Μία νέα αγορά που στήνεται γύρω από τα ακίνητα έχει προκαλέσει σημαντικές αντιδράσεις στους ιδιοκτήτες ακινήτων, αλλά και σε εμπλεκόμενους με την αγορά.
Το ηλεκτρονικό «φακέλωμα» όλων των κτιρίων της χώρας αποτελεί αίτημα 25 χρόνων του τεχνικού κόσμου το οποίο τελικά θεσμοθετήθηκε το 2011, ωστόσο επανέρχεται στο προσκήνιο με την εφαρμογή του, αλλά και τις επιβαρύνσεις που φέρνει για την κατοχή, πώληση ή ενοικίαση ακινήτου.
Εκ πρώτης όψεως φαίνεται ότι οι ρυθμίσεις του νέου νομοσχεδίου δημιουργούν μια νέα αγορά για τους μηχανικούς, αν και ο υπουργός Περιβάλλοντος Γ. Τσιρώνης εκτίμησε ότι το κόστος θα είναι στα 50 ευρώ για κάθε διαμέρισμα, προκαλώντας αυτή τη φορά τις αντιδράσεις των μηχανικών. Ωστόσο η θέση των μηχανικών είναι διαφορετική και κάνουν λόγο για ιστορική αλλαγή εκσυγχρονισμού προς όφελος των πολιτών.
Αναμφισβήτητα τα νέα βάρη που έρχονται να προστεθούν στα ακίνητα δημιουργούν ένα νέο εκρηκτικό μείγμα, αφού τα ακίνητα επλήγησαν δραματικά τα τελευταία χρόνια. Δεν χρειάζεται να αναφέρει κανείς το ΕΝΦΙΑ, τον συμπληρωματικό φόρο, τα απλήρωτα ενοίκια και κοινόχρηστα, αλλά και την κατακόρυφη πτώση των τιμών για να περιγράψει μία κατάσταση που είναι γνωστή σε όλους.
Ωστόσο τον τελευταίο μήνα ένας νέος πονοκέφαλος, τόσο σε επίπεδο οικονομικό, όσο και γραφειοκρατικό, ήρθε να προστεθεί στους ιδιοκτήτες ακινήτων καθώς με το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Ενέργειας, Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής για τον «Έλεγχο και την προστασία του δομημένου περιβάλλοντος», εισάγονται στην εφαρμογή η ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίου (η οποία θα πρέπει να εκδοθεί από όλους τους κατόχους ακινήτων εντός πέντε ετών), το πιστοποιητικό πολεοδομικής νομιμότητας και η βεβαίωση καταβολής ΤΑΠ (Τέλος Ακίνητης Περιουσίας που εισπράττεται από τους δήμους, μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ).
Το κόστος δεν είναι μικρό, αφού παράγοντες της αγοράς, βλέπουν ότι μόνο οι νέες επιβαρύνσεις που θα πρέπει να υποστούν όλοι οι ιδιοκτήτες που επιθυμούν να μισθώσουν ή να πωλήσουν το ακίνητό τους κυμαίνονται, σύμφωνα με συντηρητικούς υπολογισμούς, κοντά στα 1.000 ευρώ.
Μάλιστα το μέγεθος της γραφειοκρατίας μεγαλώνει αν σκεφτεί κανείς ότι αυτά τα δικαιολογητικά θα προστεθούν στο ενεργειακό πιστοποιητικό, το οποίο εκδίδεται πλέον υποχρεωτικά σε κάθε συναλλαγή (πώληση ή μίσθωση) ακινήτου, αλλά και στην υποχρέωση προσκόμισης εγγράφου πλήρους αποπληρωμής ΕΝΦΙΑ, όπως επίσης και πιστοποιητικού ηλεκτρολογικής εγκατάστασης.
Πολλά από αυτά τα πιστοποιητικά που εκδίδουν οι μηχανικοί, όπως η ηλεκτρονική ταυτότητα και το ενεργειακό πιστοποιητικό, έχουν ημερομηνία λήξης και πρέπει να ανανεώνονται…
Το ενεργειακό πιστοποιητικό έχει δεκαετή ισχύ, κάτι που σημαίνει ότι θα πρέπει να επαναλαμβάνεται η διαδικασία από την αρχή και η Ταυτότητα Κτιρίου απαιτεί τον συνεχή επανέλεγχό της, που στην περίπτωση των κατοικιών, αυτό θα πρέπει να γίνεται κάθε επτά χρόνια. Ιδίως ως προς την Ταυτότητα Κτιρίου, οι αντιδράσεις είναι μεγάλες, καθώς θα πρέπει να εκδοθεί υποχρεωτικά για όλα τα ακίνητα της χώρας ανεξάρτητα από το αν ο ιδιοκτήτης κινείται στην αγορά για την πώληση ή την ενοικίαση του ακινήτου.
Σύμφωνα δε με τους υπολογισμούς φορέων του κλάδου, η έκδοσή της θα απαιτήσει περί τα 300-400 ευρώ ως αμοιβή για τον μηχανικό που θα αναλάβει το σχετικό έργο, κάτι που εξαρτάται ανά περίπτωση. Ειδικά για ακίνητα που οι ιδιοκτήτες μπορεί να έχουν μπλέξιμο με τους τίτλους ιδιοκτησίας ή να έχουν κάποια αλλαγή ή αυθαιρεσία, το κόστος σαφώς και ανεβαίνει σημαντικά.
