Τι ειπώθηκε στη συζήτηση για τον εθνικό διάλογο 23/3

Γόνιμη συζήτηση στον Εθνικό Διάλογο στο Υπουργείο με διακεκριμένους καλεσμένους

Πραγματοποιήθηκε σήμερα στο Υπουργείο Παιδείας εκδήλωση του Εθνικού και Κοινωνικού Διαλόγου στο πλαίσιο των «Ημερών Προβληματισμού» με προσκεκλημένους ομιλητές τους καθηγητές Μαίρη Καλαντζή, Bill Cope και Maria de Lurdes Rodrigues. Στόχος της εκδήλωσης ήταν να συζητηθούν ιδιαίτερες πλευρές της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης μέσα από τη διεθνή εμπειρία και τις αλλαγές που αλλάζουν εκ βάθρων την εκπαιδευτική διαδικασία.

Τη συζήτηση χαιρέτησε η Αναπληρώτρια Υπουργός Σία Αναγνωστοπούλου η οποία τόνισε ότι «διανύουμε μια ιστορική περίοδο όπου ο χρόνος είναι πυκνός και δύσκολος κι αυτό καθιστά το διάλογο για την παιδεία και το εκπαιδευτικό σύστημα επιτακτικό. Σημείωσε ότι η εκπαίδευση στην Ελλάδα έχει μια πλούσια παράδοση με πολύ καλά στοιχεία αλλά και αδράνειες που χρειάζεται να επιλυθούν και ότι ο εκσυγχρονισμός και η αναβάθμιση στην εκπαίδευση πρέπει να είναι συνδυασμός της πλούσιας εκπαιδευτικής παράδοσης της χώρας, από τη μία μεριά, και των βέλτιστων πάντα πρακτικών στον ευρωπαϊκό και διεθνή χώρο, με σεβασμό στις ιδιομορφίες του ελληνικού χώρου, από την άλλη μεριά. Στο διάλογο, εκτός από το ερώτημα ποιο εκπαιδευτικό σύστημα θέλουμε, εν καιρώ κρίσης αλλά και μετά την κρίση, προστίθεται το ερώτημα ποια Ευρώπη θέλουμε και τι πολίτες θέλουμε. Η Αν. Υπουργός πρόσθεσε ότι ο εθνικός και κοινωνικός διάλογος που διεξάγεται έχει δώσει ήδη τροφή για σκέψη αλλά και δράση, για μακροπρόθεσμες αλλαγές αλλά και άμεσες προσαρμογές ώστε να αρχίσει να επανασχεδιάζεται ο οδικός χάρτης της εκπαίδευσης.»

Η Μαίρη Καλαντζή συνέδεσε την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση με τη θεωρία της «νέας μάθησης», μια θεωρία που αντιμετωπίζει τη διαδικασία της μάθησης μέσα από μια καινούργια συνολική οπτική, τοποθετημένη μέσα στις μεγάλες επιστημονικές, τεχνολογικές και κοινωνικές αλλαγές και προκλήσεις της εποχής. Στην ομιλία της διερεύνησε τις δυνατότητες και τις προοπτικές της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης μέσα από τρία εκπαιδευτικά μοντέλα: το «διδακτικό» που αναδύθηκε μαζί με την μαζική σύγχρονη εκπαίδευση, το «προοδευτικό» και το «αναστοχαστικό» και «συμπεριληπτικό» εκπαιδευτικό μοντέλο, που είναι επηρεασμένο από τη δυναμική των νέων τεχνολογιών, τις έννοιες της συμμετοχικής πολιτειακότητας και των μετεθνικών ταυτοτήτων. Αναφέρθηκε στην μεταρρυθμιστική δύναμη της εκπαιδευτικής διαδικασίας και τόνισε ότι στη βάση οποιασδήποτε εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης βρίσκονται οι αξίες που θέλει η κοινωνία να αναπτυχθούν μέσω της εκπαίδευσης, η κυβερνησιμότητα του σχολείου και τα οικονομικά της εκπαίδευσης.

