Τι κρύβεται πίσω από την επιχειρούμενη μείωση του μαθητικού δυναμικού των Επαγγελματικών Λυκείων;

Τι κρύβεται πίσω από την επιχειρούμενη μείωση του μαθητικού δυναμικού των Επαγγελματικών Λυκείων; Τι προσδοκά η κυβέρνηση;

Του Φελέκη Ιωάννη, Εκπαιδευτικού ΠΕ84, μέλους της Προοδευτικής Ενότητας Καθηγητών.

“Όσο κι αν ακούγεται αναχρονισμός, το ρολόι σχετικά με τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις πρέπει να γυρίσει πίσω στο 2014, με την προσθήκη βεβαίως των αναγκαίων διορθώσεων και συμπληρώσεων που ο αναστοχασμός και η συγκυρία δημιουργούν. Με άλλα λόγια πρέπει να ξαναχτιστεί αυτό που γκρεμίστηκε στην τετραετία 2015-2019, βελτιωμένο και ενισχυμένο για να πάμε παρακάτω”. Γιάννης Αντωνίου, πρόεδρος του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής.

Συναδέλφισσες/Συνάδελφοι,

Είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια υπήρξε μία ομαλοποίηση των εργασιακών σχέσεων στα Επαγγελματικά Λύκεια (ΕΠΑ.Λ.), με την επιστοφή των συναδέλφων που είχαν μπει σε διαθεσιμότητα. Επιπλέον αυτού, πρέπει να αναγνωριστεί στην προηγούμενη κυβέρνηση ότι εφάρμοσε πολιτικές που ενίσχυσαν τη δημόσια Επαγγελματική Εκπαίδευση, τόσο στο κομμάτι της Β/θμιας όσο και στο σκέλος της μεταδευτεροβάθμιας κατάρτισης (μέσω της Μαθητείας Αποφοίτων ΕΠΑΛ, η οποία όμως εντάσσεται στο ωράριο εργασίας των εκπαιδευτικών Β/θμιας, με ότι συνεπάγεται αυτό εργασιακά). Παράλληλα υπήρξε σημαντική αύξηση στους μαθητές που φοιτούν στα Επαγγελματικά Λύκεια. Παρακάτω δίνονται αριθμητικά στοιχεία με το μαθητικό δυναμικό των Επαγγελματικών Λυκείων όλης της χώρας (σχολική χρονιά 2019-20, στοιχεία ΥΠΑΙΘ):

		Σχολικό Έτος
	ΤΑΞΗ	2019-20	%
ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΕΠΑΛ	Α΄	20.546	27,6%
	Β΄	29.235	39,3%
	Γ΄	24.616	33,1%
	ΣΥΝΟΛΟ	74.397

ΕΣΠΕΡΙΝΑ ΕΠΑΛ	Α΄	3.106	11,7%
	Β΄	11.091	41,7%
	Γ΄	7.893	29,6%
	Δ΄	4.534	17,0%
	ΣΥΝΟΛΟ	26.624

Στα Ημερήσια ΕΠΑΛ, η μεγάλη διαφορά του μαθητικού δυναμικού της Β΄ τάξης σε σχέση με την Α΄ τάξη (8.689 παραπάνω μαθητές) οφείλεται κυρίως στη δυνατότητα να εγγράφονται: α) απόφοιτοι των ΓΕΛ στη Β΄ τάξη για απόκτηση πτυχίου ΕΠΑΛ, β) απόφοιτοι των ΕΠΑΛ για απόκτηση πτυχίου σε άλλο Τομέα από αυτόν που αποφοίτησαν και γ) μετεγραφέντες μαθητές από την Α΄ ΓΕΛ στη Β΄ ΕΠΑΛ, για την απόκτηση πτυχίου και συμμετοχή στις ειδικές εξετάσεις από τα ΕΠΑΛ στα ΑΕΙ. Στα Εσπερινά ΕΠΑΛ, υπάρχει παρόμοια σημαντική διαφορά του μαθητικού δυναμικού της Β΄ τάξης σε σχέση με την Α΄ τάξη (7.985 παραπάνω μαθητές).

Το ΥΠΑΙΘ, στις 22/4/20, –μεσούσης της πανδημίας- έβγαλε προς διαβούλευση το σχέδιο νόμου με τίτλο «Αναβάθμιση του Σχολείου και άλλες διατάξεις». Εκεί, και σε δύο μόνον άρθρα: Άρθρο 51 – Ανώτατο ηλικιακό όριο εγγραφής μαθητών στα ημερήσια ΕΠΑ.Λ. και Άρθρο 52- Ρυθμίσεις για την εγγραφή ή μετεγγραφή μαθητών στα ημερήσια ΕΠΑ.Λ., επιχειρείται να γίνουν παρεμβάσεις στις δυνατότητες εγγραφής μαθητών στα ΕΠΑ.Λ., με απώτερο στόχο τη συρρίκνωσή τους.

