– Τα ποσά που βάζουν στην τσέπη 2.600.000 συνταξιούχοι – Το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης με σταθερό στόχο τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των ασφαλισμένων και των συνταξιούχων συνεχίζει τις μεταρρυθμιστικές δράσεις μακροπρόθεσμου χαρακτήρα, τον εξορθολογισμό και ενιαιοποίηση των κανόνων της υφιστάμενης ασφαλιστικής νομοθεσίας με άμεσο θετικό αντίκτυπο στο επίπεδο παροχών που λαμβάνουν οι πολίτες.

Αναλυτικότερα, έρχεται το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο με παρεμβάσεις στις ρυθμίσεις οφειλών για τους συνταξιούχους, τις εισφορές των εργαζόμενων συνταξιούχων, τις επικουρικές συντάξεις αλλά και τα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΤΕΑ) ετοιμάζει το Υπουργείο Εργασίας.

Το νομοσχέδιο θα βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση (opengov.gr) ως τις 6 Δεκεμβρίου και θα ακολουθήσει η κατάθεσή του στη Βουλή, όπου είναι πολύ πιθανό να περιληφθούν και τροπολογίες (π.χ. συντάξεις δικαστών).

Στόχος είναι η προώθηση του θεσμού της προαιρετικής συμπληρωματικής σύνταξης ή/και εφάπαξ και η δημιουργία κεφαλαίων συνταξιοδοτικής αποταμίευσης, στα πρότυπα των υπόλοιπων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Νέο Ασφαλιστικό: Τι αλλάζει στα επιδόματα

– Αύξηση συντάξεων: 3,1% από 1.1.2024

– Θα φανεί: Τέλη Δεκεμβρίου 2023

– Αύξηση στην τσέπη: 1.900.000 συνταξιούχοι

– Επίδομα προσωπικής διαφοράς: 750.000 συνταξιούχοι

– Πληρωμή: Τέλη Δεκεμβρίου

Νέο Ασφαλιστικό: Ποσό επιδόματος βάσει κύριας σύνταξης

Έως 700 €: Επίδομα 200 €

700,1 € – 1.100 €: Επίδομα 150 €

1.100,1 € – 1.600 €: Επίδομα 100 €

Νέο Αφαλιστικό: Κριτήρια χορήγησης επιδόματος

* Προσωπική διαφορά: Άνω των 10 €

* Μηνιαία σύνταξη: Έως 1.600 €

Νέο Ασφαλιστικό: Έκτακτο βοήθημα σε χαμηλοσυνταξιούχους

– 1.055.000 χαμηλοσυνταξιούχοι: Θα λάβουν 150 €

– Κριτήρια χορήγησης:

* Προσωπική διαφορά: Έως 10 €

Κύρια σύνταξη: Έως 700 €

Νέο Ασφαλιστικό: Επιδόματα με προπληρωμένη κάρτα

* Επίδομα τέκνων & Γέννησης

* Επίδομα ανεργίας

* Ελαχ. Εγγυημένο Εισόδημα

* Υπερηλίκων

– Επιτρέπεται ανάληψη μετρητών: 50% επιδόματος

Υπόλοιπο 50%: Ηλεκτρονικές συναλλαγές

Νέο Ασφαλιστικό: Εκτός προπληρωμένης κάρτας:

* Επίδομα ενοικίου

* Αναπηρικά επιδόματα

* Έκτακτες ενισχύσεις ΔΥΠΑ

Νέο Ασφαλιστικό: Οι πιο σημαντικές διατάξεις

Οι διατάξεις του νομοσχεδίου που παρουσιάζουν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον, προβλέπουν:

1.Κατάργηση της ποινής μείωσης της σύνταξης 30% για εργαζόμενους συνταξιούχους και θέσπιση κρατήσεων σε μισθό και προσαύξηση σε εισφορές. Οι εργαζόμενοι συνταξιούχοι ως μισθωτοί θα έχουν κράτηση 10% στον μισθό. Αν είναι ελεύθεροι επαγγελματίες μόνο με κύρια ασφάλιση (π.χ., πρώην ΟΑΕΕ) θα πληρώνουν τν εισφορά με προσαύξηση 50% ενώ αν είναι αυτοαπασχολούμενοι με κύρια και επικουρική ασφάλιση (π.χ. δικηγόροι και μηχανικοί) θα πληρώυν την εισφορά κύριας ασφάλισης με προσαύξηση 40% και την εισφορά επικουρικής με προσαύξηση 40%.

