Γυναίκα και άνδρας: οι δύο όψεις του ενιαίου ανθρώπου

Γυναίκα και άνδρας: χρειαζόμαστε ο ένας τον άλλο

Πληθαίνουν τα φαινόμενα βίας κατά των γυναικών. Καθημερινά υπάρχουν επεισόδια βαρβαρότητας κατά της συζύγου, της φίλης, της γνωστής… Η σωματική δύναμη γίνεται προνόμιο και εργαλείο επίλυσης των διαφορών, οικογενειακών ή ερωτικών ή…

Του Νίκου Τσούλια

Μπορεί να είναι η πανδημία και η συνεχιζόμενη βαριά οικονομική κρίση, που επιτείνουν αυτό το σκηνικό της βαρβαρότητας, ισχυρίζονται αναλυτές του δυστοπικού σύμπαντος της ανδρικής επιθετικότητας. Μπορεί να είναι η σημερινή πληθωρική δημοσιότητα της απέραντης πληροφοριόσφαιρας, για ένα φαινόμενο που πάντα υπήρχε, αποφαίνονται άλλοι και επομένως ως διαχρονικό πρόβλημα απαιτεί άλλη προσέγγιση. Να υπάρχουν βαριές ποινές, διαλαλούν οι εύκολα ηθικολογούντες σε κάθε συμβάν αντιανθρώπινης συμπεριφοράς. Η έμφυλη βία ήταν και είναι πάντα παρούσα.

Ό,τι και να ισχύει από όλα αυτά, θεωρώ ότι η καρδιά του εν λόγω προβλήματος είναι στο «έλλειμμα του ανθρωπισμού μας». Υπάρχει έλλειμμα αγάπης και ορθολογισμού στη ζωή μας και στον πολιτισμό μας. Το έλλειμμα ορθολογισμού καταδεικνύεται από το διάχυτο λαϊκισμό μας, που επικράτησε κυριολεκτικά στην οικονομική κρίση, από το διάχυτο σκοταδισμό που διατρέχει τη στάση μας απέναντι στην πανδημία του κορωνοϊού, από την κραταιά αδυναμία μας να λύνουμε ειρηνικά τις διαφορές μας με βάση τη λογική και το κοινό συμφέρον, από τις συνεχείς διαμάχες μας με περισσή έπαρση εγωισμού και ανοησίας.

Το έλλειμμα ορθολογισμού, για την περίπτωσή μας, διαφαίνεται και από την αδυναμία μας να κατανοήσουμε ένα πολύ απλό πράγμα στη ζωή μας: ότι άνδρας και γυναίκα χρειάζονται ο ένας τον άλλον, ότι δεν μπορεί να νοηθεί ο άνδρας χωρίς τη γυναίκα και το αντίστροφο – και αυτό όχι απλά και μόνο, γιατί δεν θα μπορεί να υπάρξει συνέχιση στο ανθρώπινο είδος… Ο άνδρας και η γυναίκα ολοκληρώνονται ως προσωπικότητες μέσα από τη σχέση του / της (την όποια σχέση του / της) με το άλλο φύλο. Η συναισθηματική ανάπτυξή μας, η ψυχική μας ισορροπία και ανέλιξη, η συνεχής τάση μας για ολοκλήρωση της προσωπικότητάς μας έχουν σημαντικά πεδία τους στο άλλο φύλο.

Δεν μπορεί κάποιος / κάποια να ζήσει μόνος του / μόνη της, χωρίς να έχει ποτέ κάποια σχέση με το άλλο φύλο; Μπορεί, αλλά είναι οριακές περιπτώσεις. Όμως, και σε αυτή την περίπτωση, θα έχουν υπάρξει αναφορές των έμφυλων σχέσεών μας μέσα από τη γονεϊκή και οικογενειακή διαδρομή ή από την παιδική μας και τη νεανική μας περίοδο, αναφορές που θα υπάρχουν μέσα μας είτε σαν δαίμονες είτε σαν μόνιμες πηγές νοσταλγίας και απάγκιου.

Το έλλειμμα αγάπης είναι η άλλη όψη του προβλήματος. Δεν …αγαπάμε την αγάπη. Δεν την καλλιεργούμε. Δεν την θεωρούμε ως το νόημα της ζωής μας. Και αν την θέλουμε, την θέλουμε εγωιστικά. Δεν κατανοούμε το πλήρες περιεχόμενό της. Γιατί;

Συμμερίζομαι την άποψη του Μιχάλη Ράπτη, που εκφράστηκε στην τελευταία συνέντευξη της ζωής του που δημοσιεύτηκε σε μεγάλο αφιέρωμα στην ιστορική και εμβληματική εφημερίδα του ΠΑΣΟΚ, στην «Εξόρμηση». Εκεί ο Πάμπλο ισχυρίζεται ότι «ο άνθρωπος δεν έχει εξέλθει ακόμα από την προϊστορία του, για να ανοίξει το κεφάλαιο της ιστορίας του: της ελευθερίας, της αδελφοσύνης, της ισότητας».

Πέραν των βασικών ελλειμμάτων του ανθρώπου, υπάρχουν και άλλες πηγές πρόκλησης των πολλών ανισοτήτων στους κόλπους της κοινωνίας και της ανισότητας των φύλων. Είναι το σχετικό, βαρύ και σκοτεινό «ιστορικό φορτίο»: της αρχαιότητας, του μεσαίωνα, του φεουδαρχισμού, του βιομηχανικού πολιτισμού, του καπιταλισμού.

Είναι η σημερινή εμπορευματοποίηση και η εκπόρνευση του γυναικείου σώματος, του έρωτα, του σεξ. Είναι η καθημερινή άσκησή μας στη διάχυτη βία της τηλεόρασης και του διαδικτύου, στη «νομιμοποιημένη» βία με την πανίσχυρη αποδοχή της στην τηλεθέαση, στην περιδιάβαση του ψηφιακού κόσμου, στη λατρεία των ταινιών «αίματος και σπέρματος».

Μακρινός ο δρόμος της ισότητας των φύλων και των ανθρώπων. Είναι όμως δρόμος όμορφος. Γιατί είναι δρόμος του εξανθρωπισμού μας!