Συγκεριμένα στο Άρθρο 51 (Ανώτατο ηλικιακό όριο εγγραφής μαθητών στα ημερήσια ΕΠΑ.Λ.) αναφέρεται ότι «Μέγιστο όριο ηλικίας για την εγγραφή στα ημερήσια επαγγελματικά λύκεια είναι τα δεκαεπτά (17) έτη.» και

Στο Άρθρο 52 (Ρυθμίσεις για την εγγραφή ή μετεγγραφή μαθητών στα ημερήσια ΕΠΑ.Λ.) αναφέρεται ότι «2. Στα ημερήσια ΕΠΑ.Λ. λειτουργούν οι Α’, Β’ και Γ’ τάξεις. Στην Α ́ τάξη εγγράφονται, χωρίς εξετάσεις, οι κάτοχοι απολυτηρίου γυμνασίου ή ισότιμου τίτλου έως δεκαεπτά (17) ετών. Στη Β’ τάξη εγγράφονται ή μετεγγράφονται αντιστοίχως οι προαγόμενοι από την Α’ τάξη του Γενικού ή του Επαγγελματικού Λυκείου καθώς και οι μαθητές της Β’ τάξης του Γενικού Λυκείου έως δεκαεπτά (17) ετών. Στη Γ ́τάξη εγγράφονται οι προαγόμενοι από τη Β ́ τάξη του Ημερήσιου Επαγγελματικού Λυκείου. Οι προαγόμενοι από την Α ́ τάξη του Επαγγελματικού Λυκείου δικαιούνται να μετεγγραφούν στη Β’ τάξη του Γενικού Λυκείου.»

Στην Αιτιολογική Έκθεση του σχεδίου νόμου με τίτλο «Αναβάθμιση του Σχολείου και άλλες διατάξεις», τα πράγματα γίνονται ταυτόχρονα πιο χιουμοριστικά, αν όχι τραγικο γλαφυρά…

Επί του άρθρου 51: “Με την προτεινόμενη τροποποίηση καθορίζεται μέγιστο ηλικιακό όριο για την εγγραφή στα ημερήσια ΕΠΑ.Λ., με σκοπό την αποτελεσματικότερη πρόληψη φαινόμενων ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού, τα οποία παρατηρούνται ιδίως μεταξύ ενηλίκων και ανηλίκων μαθητών. Παράλληλα, επιχειρείται η σταδιακή αποσυμφόρηση, από σκοπιάς μαθητικού δυναμικού, των ημερήσιων ΕΠΑ.Λ., με γνώμονα τη συνολική βελτίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας διά του εξορθολογισμού της αριθμητικής σχέσης εκπαιδευτικού και μαθητή.”

Επί του άρθρου 52: “Πρόκειται για τροποποίηση με την οποία εισάγεται μέγιστο ηλικιακό όριο για τις περιπτώσεις εγγραφών ή μετεγγραφών μαθητών στα ημερήσια ΕΠΑ.Λ., σε συνέπεια με τα όσα προβλέπονται με το άρθρο 51. Η δικαιολογητική βάση της παρούσας ρύθμισης είναι όμοια με εκείνη του άρθρου 51.”

Με τις ως άνω επιχειρούμενες διατάξεις του σχεδίου νόμου αφαιρείται η δυνατότητα να εγγράφονται στα Ημερήσια ΕΠΑΛ, απόφοιτοι των ΓΕΛ στη Β΄ τάξη για απόκτηση πτυχίου ΕΠΑΛ και β) απόφοιτοι των ΕΠΑΛ για απόκτηση πτυχίου σε άλλο Τομέα από αυτόν που αποφοίτησαν. Αυτό συνεπάγεται αυτόματα πτώση του μαθητικού δυναμικού των ΕΠΑΛ, περίπου 12%!

Στους εκπαιδευτικούς που εργάζονται στα ΕΠΑ.Λ. υπάρχει ήδη έντονος προβληματισμός για το μέλλον των σχολείων τους. Εννοείται οτι το εύρος των μεταβολών στο μαθητικό δυναμικό όλων των σχολείων (και των ΕΠΑ.Λ.) συσχετίζεται με το μόνιμο εκπαιδευτικό προσωπικό και τα ωράρια εργασίας τους.

