Η Διεύθυνση Οικονομικής Ανάλυσης και Έρευνας Διεθνών Κεφαλαιαγορών της Eurobank δημοσίευσε ειδική μελέτη με τίτλο «Χρηματοδοτικές ανάγκες του ελληνικού δημοσίου την περίοδο Ιανουάριος 2017- Αύγουστος 2018 και εντεύθεν, αξιολόγηση των συμφωνηθέντων βραχυπρόθεσμων μέτρων για το χρέος και αναθεωρημένη ανάλυση βιωσιμότητας».

Τη συγγραφή της έκθεσης επιμελήθηκε ο Δρ. Πλάτων Μονοκρούσος, Επικεφαλής Οικονομολόγος του Ομίλου Eurobank.

Βασικές επισημάνσεις & συμπεράσματα μελέτης

Η παρούσα μελέτη παρέχει λεπτομερή ανάλυση της εξέλιξης των δανειακών αναγκών του ελληνικού δημοσίου τη χρονική περίοδο Ιανουάριος 2017- Αύγουστος 2018 καθώς και τις επόμενες δεκαετίες βάσει σειράς εναλλακτικών σεναρίων για την πορεία των μακροοικονομικών μεγεθών της χώρας και τους στόχους της δημοσιονομικής πολιτικής.
Επιπρόσθετα, παρέχει ένα πρακτικό πλαίσιο αξιολόγησης εναλλακτικών στρατηγικών για τη διασφάλιση συνθηκών βιωσιμότητας του ελληνικού δημόσιου χρέους. Κάποιες από τις βασικές επισημάνσεις και τα συμπεράσματα της μελέτης παρατίθενται ακολούθως.

Οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες του ελληνικού δημοσίου αναμένεται να ανέλθουν σε € 16,9 δις το 2017 και € 9,6 δις την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2018. Στο βαθμό που θα αποφευχθούν σοβαρές καθυστερήσεις στις προγραμματισμένες εκταμιεύσεις των δανείων του επίσημου τομέα, οι εν λόγω ανάγκες αναμένεται να καλυφθούν επαρκώς μέσω εγχώριων πόρων (πρωτογενές πλεόνασμα και έσοδα από το πρόγραμμα αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας) καθώς και της διαθέσιμης χρηματοδότησης από το υφιστάμενο πρόγραμμα προσαρμογής.

Ο Ιούλιος αναμένεται να είναι ο πλέον απαιτητικός μήνας του 2017 όσον αφορά το κόστος εξυπηρέτησης του ελληνικού δημόσιου χρέους, με την αντίστοιχη δαπάνη να διαμορφώνεται σε περίπου € 7,4 δις (€ 6,6 δις για την πληρωμή χρεολυσίων και € 0,8 δις για την πληρωμή τόκων). Η μέση δαπάνη για την πληρωμή τόκων και χρεολυσίων το υπόλοιπο του τρέχοντος έτους (εκτός Ιουλίου) αναμένεται να διαμορφωθεί σε επίπεδα ελαφρώς χαμηλότερα των € 0,75 δις ανά μήνα.

Τα ανωτέρω υποδηλώνουν ότι τα ταμειακά διαθέσιμα του ελληνικού δημοσίου είναι επαρκή για την κάλυψη των δαπανών εξυπηρέτησης του χρέους τους πρώτους 4-5 μήνες του τρέχοντος έτους, ακόμη και εν τη απουσία νέας εξωτερικής χρηματοδότησης της χώρας στο πλαίσιο του υφιστάμενου προγράμματος.

Ωστόσο, η ταχεία ολοκλήρωση της 2ης αξιολόγησης του προγράμματος χωρίς περαιτέρω καθυστερήσεις κρίνεται ζωτικής σημασίας για να αποφευχθεί μια νέα επιδείνωση του εγχώριου οικονομικού κλίματος και να διατηρηθούν οι προσδοκίες για το ενδεχόμενο ένταξης της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QΕ) της ΕΚΤ.

Ακόμη και σε περίπτωση απουσίας μέτρων μεσο-μακροπρόθεσμου χαρακτήρα για την ελάφρυνση του ελληνικού δημόσιου χρέους, η Ελληνική Δημοκρατία θα μπορούσε, υπό προϋποθέσεις, να καλύψει τις καθαρές δανειακές ανάγκες της 5-ετούς περιόδου μετά το πέρας του υφιστάμενου προγράμματος (2019-2023) μέσω σχετικά περιορισμένου δανεισμού από τις διεθνείς αγορές (της τάξης των € 7,5 δις ετησίως κατά μέσο όρο). Βασική προϋπόθεση για την επίτευξη του προαναφερθέντος στόχου θα ήταν η σταδιακή επανάκτηση της πρόσβασης της Ελλάδας στις αγορές πριν το πέρας του υφιστάμενου προγράμματος.

Σε πιο μακροπρόθεσμο ορίζοντα, η απουσία περαιτέρω σημαντικής ελάφρυνσης του ελληνικού δημόσιου χρέους (στο πλαίσιο του σχετικού μεσο-μακροπρόθεσμου πλαισίου που αποφασίστηκε στο Eurogroup της 25ης Μαρτίου 2016) θα απαιτούσε την εξασφάλιση σημαντικά υψηλότερου δανεισμού από τις διεθνείς αγορές για την κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών, εγείροντας σοβαρές αμφιβολίες για τη βιωσιμότητας της δημοσιονομικής θέσης της χώρας. Ενδεικτικά, βάσει του υφιστάμενου μακροοικονομικού σεναρίου, ο δανεισμός αυτός θα έπρεπε να ανέλθει, κατά μέσο όρο, σε επίπεδα άνω των €20 δις ετησίως την περίοδο 2023-2033, σε περίπου € 50 δις ετησίως την περίοδο 2034-2043 και σε € 80 δις με € 110 δις ετησίως την περίοδο 2044-2060.

Εν κατακλείδι, οι ανωτέρω εκτιμήσεις υποστηρίζουν την αναγκαιότητα περαιτέρω σημαντικής ελάφρυνσης του ελληνικού δημόσιου χρέους από τους πιστωτές του επίσημου τομέα. Αυτό κρίνεται αναγκαίο για την αντιμετώπιση των σημαντικών προκλήσεων χρηματοδότησης που θα αντιμετωπίσει το ελληνικό δημόσιο μετά το 2023. Η εμπροσθοβαρής εφαρμογή του πλαισίου αυτού θα ήταν προς όφελος όχι μόνον της Ελλάδας αλλά και των διεθνών πιστωτών καθώς θα συνέβαλε στην ταχύτερη εμπέδωση της εμπιστοσύνης των επενδυτών στις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας, αποτρέποντας την ανάγκη περαιτέρω χρηματοδότησης της χώρας από τον επίσημο τομέα μετά την ολοκλήρωση του τρέχοντος προγράμματος.