Αλλάζουν τα δεδομένα για πότε θεωρείται άρρωστος ένας εργαζόμενος.

Eίναι δύσκολο να χρησιμοποιήσετε εργαλειομηχανές, εάν έχετε πυρετό ή αναρρώνετε από εγχείρηση καρδιάς. Καλό είναι επίσης να αποφεύγετε τη χρήση εργαλειομηχανών και αν έχετε υποστεί νευρικό κλονισμό. Οι μέρες αναρρωτικής άδειας είναι η θεραπεία. Έχουν σκοπό να εμποδίσουν τους ανθρώπους να βλάψουν τον εαυτό τους, τους συναδέλφους τους, τους πελάτες ή τους άλλους στο χώρο εργασίας.

Η εργασία από το σπίτι έχει ανατρέψει αυτή τη λογική. Όλο και περισσότερο, οι σημερινοί απασχολούμενοι με υβριδικά μοντέλα εργασίας καταλήγουν ότι εφόσον ο εργαζόμενος μπορεί να εργαστεί από το τραπέζι της κουζίνας, τότε γιατί όχι από το κρεβάτι — εφόσον ο εγκέφαλος είναι ενεργός και η κάμερα Zoom απενεργοποιημένη;

Η επανάσταση της εργασίας από το σπίτι έχει αλλάξει τα δεδομένα για πότε θεωρείται άρρωστος ένας εργαζόμενος. Στο απόγειο της πανδημίας οι άνθρωποι δούλευαν από το σπίτι ακόμη και με δυσάρεστα συμπτώματα όπως πυρετό, δύσπνοια ή ναυτία. Πολλοί το κάνουν ακόμα.

Ο Νίκολας Μπλουμ από το Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ μελετά την εργασία κατ’ οίκο από τότε που η κρίση του κοροναϊού την κατέστησε διαδεδομένη. Σε πρόσφατη μελέτη παρουσιάζει τα αποτελέσματα τυχαιοποιημένης ελεγχόμενης έρευνας σε μεγάλη κινεζική πολυεθνική εταιρεία, όπου οι ημέρες ασθενείας μειώθηκαν κατά 12% για τους υπαλλήλους που εργάζονται από το σπίτι δύο ημέρες την εβδομάδα σε σχέση με αυτούς που προσέρχονταν ανελλιπώς στο χώρο εργασίας.

Η γράφουσα, φιλοξενούμενη της στήλης Bartleby, το κατανοεί απόλυτα. Στο παρελθόν, ενώ ανάρρωνε, δεν είχε κανέναν ενδοιασμό να τυλιχθεί σε κουβέρτα με ένα ζεστό toddy (κάτι σαν ρακόμελο, αλλά με ουίσκι), φρυγανιές και μερικά χαρτομάντιλα. Όταν κόλλησε τον Covid-19 στις αρχές του καλοκαιριού, αντίθετα, συνέχισε να εργάζεται κουκουλωμένη με το τηλέφωνο και τον φορητό υπολογιστή της στο πάπλωμα. Οι διευθυντές της την προέτρεψαν φορτικά να μεταβιβάσει τη δουλειά της σε συναδέλφους. Για εκείνη, αυτό ήταν αδιανόητο, τουλάχιστον όχι πριν λιποθυμήσει.

Το να είσαι στο κρεβάτι και να μην κάνεις τίποτα υπονοεί όχι μόνο σωματική δυσφορία αλλά και νοητική εξασθένηση. Οι μισθωτοί εργαζόμενοι, οι οποίοι συχνά αξιολογούνται με βάση τη συνεισφορά τους και όχι με βάση τα αποτελέσματα, δυσκολεύονται να πουν ότι δεν μπορούν να εργαστούν για μερικές μέρες, τώρα που δεν χρειάζεται να ανησυχούν για τη διάδοση μικροβίων στο γραφείο. Για όσους είναι εργασιομανείς, το να αφιερώνουν ώρες δεν είναι αγγαρεία αλλά τρόπος ζωής.

Οι απρογραμμάτιστες απουσίες είναι αντίθετα με το διάχυτο άγχος για παραγωγή. Καθώς η ύφεση πλησιάζει και απειλεί την ασφάλεια εργασίας στο μέλλον, το να δείχνεις ότι είσαι χρήσιμος γίνεται ακόμη πιο σημαντικό. Η δεοντολογία υβριδικής εργασίας είναι ρευστή και πολλές εταιρείες δεν έχουν ακόμη ενημερώσει τους κανόνες αναρρωτικής άδειας για τη νέα εποχή.