Σε αυτό θα πρέπει να προστεθούν τα χρήματα για το ενεργειακό πιστοποιητικό που ξεκινούν από τα 80 ευρώ για ένα μικρό ακίνητο των 50 τ.μ. και αυξάνονται…, αλλά και το πιστοποιητικό ηλεκτρολογικής εγκατάστασης με τιμές που ξεκινούν από τα 50 ευρώ για μικρά ακίνητα.
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο του υπουργείου Ενέργειας και Περιβάλλοντος τα πιστοποιητικά και έγγραφα που θα πρέπει να συνοδεύουν κάθε ακίνητο είναι:
- Ηλεκτρονική Ταυτότητα κτιρίου
- Πιστοποιητικό πολεοδομικής νομιμότητας
- Βεβαίωση καταβολής ΤΑΠ (τέλος που εισπράττεται από τους Δήμους μέσω του λογαριασμού της ΔΕΗ)
- και πιθανόν το έγγραφο πλήρους αποπληρωμής του ΕΝΦΙΑ
Τα παραπάνω πιστοποιητικά έρχονται να προστεθούν στα ήδη υπάρχοντα:
- Ενεργειακό πιστοποιητικό
- Πιστοποιητικό ηλεκτρολογικής εγκατάσταση
Τι λένε οι μηχανικοί για την Ηλεκτρονική Ταυτότητα
Επίσημη θέση από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος δεν υπάρχει ακόμη, ωστόσο οι αντιδράσεις από τους ιδιοκτήτες ακινήτων, αλλά και τους συμβολαιογράφους δημιουργούν προβληματισμό στους μηχανικούς που υπεραμύνονται το νέο νόμο.
Ο πρόεδρος του ΤΕΕ Κεντρικής και Δυτικής Θεσσαλίας Βασίλης Τσιώνας υπογραμμίζει ότι: «Με την ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίου, στη χώρα μας συντελείται μια ιστορική αλλαγή εκσυγχρονισμού προς όφελος των πολιτών. Η ηλεκτρονική ταυτότητα είναι η διαδικασία σύμφωνα με την οποία δημιουργείται ένας οργανωμένος ηλεκτρονικός φάκελος για κάθε ακίνητο. Φυσικά και είναι αναγκαία η ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίου καθώς βάζει σε τάξη την περιουσία του πολίτη. Είναι αναγκαία για την ασφάλεια και τη διαφάνεια και υπάρχει σε όλον τον πολιτισμένο κόσμο».
Για το κόστος επισημαίνει ότι: «Είναι μια πολύπλοκη, χρονοβόρα και δύσκολη διαδικασία και έχει κάποιο κόστος. Ένα κόστος που αντιστοιχεί σε μια εύλογη αμοιβή για τις ορθά προσφερόμενες υπηρεσίες. Η παρεχόμενη υπηρεσία απαιτείται να είναι σοβαρή, υπεύθυνη και τεκμηριωμένη και όχι υπηρεσία των 50 ευρώ όπως κάποιοι παραπλανητικά και αυθαίρετα διαδίδουν χωρίς καμία αίσθηση της πραγματικότητας. Για να εκτιμήσουμε πόσο περίπου θα είναι αυτό το κόστος, θα πρέπει βέβαια πρώτα να δούμε λεπτομέρειες της εφαρμογής του μέτρου που ακόμα δεν μας έχουν γίνει γνωστές. Ο καθορισμός της αμοιβής θα είναι ελεύθερος χωρίς κανέναν περιορισμό και θα εξαρτάται από τον όγκο εργασίας κάθε υπόθεσης».
Ιδιοκτήτες ακινήτων και συμβολαιογράφοι μιλούν για νέα αγορά υπέρ των μηχανικών
Ο Πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ, Στράτος Παραδιάς, μιλώντας στο newsbeast.gr έκανε λόγο για «πανίσχυρη συντεχνία των μηχανικών». Ο ίδιος σημειώνει ότι η ρύθμιση οδηγεί τους ιδιοκτήτες ακινήτων «να γίνουν αναγκαστικοί πελάτες εις το διηνεκές της πανίσχυρης συντεχνίας των μηχανικών για την έκδοση της λεγόμενης ταυτότητας κτιρίων».
Προσθέτει ότι το άρθρο 22 του νομοσχεδίου επιβάλει τον υποχρεωτικό επανέλεγχο όλων των κτιρίων ανά πενταετία και των όλων των κατοικιών ανά επταετία, με υποχρεωτικές αμοιβές αγνώστου ύψους των ιδιωτών μηχανικών που θα τους διενεργούν. Κατά τον ίδιο αποκλειστικός στόχος της ρύθμισης είναι «να βρεθούν τρόποι απασχόλησης και οικονομικής ενίσχυσης των μηχανικών».