2.Χορήγηση του 40% της σύνταξης σε όσους χρωστούν ως 30.000 ευρώ στον ΟΑΕΕ και ως 10.000 ευρώ στον ΟΓΑ. Αίτηση θα μπορούν να υποβάλουν στο 67ο έτος εφόσον έχουν πληρώσει 20 χρόνια ασφάλισης. Προβλέπεται άρση τραπεζικού απορρήτου και αν οι καταθέσεις τους είναι πάνω από 12.000 ευρώ για χρέη σε ΟΑΕΕ ή 6.000 ευρώ για τον ΟΓΑ, τότε η αίτηση θα απορρίπτεται. Το άλλο 60% της σύνταξης θα συμψηφίζεται με τις οφειλές και όταν το χρέος φτάσει στα 20.000 ευρώ για ΟΑΕΕ ή 6.000 ευρώ για ΟΓΑ τότε θα δίδεται όλη η σύνταξη και θα παρακρατείται η υπόλοιπη οφειλή σε 60 δόσεις.

Καθιερώνεται η 15ετία ως ελάχιστα απαιτούμενος χρόνος ασφάλισης για την έκδοση επικουρικής σύνταξης από όλα τα ταμεία, και με διαδοχική ασφάλιση, με αυστηρό χρονοδιάγραμμα έκδοσης των επικουρικών εντός 3 μηνών μετά την απονομή κύριας σύνταξης. (fast trak)

4.Χορηγείται επικουρική σύνταξη από το πρώην ΤΕΑΠΥΚ σε ετεροεπαγγελματίες πρατηριούχους υγρών καυσίμων οι οποίοι λόγω πληθυσμιακών κριτηρίων (χωριά ως 3.000 κατοίκους) συνταξιοδοτούνται από τον ΟΓΑ. Η διάταξη αναφέρει ότι δικαιούνται την επικουρική από τη στιγμή που έχουν πληρώσει εισφορές στο ΤΕΥΑΥΕΚ. Η διάταξη εφαρμόζεται και για τους συνταξιούχους, των οποίων η σύνταξη ΤΕΑΥΕΚ ανεστάλη λόγω συνταξιοδοτήσεώς τους από τον ΟΓΑ. Ανάλογη διάταξη ισχύει και για το επικουρικό των Αρτοποιών που επίσης συνταξιοδοτούνται από τον ΟΓΑ.

5.Αυξάνεται σε 6 αντί 5 έτη το χρονικό όριο για τα 100 ένσημα ανά έτος που απαιτούνται στη μειωμένη σύνταξη. Η διάταξη ισχύει για τους ασφαλισμένους προ της 01.01.1993, που λόγω της πανδημίας δεν συμπλήρωσαν το 2020 τα 100 ένσημα για υποβάλουν αίτηση συνταξιοδότησης για τη λήψη μειωμένης σύνταξης.

Για παράδειγμα, παλαιός ασφαλισμένος 62 ετών για να λάβει μειωμένη σύνταξη τον 11ο/2023 χρειάζεται συνολικά 4500 ημέρες ασφάλισης εκ των οποίων οι 100 ημέρες κατ΄ έτος τελευταία πενταετία δηλαδή τα έτη 2023-2022-2021-2020-2019

Λόγω covid-19 δεν συμπληρώνει τις 100 ημέρες το 2020 και δεν έχει επιδοτούμενη ανεργία ΟΑΕΔ για να τις συμπληρώσει. Με τη νέα διάταξη θα αναζητηθούν οι 100 ημέρες που λείπουν το 2020 στα έτη 2023-2022-2021-2019-2018. Αντίστοιχα με αίτηση το 2024, θα αναζητηθούν τα 100 ένσημα στα έτη 2024, 2023, 2022, 2021 και 2019.

