Είναι υπαρκτά και κατά πόσο τα όνειρα; Πώς δημιουργούμε τα όνειρα; Πού ακριβώς βρισκόμαστε όταν ονειρευόμαστε; Έχουν δύναμη τα όνειρα; Από πού αντλούν την ομορφιά τους; Σε τι συνίσταται η γοητεία τους; Τι ακριβώς γίνονται τα περασμένα όνειρα, τα όνειρα που έχει λήξει η αναφορά τους;

 

Του Νίκου

Είναι αναγκαία τα όνειρα και πώς θα ήμασταν οι άνθρωποι αν δεν μπορούσαμε να ονειρευτούμε; Πώς συνάπτονται τα προσωπικά με τα συλλογικά όνειρα; Τι σχέση έχει το βλέπω όνειρα με το κάνω όνειρα; Ερωτήματα πολλά, ερωτήματα κρίσιμα, ερωτήματα δυσκολοαπάντητα. Αυτά και προφανώς άλλα εντελώς άγνωστα ερωτήματα είναι ερωτήματα των ονείρων, είναι ερωτήματα της ζωής μας.

Τα όνειρα είναι συστατικό στοιχείο της ζωής μας και της ύπαρξής μας, αποτελούν μια βασική λειτουργία του εγκεφάλου μας από βιολογικής σκοπιάς αλλά και μια σημαντική όψη της όλης προσωπικότητάς μας από ψυχολογικής πλευράς. Δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην ονειρεύεται και να μην τον απασχολεί το ζήτημα των ονείρων.

Αλλά δεν ονειρεύονται όλοι οι άνθρωποι με τον ίδιο πάντα τρόπο ούτε στον ίδιο βαθμό ούτε ασχολούνται εξίσου με το θέμα αυτό. Από τον ονειροπόλο και τον φαντασιόπληκτο μέχρι τον πιο ψυχρό άνθρωπο της εξουσίας υπάρχει ένα απέραντο φάσμα διαβαθμίσεων των σχέσεων του ανθρώπου με τα όνειρα που δεν μπορεί να ενοποιηθεί στην όποια απόπειρα μελέτης τους.

Τα όνειρα φουντώνουν στην παιδική και στην εφηβική ηλικία, στις εξάρσεις του συναισθηματικού μας κόσμου, στις εκδηλώσεις του έρωτα, αλλά και στις δύσκολες καταστάσεις τα όνειρα είναι χώρα καταφυγής. Μπορεί να είναι όνειρα δημιουργικά αλλά και όνειρα εφιαλτικά, μπορεί να ενισχύουν την αυτοπεποίθησή μας αλλά και να καταστρέφουν το ρεαλισμό μας. Μπορεί να τροφοδοτούν τις επιθυμίες και τους πόθους μας αλλά και να διαβρώνουν τον ορθολογισμό μας και την αποφασιστικότητά μας.

Αλλά αν είχαμε να διαλέξουμε μεταξύ του να μπορούμε να ονειρευόμαστε ή να μην μπορούμε, θεωρώ ότι δεν θα είχαμε καμιά ταλάντευση και η απάντησή μας θα ήταν απόλυτη στο πρώτο μέρος της διάζευξης. Ποιος μπορεί να φανταστεί το πώς θα ήταν η ζωή μας χωρίς τη δυνατότητα των ονείρων, το πώς θα ήταν η ίδια η σύσταση του ανθρώπου και η ιδιομορφία του πολιτισμού μας και η προσωπικότητα του καθενός μας χωριστά σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο;

Τα όνειρα προεκτείνουν την πραγματικότητά μας μέχρι την μεθόριό της και πέραν αυτής, μετασχηματίζουν τις φαντασιώσεις μας σε υπαρκτή και σπουδαία δύναμη της ζωής και του αγώνα μας γι’ αυτήν, τροφοδοτούν τις φιλοδοξίες μας με την ενεργοποίηση αφάνταστων πνευματικών και σωματικών δυνάμεων, αγκιστρώνουν τα μεγάλα σχέδιά μας εκτοξεύοντάς τα στους τόπους της πιο μακρινής υλοποίησης και θεριεύουν τη θέλησή μας για να κάνουμε τα «αδύνατα δυνατά».

Τα όνειρα είναι το αλάτι της ζωής μας, είναι το απάγκιο στις μεγάλες και ανυπέρβλητες δυσκολίες της, είναι ο απέραντος κόσμος της διαρκώς διαστελλόμενης ελευθερίας μας και της απεριόριστης βούλησής μας, είναι οι τόποι σύναψης της αντικειμενικής πραγματικότητας και της υποκειμενικής πραγματικότητας, είναι οι πιο προσωπικοί μας τόποι και ως εκ τούτου οι πιο όμορφοι και παραδεισένιοι.