Για την ιστορία, πρέπει να αναφερθεί ότι στις 14/11/2019, το υπουργείο Παιδείας συγκρότησε Επταμελή Συμβουλευτική Επιτροπή για τα ΕΠΑΛ, στη Γενική Γραμματεία Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Δια Βίου Μάθησης, με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Γ. Βούτσινου. Έργο της επιτροπής ήταν η υποβολή γνωμοδοτικού χαρακτήρα δεδομένων και προτάσεων προς τον Γενικό Γραμματέα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Διά Βίου Μάθησης για θέματα που αφορούν την οργάνωση και τη λειτουργία των ΕΠΑ.Λ. και ειδικότερα: α) Τα Πρότυπα ΕΠΑ.Λ., β) Τα εργαστηριακά Κέντρα, γ) Τα Προγράμματα Σπουδών των ΕΠΑ.Λ, δ) Θέματα χρήζοντα νομοθετικής ρύθμισης. Από ότι φαίνεται η εν λόγω επιτροπή ασχολήθηκε διεξοδικά… μόνον με το (δ) θέμα («Θέματα χρήζοντα νομοθετικής ρύθμισης») και μάλιστα εκτέλεσε εντεταλμένο ρόλο, με στόχο τη συρίκνωση του μαθητικού δυναμικού των ΕΠΑΛ και την ενίσχυση των ΙΕΚ (δημόσιων και ιδιωτικών), των σχολών μαθητείας του ΟΑΕΔ ΚΑΙ των Μεταγυμνασιακών Επαγγελματικών Σχολών Μαθητείας, τα οποία και θα νομοθετήσουν σύντομα άλλα υπουργεία (βλέπε υπουργείο Εργασίας – πολυεργαλείο ΟΑΕΔ). Η επιλογή του κ. Βούτσινου στη θέση του Γενικού Γραμματέα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Διά Βίου Μάθησης (για θέματα που αφορούν την

οργάνωση και τη λειτουργία των ΕΠΑ.Λ.) εννοείται ότι δεν έγινε τυχαία.

Το Νοέμβριο του 2018, η Νέα Δημοκρατία, , παρουσίασε το Πρόγραμμα της για την παιδεία, όπου στο σκέλος για την Επαγγελματική Εκπαίδευση ανέφερε τα εξής:

Παρατηρήσεις επι του Προγράμματος Παιδείας της Νέας Δημοκρατίας και επί του σχεδίου νόμου με τίτλο «Αναβάθμιση του Σχολείου και άλλες διατάξεις»:

Στο σχέδιο νόμου με τίτλο «Αναβάθμιση του Σχολείου και άλλες διατάξεις», δεν γίνεται καμία αναφορά για «Ίδρυση πρότυπων Επαγγελματικών Λυκείων».

Το «Νέο πλαίσιο λειτουργίας των Επαγγελματικών Σχολών Μαθητείας για τους απόφοιτους Γυμνασίων», στο οποίο αναφέρεται το πρόγραμμα της ΝΔ, με την ταυτόχρονη επιχειρούμενη συρρίκνωση του μαθητικού των ΕΠΑ.Λ., μας κάνει να είμαστε υποψιασμένοι για το τι επιδιώκουν πολιτικά οι κυβερνώντες. Ανακατονομή του μαθητικού δυναμικού και κατεύθυνση του στις Επαγγελματικές Σχολές Μαθητείας αποφοίτων Γυμνασίων (πιθανόν ΟΑΕΔ). Με ότι αυτό συνεπάγεται μορφωτικά και εργασιακά για τα άτομα αυτά.

Επιπλέον αυτού, με το σχέδιο νόμου «Αναβάθμιση του Σχολείου και άλλες διατάξεις», οι κυβερνώντες θέτουν ως μονόδρομο την κατεύθυνση των αποφοίτων ΓΕ.Λ. και ΕΠΑ.Λ. στα ΙΕΚ (Δημόσια ή στα Ιδιωτικά). Η εναλλακτική λύση εγγραφής στα Εσπερινά ΕΠΑ.Λ., είναι μία ουτοπία για όσους σταθούν σε αυτή τη λύση, διότι τα Εσπερινά ΕΠΑ.Λ. είναι ελάχιστα σε σχέση με τους νομούς και τη γεωγραφία της χώρας μας…

Πηγές πληροφόρησης:

Διαβούλευση: http://www.opengov.gr/ypepth/?p=5133