμενες συνθήκες. Όπως εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο δρ. Ιωάννης Γιαβάσης, η βιοτεχνολογική παραγωγή παρουσιάζει πολλά πλεονεκτήματα, ιδίως για τα ακριβά φαρμακευτικά μανιτάρια, που δεν καταναλώνονται απαραίτητα στην γνωστή καρποφόρα μορφή του μανιταριού, αλλά και ως σκόνη ή ως διάλυμα.

Στο εργαστήριο ως τώρα έχει μελετηθεί η φυσιολογία και οι συνθήκες ανάπτυξης των φαρμακευτικών μανιταριών Ganoderma lucidum και Lentinus edodes, καθώς και του πιο γνωστού εδώδιμου μανιταριού Pleurotus ostreatus σε υγρό συνθετικό υπόστρωμα, ενώ σύντομα θα ξεκινήσει και η καλλιέργεια ενός ακόμη φαρμακευτικού μύκητα, του Μonascus purpureus που παράγει ουσίες που μειώνουν τη χοληστερόλη. Στόχος είναι, μια εφικτή και οικονομικά βιώσιμη βιομηχανική παραγωγή σε επόμενο στάδιο, με σταθερά ποιοτικά χαρακτηριστικά. Παράλληλα, από την ως τώρα έρευνα του εργαστηρίου έχει φανεί πως αυτά και άλλα εδώδιμα φαρμακευτικά μανιτάρια έχουν σημαντικές πρεβιοτικές δράσεις, δηλαδή ενισχύουν την ωφέλιμη εντερική μικροχλωρίδα και την επιβίωση των προβιοτικών βακτηρίων στις αντίξοες συνθήκες