Νέο τοπίο στο ασφαλιστικό σύστημα εκατομμυρίων επαγγελματιών και αυτοαπασχολούμενων έρχεται από τις αρχές της χρονιάς, ωστόσο, ακόμη και τώρα η κυβέρνηση αναζητά νέους τρόπους ασφάλισης ώστε να αποφευχθεί η δραματική επιβάρυνση.

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι θα υπάρξουν αλλαγές στο κείμενο υπολογισμού των εισφορών για ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους επιστήμονες με βάση το καθαρό φορολογητέο εισόδημά τους όπως ορίζει ο νόμος Κατρούγκαλου.

Η εγκύκλιος για τις εισφορές δεν είναι ακόμη έτοιμη καθώς πρέπει να ξεπεραστούν οι τεχνικές δυσκολίες με τη διαδικασία διασύνδεσης με τη ΓΓΔΕ, ώστε να συνδεθεί η εισφορά με το ασφαλιστέο εισόδημα. Οι υπουργικές αποφάσεις και οι εγκύκλιοι πρέπει σύμφωνα με τον νόμο να εκδοθούν εντός του 2016, αλλά το πιθανότερο είναι ότι θα πάρουν παράταση.

Σύμφωνα με το αρχικό σχέδιο, για τους πρώτους έξι μήνες του 2017, οι εισφορές θα έπρεπε να υπολογιστούν με βάση το καθαρό φορολογητέο εισόδημα του 2015 και το αντίστοιχο εκκαθαριστικό του 2016. Αυτό θα συνεχιζόταν και το 2017 μέχρι να ολοκληρωθεί η εκκαθάριση του εισοδήματος του 2016. Αν προέκυπταν διαφορές, τα ποσά δε θα επιστρέφονταν αλλά θα συμψηφίζονταν.

Αυτή η πολύπλοκη διαδικασία όμως εγκυμονεί κινδύνους, καθώς η διετής απόσταση δεν εξασφαλίζει πως τα εισοδήματα του 2015 επαναλήφθηκαν το 2016. Είναι σύνηθες φαινόμενο ένας ελεύθερος επαγγελματίας να είχε δηλώσει μεγάλο εισόδημα το 2015 αλλά το 2016 ο τζίρος του να έχει δραματική συρρίκνωση.

Για παράδειγμα, ελεύθερος επαγγελματίας δήλωσε καθαρό φορολογητέο εισόδημα για το 2015 30.000 ευρώ. Το καθαρό φορολογητέο εισόδημα που δήλωσε για το 2016 ανέρχεται σε 9.000 ευρώ. Αυτό συνέβη είτε γιατί ο τζίρος του μειώθηκε δραματικά είτε γιατί προτίμησε να φορο-εισφοροδιαφύγει για να αποφύγει την επιβάρυνση.

Έτσι, τους πρώτους μήνες του 2017 θα καταβάλει 30.000Χ 26.95% = 8085 /12 =674 ευρώ το μήνα. Με το παλιό σύστημα, θα πλήρωνε 4024 ευρώ ετησίως, δηλαδή τα μισά. Αν το καθαρό φορολογητέο του 2016 είναι 9.000 ευρώ θα πρέπει να καταβάλει εισφορές ως εξής: 9.000 Χ 26.95% = 2425 , δηλαδή τα μισά από ότι θα κατέβαλε με το παλιό σύστημα.

Εφόσον έχει πληρώσει έναντι το πρώτο εξάμηνο 4044 ευρώ , δεν έχει οφειλές. Τουναντίον πρέπει να του επιστραφούν 1619 ευρώ τα οποία όμως θα συμψηφιστούν έναντι μελλοντικών οφειλών του . Δηλαδή σ΄αυτή την περίπτωση ο ασφαλισμένος βγαίνει χαμένος καθώς προπληρώνει το κράτος.

Οι υπηρεσίες του υπουργείου, όπως αναφέρει το newmoney, επεξεργάζονται και πάλι τη βάση υπολογισμού με στόχο να προσεγγίζει πιστά το πραγματικό εισόδημα των ασφαλισμένων για το 2016, ώστε όταν θα γίνει η εκκαθάριση των φετινών εισοδημάτων τον Ιούνιο να μην προκύπτουν μεγάλα ποσά συμψηφισμού. Οι νέες εισφορές αντιστοιχούν στο 20% του εισοδήματος για την σύνταξη, 6,95% για υγεία, 7% για επικούρηση και 4% για εφάπαξ.

Τα επτά «χαράτσια» του 2017

Με βάση τον νόμο Κατρούγκαλου προβλέπεται από 1/1/2017 η επιβολή του διπλού ασφαλιστικού χαρατσιού 26,9% επί του εισοδήματος των επαγγελματιών, νυν ασφαλισμένων σε ΟΑΕΕ και ΕΤΑΑ (20% για κύρια σύνταξη και 6,9% για ΕΟΠΥΥ) και του διπλού χαρατσιού 20,9% για τους αγρότες ασφαλισμένους στον ΟΓΑ (14% για κύρια σύνταξη και 6,9% για ΕΟΠΥΥ).

Παράλληλα, όπως αναφέρουν τα Νέα, περικοπές συνολικού ύψους 985 εκατ. ευρώ περιμένουν τους συνταξιούχους το 2017, σύμφωνα με όσα προβλέπει το τελικό σχέδιο του προϋπολογισμού το οποίο κατατέθηκε στη Βουλή.

