Η δημοσίευση των τελικών αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) επιβεβαίωσε τις προβλέψεις, βάζοντας «φρένο» στα μπόνους δόμησης του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ).
Σύμφωνα με τον Οικονομικό Ταχυδρόμο, το ζήτημα της εφαρμογής των «ευεργετημάτων» σε ύψος και τετραγωνικά μέτρα προκάλεσε διχογνωμία μεταξύ των μελών της Ολομέλειας του ανώτατου δικαστηρίου.
Η πλειοψηφία των δικαστών έκρινε ότι η πολεοδομική επιβάρυνση που συνεπάγονται τα κίνητρα του ΝΟΚ οδηγεί σε αύξηση της δόμησης, χωρίς όμως να θεωρείται αυτή υπερβολική σε βαθμό που να παραβιάζει το Σύνταγμα. Κατά την άποψή τους, το κύριο πρόβλημα έγκειται στην αδιακρίτως οριζόντια εφαρμογή των «μπόνους». Από την άλλη, η μειοψηφία, αποτελούμενη από οκτώ δικαστές, τάχθηκε υπέρ της αντισυνταγματικότητας των κινήτρων, επισημαίνοντας ότι η αύξηση των συντελεστών δόμησης και των επιτρεπόμενων υψών επιφέρει επιβάρυνση στο οικιστικό περιβάλλον, κατά παράβαση του άρθρου 24 του Συντάγματος και της αρχής της αναλογικότητας.
Δείτε επίσης 7.000 προσλήψεις στο Δημόσιο με 24μηνες συμβάσεις για 55αρηδες
Παρά την αντίθεση αυτή, η πλειοψηφία των δικαστών υπογράμμισε ότι η αύξηση συγκεκριμένων πολεοδομικών μεγεθών δεν συνιστά εξ ορισμού συνταγματική παραβίαση, αρκεί να έχει προηγηθεί τεκμηριωμένος σχεδιασμός, στάθμιση και διαβούλευση. Με βάση αυτό, η απόφαση αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο επαναφοράς των «μπόνους» δόμησης μέσω του πολεοδομικού σχεδιασμού, ο οποίος βρίσκεται σε εξέλιξη και αναμένεται να ολοκληρωθεί έως τα μέσα του 2026.
Ο καθηγητής του ΕΜΠ κ. Δημήτρης Μέλισσας, πληρεξούσιος δικηγόρος του Δήμου Αλίμου, σχολίασε στην εφημερίδα «Οικονομικός Ταχυδρόμος» ότι η απόφαση του ΣτΕ ενσωματώνει τα βιοκλιματικά κτίρια και τους κοινόχρηστους χώρους στον πολεοδομικό σχεδιασμό. Σύμφωνα με τον ίδιο, η παροχή «μπόνους» δόμησης δεν μπορεί να γίνεται ανεξέλεγκτα, αλλά πρέπει να προκύπτει από πολεοδομικές μελέτες, όπως η ανθεκτικότητα κτιρίων, ειδικά σε σεισμογενείς περιοχές.
Τα μπόνους που διατηρούνται και αυτά που καταργούνται:
– Η εξαίρεση του κλιμακοστασίου από τον συντελεστή δόμησης κρίθηκε συνταγματικά αποδεκτή, καθώς δεν επιβαρύνει το οικιστικό περιβάλλον.
– Το ίδιο ισχύει και για την εξαίρεση των έρκερ (κλειστών εξωστών), εφόσον συμβάλλουν στη βιοκλιματική λειτουργία και την αισθητική βελτίωση των κτιρίων.
– Αντιθέτως, η προσθήκη 35 τ.μ. χώρου κύριας χρήσης στο δώμα λόγω φύτευσης θεωρήθηκε αντισυνταγματική, καθώς δεν δικαιολογείται από πολεοδομικούς λόγους.
– Ακυρώθηκε, επίσης, η ρύθμιση που περιλάμβανε στον υπολογισμό της φυτεμένης επιφάνειας τις ασκεπείς κατασκευές με στοιχεία νερού και τις πισίνες, λόγω της επιβάρυνσης που προκαλούν στο περιβάλλον.
Οι οικοδομικές άδειες και η ισχύς τους:
– Ακυρώνονται οι άδειες που εξετάστηκαν στο πλαίσιο των προσφυγών.
– Δεν ακυρώνονται άδειες για έργα που είχαν ξεκινήσει έως τις 11 Δεκεμβρίου 2024.
– Οι άδειες που είχαν προσβληθεί πριν από την ημερομηνία αυτή ενδέχεται να ακυρωθούν, ακόμη κι αν οι εργασίες είχαν ήδη αρχίσει.
– Νεότερες αιτήσεις ακύρωσης μετά τις 11 Δεκεμβρίου 2024 δεν θα γίνονται δεκτές, εφόσον τα έργα έχουν ήδη ξεκινήσει, εκτός εάν υπάρχουν άλλες νομικές πλημμέλειες.
Τι ορίζεται ως έναρξη εργασιών:
Σύμφωνα με το ΣτΕ, έναρξη εργασιών δεν θεωρείται απλώς η έκδοση οικοδομικής άδειας. Πρέπει να έχει υπάρξει πραγματική εκκίνηση κατασκευαστικών δραστηριοτήτων, όπως εκσκαφές, και αυτό να αποδεικνύεται με έγγραφα προς δημόσιες αρχές ή υποβολή αναλυτικών δηλώσεων στον ΕΦΚΑ.
Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας σχεδιάζει άμεσα νομοθετική ρύθμιση για την αποφυγή μαζικών δικαστικών προσφυγών πολιτών που πλήττονται από την ακύρωση αδειών. Παράλληλα, το θέμα των «μπόνους» δόμησης παραμένει ανοιχτό, καθώς εκκρεμούν νέες υποθέσεις που αφορούν διαφορετικές διατάξεις του ΝΟΚ, όπως τα υπόσκαφα και τα υπόγεια γκαράζ.
Δείτε επίσης 7.000 προσλήψεις στο Δημόσιο με 24μηνες συμβάσεις για 55αρηδες