6.Χορηγείται εφάπαξ στους κληρικούς πριν τη σύνταξη. Οι κληρικοί μπορούν να αιτηθούν την καταβολή εφάπαξ εφόσον έχουν συμπληρώσει το 70ο έτος της ηλικίας τους. Όσοι λάβουν την εφάπαξ παροχή δεν δικαιούνται συμπληρωματικό ποσό και απαλλάσσονται της παρακράτησης και καταβολής ασφαλιστικών εισφορών για τον κλάδο εφάπαξ.

7.Χορηγείται επίδομα προσωπικής διαφοράς 200, 150 και 100 ευρώ σε συνταξιούχους του ΕΦΚΑ που έχουν προσωπική διαφορά κύριας σύνταξης άνω των 10 ευρώ. Η πληρωμή του επιδόματος έχει προγραμματιστεί για να γίνει από 11 ως 22 Δεκεμβρίου, πριν τν καταβολή των συντάξεων μηνός Ιανουαρίου, που θα έχουν και την αύξηση για το 2024, η οποία εκτιμάται γύρω στο 2,95% με 3%. Το επίδομα είναι ανάλογο της κύριας σύνταξης ή του αθροίσματος κύριων συντάξεων. Οι συνταξιούχοι, με κύρια σύνταξη ή άθροισμα ως 700 ευρώ παίρνουν τα 200 ευρω, από τα 700,01 ως 1.100 ευρώ παίρνουν 150 ευρώ και από 1.100,01 ως 1.600 ευρώ παίρνουν τα 100 ευρώ. Συντάξεις άνω των 1.600 ευρώ δεν παίρνουν επίδομα.

8.Διατηρούνται ως το τέλος του 2023 οι χαμηλές εισφορές για τους αγρότες που λειτουργούν παράλληλα τουριστικά καταλύματα ως 10 δωματίων. Από 1/1/2024 οι εν λόγω επιχειρηματίες θα καταβάλουν τις εισφορές των ελευθέρων επαγγελματιών, εκτός αν είναι στο μητρώο αγροτών οπότε θα καταβάλουν τις χαμηλότερες εισφορές του ΟΓΑ.

Διατηρείται ως και τον Σεπτέμβριο του 2025, η αναστολή αύξησης του επιτοκίου που ισχύει στις ρυθμίσεις χρεών προς τα ασφαλιστικά ταμεία. Το επιτόκιο ρύθμισης θα είναι στο 5,5% για ρυθμίσεις χρεών με 24 δόσεις και για αιτήσεις που θα υποβληθούν ως τον Σεπτέμβριο του 2025.

10.Το επίδομα μητρότητας ύψους 780 ευρώ τον μήνα για 9 μήνες επεκτείνεται σε μητέρες ελεύθερες επαγγελματίες, και αγρότισσες και σε μισθωτές μητέρες του π. ΤΑΥΤΕΚΩ, ΕΤΑΠ-ΜΜΕ, ΕΔΟΕΑΠ που με την ισχύουσα νομοθεσία λάμβαναν μόνο το επίδομα κυοφορίας και λοχείας από τον φορέα τους. Το επίδομα θα χορηγείται στις νέες κατηγορίες από 1/1/2024.

11.Προβλέπεται η χρήση προπληρωμένης κάρτας για την πληρωμή επιδομάτων. Τα επιδόματα ανεργίας, τέκνων, ανασφάλιστου υπερήλικα θα καταβάλλονται στο 50% μέσω της κάρτας που θα χρησιμοποιείται για συγκρικριμένες αγορές και το άλλο 50% θα το παίρνουν σε μετρητά οι δικαιούχοι. Εξαιρούνται από τν προπληρωμένη κάρτα, και θα καταβάλλονται σε μετρητά, τα αναπηρικά επιδόματα, των ομογενών προσφύγων το επίδομα στέγασης η εισοδηματική ενίσχυση οικογενειών ορεινών και μειονεκτικών περιοχών, τα έξοδα κηδείας σε περίπτωση θανάτου ανασφάλιστου υπερήλικα το επίδομα στεγαστικής συνδρομής σε ανασφάλιστους υπερήλικες οι ενισχύσεις για πυρκαγιές και πλημμύρες σε τέκνα θανόντων εξαιτίας αυτών των καταστροφών, το επίδομα λόγω αφερεγγυότητας εργοδότη το επίδομα διαθεσιμότητας, οι έκτακτες οικονομικές ενισχύσεις που καταβάλει η ΔΥΠΑ, καθώς κα τα άτομα με οπτική αναπηρία σε ποσοστό άνω του ογδόντα τοις εκατό (80%).