Οι περικοπές ύψους 985 εκατ. ευρώ που προβλέπονται στον προϋπολογισμό αποτελούν εφαρμογή του ασφαλιστικού νόμου Κατρούγκαλου, ο οποίος έχει μεν τεθεί σε ισχύ από 12/5/2016, αλλά μια σειρά παρεμβάσεων που προβλέπονται σε αυτόν μένουν να εφαρμοστούν το 2017. Ειδικότερα οι 7 ανατροπές στις συντάξεις που φέρνει το 2017 έχουν ως εξής:

1. Από 1/1/2017 έρχεται νέο κούρεμα στους 250.000 δικαιούχους του ΕΚΑΣ, καθώς αρχίζει η δεύτερη φάση της σταδιακής κατάργησης του επιδόματος. Εντός του 2017 πρέπει να εξοικονομηθούν 439 εκατομμύρια από το κονδύλι για το ΕΚΑΣ και το επικρατέστερο σενάριο προβλέπει μικρότερα επιδόματα σε όλους τους σημερινούς δικαιούχους αντί της μείωσης των εισοδηματικών κριτηρίων ώστε να μειωθεί ο όγκος των δικαιούχων.

2. Περικοπές στις κύριες και επικουρικές συντάξεις που έχουν αιτηθεί οι ασφαλισμένοι μετά τις 12/5/2016 (σ.σ.: ημερομηνία έναρξης ισχύος νέου Ασφαλιστικού) και θα υπολογιστούν με τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης. Τονίζεται ότι έγινε ήδη η περικοπή έως 50% στις επικουρικές 260.000 συνταξιούχων. Οι νέες συντάξεις (μετά τις 12/5/2016) είναι μειωμένες έως 30%.

3. Από την αρχή του χρόνου οι εισφορές των δημοσίων υπαλλήλων θα υπολογίζονται όπως και οι εισφορές των υπόλοιπων μισθωτών, ήτοι στο σύνολο των αποδοχών και όχι στον βασικό μισθό του Οκτωβρίου του 2011. Θα υπάρξει αύξηση της παρακράτησης και κατά συνέπεια μείωση του τελικού ποσού που θα λαμβάνουν κάθε μήνα.

4. Δημιουργείται από 1/1/2017 ο ΕΦΚΑ (Ενιαίος Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης) με ελλείμματα – μαμούθ.

Το Υπερταμείο όπου εντάσσονται από την 1η Ιανουαρίου 2017 3,5 εκατ. ασφαλισμένοι και 2,6 εκατ. συνταξιούχοι, θα εμφανίσει έλλειμμα 2,9 δισ. ευρώ, το οποίο θα μειωθεί στο 1,1 δισ. ευρώ ύστερα από πρόσθετες «διορθωτικές» ενέσεις ρευστότητας από τον κρατικό προϋπολογισμό της τάξης του 1,7 δισ. ευρώ. Μάλιστα και για το 2017, το υπουργείο Εργασίας και η διοίκηση του ΕΦΚΑ προεξοφλούν ότι – όπως και τα προηγούμενα έτη – θα χρησιμοποιηθεί και ο μικρός κουμπαράς του ΑΚΑΓΕ, με τουλάχιστον 350 εκατ. ευρώ.

5. Μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2017 θα πρέπει να επανυπολογιστούν 2,6 εκατομμύρια κύριες συντάξεις για να προκύψει η προσωπική διαφορά (την οποία έχει βάλει έμμεσα στο επίκεντρο της προσοχής το ΔΝΤ). Το Ενιαίο Δίκτυο Συνταξιούχων παρατηρεί ότι η προσωπική διαφορά θα είναι το επόμενο τμήμα των συντάξεων που θα περικοπεί, αν τα δημόσια οικονομικά δεν πάνε καλά και χρειαστεί να ενεργοποιηθεί ο κόφτης που ήδη έχει θεσμοθετηθεί.

6. Αύξηση κόστους εξαγοράς πλασματικών ετών. Από 1/1/2017 εφαρμόζεται η νομοθεσία του ΕΦΚΑ και αυξάνεται το κόστος εξαγοράς των πλασματικών ετών για τους δημοσίους υπαλλήλους. Έτσι όσοι επιθυμούν να εξαγοράσουν πλασματικά έτη είναι συμφέρουσα επιλογή να προχωρήσουν σε σχετική αίτηση αμέσως και μέχρι 31/12/2016, καθώς το κόστος εξαγοράς παραμένει στα παλαιά επίπεδα, ήτοι στο 6,67% των συντάξιμων αποδοχών. Από 1/1/2017 το κόστος εξαγοράς θα είναι και για το Δημόσιο στο 20% επί των συντάξιμων αποδοχών.

7. Από το 2017 το μέρισμα που εισπράττουν 280.000 συνταξιούχοι δημόσιοι υπάλληλοι επανέρχεται στο ύψος που είχε τον περασμένο Ιούλιο, καθώς στα τέλη Δεκεμβρίου ολοκληρώνεται η παρακράτηση για τα αναδρομικά. Υπενθυμίζεται ότι όλα τα μερίσματα του ΜΤΠΥ αναπροσαρμόστηκαν και η μείωση μετράει από 1/1/2016. Δεδομένου ότι πριν από την ψήφιση του νόμου είχαν πληρωθεί τρία μερίσματα για Ιανουάριο, Φεβρουάριο και Μάρτιο, τα υπερβάλλοντα ποσά παρακρατούνται σε δύο ισόποσες δόσεις, τέλη Σεπτεμβρίου και τέλη Δεκεμβρίου. Έτσι η πρώτη πληρωμή του 2017 που θα πραγματοποιηθεί τον Μάρτιο θα αναπροσαρμόζει το μέρισμα στο ύψος που πληρώθηκε αρχές Ιουλίου.