Λεπτές κλωστές συνδέουν τα όνειρα που βλέπουμε με τα όνειρα που κάνουμε και διαπιστώνουμε τα μεν να διεισδύουν στα δε άλλοτε διεγείροντας έναν παραμυθένιο κόσμο στον οποίο είμαστε οι απόλυτοι πρωταγωνιστές που δρέπουν όλη την ευτυχία και άλλοτε στροβιλίζοντάς μας σε εφιαλτικές παραμεθόριες περιοχές όπου δεν ξέρουμε αν υπάρχουμε ή όχι, όπου αισθανόμαστε ότι αν κάτσουμε λίγο παραπάνω μπορούμε να χαθούμε σε τόπους που λείπει η λογική και τα πάντα χορεύουν σε άγνωστους ρυθμούς.

Τα όνειρα δεν μάς φιλοξενούν κάποιες στιγμές της ζωής μας, το αντίθετο είναι πάντα παρόντα, άλλοτε πάμε εμείς προς αυτά και άλλοτε μάς βρίσκουν αυτά χωρίς πάντα να γνωρίζουμε ποιο από τα δύο γίνεται και μάλλον δεν μας ενδιαφέρει και τόσο αφού ο εαυτός μας πάντα είναι διαρκώς ταξιδεμένος είτε στη χώρα των σκέψεων είτε στη χώρα των ονείρων, σε δύο χώρες που δεν έχουν σύνορα μεταξύ τους και που απλώς εμείς οι άνθρωποι τις ονοματοθετήσαμε για να μπορούμε να συνεννοούμαστε με τα σύμβολα των λέξεων, των λέξεων που δεν μπορούν πάντα να περιγράφουν τους κόσμους μας, τον δικό μας πάντα άγνωστο κόσμο αλλά και τον αντικειμενικό κόσμο.

Μεγάλη η δύναμη των ονείρων, ανασύρουν και πολλαπλασιάζουν τις φοβερές δυνάμεις του εαυτού μας, ατσαλώνουν το πείσμα μας για να κατακτήσουμε τα δώρα του ουρανού. Άφατη η ομορφιά των ονείρων – ονειρικό είναι καθετί που αγγίζει την τελειότητα – ίσως γιατί είναι τα απόλυτα δημιουργήματά μας, ίσως γιατί φτιάχνονται από ιερά υλικά με οδηγό τη βούλησή μας και μόνο.

Κάθε όνειρο οδηγεί σε άλλο όνειρο, ποτέ δεν σταματούμε να ονειρευόμαστε και αν συμβεί αυτό, τότε απλώς υπάρχουμε και έχουμε παύσει να ζούμε. Τα όνειρα μάς καθοδηγούν στην κατανόηση της πραγματικότητας μέσα από δύσκολα μονοπάτια για να δούμε αθέατες στις αισθήσεις μας και στη λογική μας πλευρές της.

Τα όνειρα που υλοποιούνται δεν χάνουν την αίγλη τους, ακριβώς γιατί θα γεννήσουν άλλα όνειρα στη θέση τους πιο γοητευτικά και έτσι το παιχνίδι μας μαζί τους θα είναι συνεχές και αδιάρρηκτο. Αλλά και τα όνειρα τα ανεκπλήρωτα έχουν τις αμφισημίες τους, δεν κουβαλούν μόνο την πίκρα και το παράπονό μας για τη μη έκφρασή τους στην αντικειμενική πραγματικότητα αλλά το ίδιο το ταξίδι που κάναμε μαζί τους ήταν μέρος της ζωής μας, έγινε μέρος του εαυτού μας.

Αλλά γιατί τα πιο όμορφα όνειρα, τα πιο τολμηρά όνειρα τα βαστάμε μόνο για τον εαυτό μας και τα μοιραζόμαστε μόνο στις κορυφώσεις του έρωτα και της αγάπης; Πρόκειται για τα όνειρα – θεμέλια του προσωπικού μας κόσμου, για τα ιερά σύμβολα της ταυτότητάς μας και του εαυτού μας καταπώς ο κάθε άνθρωπος τα επινοεί γράφοντας με αυτά την ξεχωριστή, την εν πολλοίς αθέατη και μοναδική ιστορική πορεία του και διαμορφώνει το πορτρέτο της απόλυτης ιδιοπροσωπίας του.