Αν και όλα αυτά είναι κατανοητά, είναι επίσης ανησυχητικά. Το να πληκτρολογεί ένα ταλαίπωρο άρρωστο άτομο σε φορητό υπολογιστή ή smartphone από την κρεβατοκάμαρα δεν είναι τόσο επικίνδυνο όσο το να οδηγεί περονοφόρο. Ωστόσο, εγκυμονεί κινδύνους—τόσο για το άρρωστο άτομο όσο και για τον εργοδότη του. Και δεν είναι μόνο η Covid, της οποίας τα κοινά συμπτώματα περιλαμβάνουν νοητική «ομίχλη». Οποιαδήποτε ασθένεια προκαλεί κόπωση.

Το να είσαι έστω και ελαφρά άρρωστος μπορεί να βλάψει τη λειτουργία του εγκεφάλου σαν να βρίσκεσαι σε μεγάλο υψόμετρο, το αποτέλεσμα του οποίου μπορεί να μοιάζει με επώδυνο hangover. Είναι δύσκολο να έχει κανείς σωστή κρίση εάν δεν μπορεί να επικεντρωθεί στο έργο που κάνει. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο άτομα με υποξία στην κορυφή του Έβερεστ μερικές φορές αφαιρούν προστατευτικά ρούχα. Κάποιοι πεθαίνουν από το κρύο.

Το να στέλνετε μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ενώ αισθάνεστε ζαλισμένοι και εξαντλημένοι θέτετε το σώμα σε περαιτέρω στρες και εκτίθεστε επίσης στον κίνδυνο να είστε ασυνάρτητοι. Το να ζορίζεται ο άρρωστος εργαζόμενος μπορεί να εντείνει την ασθένεια και τον καταστήσει λιγότερο παραγωγικό για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Η πίεση για ψηφιακή παρουσία, γιατί αυτό ακριβώς είναι τέτοια εμμονή, δεν είναι προς το συμφέρον κανενός.

Επομένως, η αντίσταση σε αυτό είναι σημαντική. Δεν χρειάζεται να έχετε κάνει μετάγγιση αίματος ή μεταμόσχευση ήπατος για να νιώθετε ότι έχετε δικαίωμα για λίγο χρόνο εκτός εργασίας. Ο καλός ύπνος μπορεί να αποκαταστήσει το σώμα και το πνεύμα. Το να κοιτάς απλά το ταβάνι σου δίνει χρόνο να κάνεις απολογισμό της αγχωτικής ζωής σου. Μην ανησυχείτε μήπως σας κρίνουν σαν κοπανατζή. Η αληθινή τεμπελιά δεν μπορεί να συγκαλυφθεί – αν κάποιος τεμπελιάζει, το πιθανότερο είναι ότι τα αφεντικά του το γνωρίζουν ήδη.

Στον κόσμο της ευέλικτης εργασίας, οι διευθυντές μπορούν να δίνουν το παράδειγμα, παίρνοντας περιστασιακά ρεπό όταν υποφέρουν από κρυολόγημα. Γιατί να μην το χρησιμοποιήσετε ως ευκαιρία για ανάθεση κάποιων εργασιών σε άλλους; Αυτό τείνει να οικοδομεί εμπιστοσύνη στην ομάδα και βοηθά στην αξιολόγηση των δυνατών και των αδυνάτων σημείων των υφισταμένων.

Κάποια στιγμή θα καταλαγιάσει ο ντόρος γύρω από τις εργασιακές συνήθειες στην εποχή της υβριδικής απασχόλησης. Όσον αφορά το θέμα των ασθενειών, ελπίζουμε ότι θα βρεθεί κάπου κοντά στο σημείο που βρισκόταν πριν από τον κορονοϊό. Το να είσαι άρρωστος είναι μέρος της ανθρώπινης κατάστασης. Δεν είναι κάτι που θα εξαφανιστεί. Ούτε και οι αναρρωτικές άδειες πρέπει να εκλείψουν.

Η γράφουσα θυμάται ότι ήταν ξαπλωμένη στον καναπέ και ανέρρωνε από στομαχικό άλγος στη Νέα Υόρκη πριν από 17 χρόνια, ανενόχλητη από συναδέλφους και αδιάφορη για σκέψεις περί εργασίας. Την επόμενη φορά που θα αρρωστήσει, δεν θα είναι στη εφαρμογή Slack. Αντίθετα, θα ακούσει τους διευθυντές της και θα «κατεβάσει τον διακόπτη».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Πρόγραμμα Πανελληνίων 2025