Από την πλευρά του ο Πρόεδρος του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Εφετείου Λάρισας κ. Γιάννης Κόνσουλας μιλώντας στο newsbeast.gr αναφέρει πως η ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίου συνιστά την εφ’ όρου ζωής οικονομική επιβάρυνση των ιδιοκτητών ακινήτων.
Επίσης, τονίζει ότι «σε περίπτωση που ο ιδιοκτήτης αμελήσει να προβεί στη δαπανηρή διαδικασία έκδοσής της (που ουσιαστικά θα πρόκειται για μια γραφειοκρατική και όχι ηλεκτρονική διαδικασία) ή δεν θα το κάνει για οικονομικούς λόγους, μιας και δεν θα δύναται να πληρώσει το χιλιοπληρωμένο ήδη και νόμιμα υφιστάμενο ακίνητό του, αυτό θα θεωρείται αυθαίρετο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται».
Ο ίδιος εκτιμά ότι επιβαρύνονται οι ιδιοκτήτες ακινήτων για αμοιβές προς τρίτους και στη συγκεκριμένη περίπτωση προς τους μηχανικούς. «Αν κόπτεται το δημόσιο για όλα αυτά μπορεί να πληρώνει το ίδιο τους επιθεωρητές ή να ορίσει συγκεκριμένη αμοιβή», υπογραμμίζει.
Τι είναι η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίων
Με την ολοκλήρωση της διαβούλευσης στις 22 Σεπτεμβρίου, το νομοσχέδιο θα πάρει γρήγορα το δρόμο για τη Βουλή τον Οκτώβρη. Από την ημερομηνία εφαρμογής του όλοι οι πολίτες έχουν προθεσμία 5 χρόνια ώστε να συμπληρώσουν την «Ταυτότητα Κτιρίου, το νέο δηλαδή θεσμό, ώστε το κράτος να αποκτήσει σαφή εικόνα για όλα τα κτίρια (δημόσια και ιδιωτικά) στη χώρα.
Μέσα από τρεις μεγάλες κατηγορίες, όλοι οι πολίτες έχουν στη διάθεσή τους ανάλογα με το κτίριο τρία, πέντε ή οκτώ χρόνια ώστε να υποβάλουν μετά από έλεγχο επιβλέποντος μηχανικού τα απαιτούμενα σχέδια και πιστοποιητικά που ορίζει ο νόμος στη νέα ηλεκτρονική πλατφόρμα που φτιάχνεται.
Για παράδειγμα, στη δεύτερη και μεγαλύτερη κατηγορία κτιρίων ανήκουν τα κτίρια με χρήση κατοικίας, τα εμπορικά καταστήματα (όπως τροφίμων, ένδυσης) και τα καταστήματα παροχής προσωπικών υπηρεσιών (φαρμακεία, κουρεία – κομμωτήρια, αισθητικής περιποίησης, επιδιόρθωσης ενδυμάτων – υποδημάτων) και τέλος τα γραφεία επιχειρήσεων, οργανισμών, ελευθέρων επαγγελμάτων, τράπεζες, πρακτορεία στοιχημάτων και ταξιδιών, γραφεία τελετών, κέντρα γυμναστικής και αδυνατίσματος.
Στην κατηγορία αυτή εντάσσονται επίσης: οδοντιατρεία και ιατρεία που δεν διαθέτουν νοσηλευτική κλίνη, μονάδες εφαρμογής ισοτόπων, ακτινολογικά εργαστήρια και εγκαταστάσεις φυσιοθεραπείας.
Μέσα σε 5 χρόνια όλοι οι ιδιοκτήτες πρέπει να έχουν βρει και πληρώσει ένα μηχανικό ώστε να δημιουργήσουν τον ηλεκτρονικό φάκελο- ταυτότητα του κτιρίου τους, με τον αρμόδιο μηχανικό να επανελέγχει τα στοιχεία της ταυτότητας του κτιρίου κάθε επτά χρόνια από την υποβολή της.
Τα πρόστιμα για ψευδή στοιχεία κυμαίνονται από 2.000 έως 20.000 ευρώ, ενώ ο μηχανικός κινδυνεύει με αναστολή της άδειας λειτουργίας του.
Χωρίς την Ηλεκτρονική Ταυτότητα απλά το ακίνητο δεν θα μπορεί να πωληθεί ή να μεταβιβαστεί.
Την υποχρεωτική εμπλοκή των μηχανικών όμως θεσπίζει η κυβέρνηση σε κάθε δικαιοπραξία που περιλαμβάνει κτίρια. Συγκεκριμένα, στο άρθρο 64 του σχεδίου νόμου ορίζεται σαφώς ότι «σε κάθε δικαιοπραξία εν ζωή, περιλαμβανομένων και των αιτία θανάτου δωρεών, που συντάσσεται μετά τη δημοσίευση του παρόντος και έχει ως αντικείμενο τη μεταβίβαση ή τη σύσταση εμπράγματου δικαιώματος σε ακίνητο, συμπεριλαμβανομένων των ακινήτων χωρίς κτίσμα, επισυνάπτεται υπεύθυνη δήλωση του ιδιοκτήτη και βεβαίωση μηχανικού».