Ο Bill Cope προχώρησε τη συζήτηση στην μικροκλίμακα της εκπαιδευτικής διαδικασίας μέσα στην δεδομένη κάθε φορά εκπαιδευτική κοινότητα. Στη διάλεξή του τόνισε τις δραματικές αλλαγές που φέρουν οι νέες τεχνολογίες στη διαδικασία της εκπαίδευσης και της μάθησης. Επικεντρώθηκε στις αλλαγές που οι τεχνολογίες αυτές επιφέρουν στην τάξη και τη δυναμική της, στο σχολικό εγχειρίδιο και τις εξετάσεις. Υπογράμμισε ότι οι νέες τεχνολογίες και το σχετικό λογισμικό που αναπτύσσεται έχει τη δυνατότητα να μεταμορφώσει την παιδαγωγική διαδικασία μετακινώντας το κέντρο βάρους της από την ατομοκεντρική εκπαίδευση σε μια παιδαγωγική που εστιάζει στην επίλυση προβλημάτων και στη συνεργατικότητα.

Η Maria de Lurdes Rodrigues παρουσίασε το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα που εφάρμοσε στη δημόσια εκπαίδευση στη διάρκεια της θητείας της ως Υπουργός Παιδείας στην Πορτογαλία, μέσα από το οποίο μεταμορφώθηκε η δημόσια παιδεία στη χώρα. Τόνισε ότι στο κέντρο της προσπάθειάς της ήταν η αναβάθμιση της ποιότητας των δημόσιων σχολείων, ώστε να φτάσουν σε σημείο εφάμιλλο των καλύτερων ιδιωτικών. Κεντρικός στόχος του εγχειρήματος ήταν να μειωθεί η σχολική διαρροή και να αντιμετωπιστεί η σχολική αποτυχία. Στην ομιλία της παρουσίασε την πορεία του εγχειρήματος μέσα από τον συνδυασμό βραχυπρόθεσμων μέτρων και μακρόπνοου σχεδιασμού, προσανατολισμένων στην ενίσχυση της ισότητας, της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας των δημόσιων σχολείων. Τόνισε ότι οι παρεμβάσεις αφορούσαν βέβαια την ενίσχυση του συνόλου των σχολείων αλλά επικεντρώθηκαν κυρίως σε αυτά των πιο υποβαθμισμένων κοινωνικά και οικονομικά περιοχών και αφορούσαν τόσο τον ριζικό ανασχεδιασμό της σχολικής ζωής και του τρόπου λειτουργίας της σχολικής μονάδας όσο και την ενίσχυση της επαγγελματικής παιδείας για το σύνολο των μαθητών.

Τη συζήτηση έκλεισε ο Πρόεδρος της Επιτροπής Διαλόγου Αντώνης Λιάκος, ο οποίος υπογράμμισε ότι προκειμένου να μπορέσει να χαραχτεί πολιτική είναι κρίσιμο το άνοιγμα στις ιδέες. Αυτό ακριβώς το άνοιγμα, σημείωσε, είναι που προσπαθεί να επιτύχει ο Διάλογος, εμπλέκοντας στις διεργασίες του ειδικούς επιστήμονες, την κοινωνία και τους εκπαιδευτικούς της βάσης, πριν αποκρυσταλλώσει τις προτάσεις που θα απευθύνονται στην πολιτική ηγεσία. Υπογράμμισε ότι κεντρικό ζητούμενο της μεταρρύθμισης στην εκπαίδευση είναι η αυτονομία και η ενδυνάμωση των σχολείων και ότι η μεταρρύθμιση της εκπαίδευσης δεν είναι ένα επιφανειακό αίτημα, αλλά σύμφυτη με την επιβίωσή της στις νέες συνθήκες. Με άλλα λόγια, τόνισε ο Πρόεδρος της Επιτροπής, αν δεν μεταρρυθμιστεί η εκπαίδευση, δεν θα μπορέσει να επιβιώσει.