12.Δεν θα κόβεται αλλά θα μειώνεται το επίδομα ανεργίας για εργασία με σύμβαση ορισμένου χρόνου που δεν ξεπερνά τις 3 μέρες την εβδομάδα ή τις 12 ημέρες τον μήνα. Για το διάστημα της απασχόλησης και ανάλογα με τν αμοιβή, θα μειώνεται αναλογικά και το ημερήσιο επίδομα. Ολες οι παροχές των ανέργων και τα επιδόματα θα είναι αφορολόγητα και ακατάσχετα για χρέη σε Δημόσιο ή τράπεζες.

Από 1/1/2024 αίρεται η απαγόρευση για την απασχόληση συνταξιούχων αναπηρίας, και δεν θα επιβάλλεται ούτε η κράτηση 10% που προβλέπεται για τους υπόλοιπους συνταξιούχους που απασχολούνται.. Σήμερα, ένα άτομο με αναπηρία που συνταξιοδοτείται από τον ΟΑΕΕ, δεν επιτρέπεται να εργαστεί μετά τη συνταξιοδότησή του λόγω αναπηρίας. Το ίδιο ισχύει και για τα υπόλοιπα ταμεία πλην του ΙΚΑ. Εάν συνταξιοδοτείται από το ΙΚΑ, επιτρέπεται υπό προϋποθέσεις να εργαστεί και μετά τη συνταξιοδότησή του λόγω αναπηρίας. Με τις νέες διατάξεις δίνεται η δυνατότητα σε όλους τους συνταξιούχους με αναπηρία να εργασθούν με τις προϋποθέσεις του ΙΚΑ και, μάλιστα, χωρίς να επιβαρύνονται με τον πόρο 10% υπέρ ΕΦΚΑ.
Νομοθετείται το κενό που είχε προκύψει μετά τον νόμο Κατρούγκαλου, για το αν εξακολουθεί να επιβάλλεται η όχι η ποινή 30% για τη μειωμένη επικουρική σύνταξη που αφορά το ποσό για τα χρόνια ασφάλισης ως το 2014. Οι υπηρεσίες εφάρμοζαν κανονικά τη μείωση σε αυτό το τμήμα της επικουρικής και τώρα με το νομοσχέδιο προβλέπεται και τυπικά η νομοθέτησή του, για την αποφυγή προσφυγών.

Νέο Ασφαλιστικό: Σύνταξη σε ορφανά τέκνα, ασφάλιση φοιτητών

Με άλλες διατάξεις του νομοσχεδίου προβλέπεται:

* Σύνταξη σε ορφανά τέκνα. Ενοποιούνται οι κανόνες και προϋποθέσεις χορήγησης σύνταξης θανάτου στα δικαιοδόχα τέκνα, διορθώνοντας αδικίες που προέκυψαν από τη διαφορετική αντιμετώπιση αναλόγως της ημερομηνίας θανάτου του γονέα (πριν ή μετά την έναρξη ισχύος του νόμου 4387/2016).

Ειδικότερα, πλέον, θα χορηγείται σύνταξη θανάτου για όλα τα άγαμα ορφανά τέκνα έως το 24ο έτος της ηλικίας τους, ανεξαρτήτως εάν σπουδάζουν ή όχι και ανεξαρτήτως του πότε επήλθε ο θάνατος του γονέα (πριν ή μετά το 2016).

Με αυτόν τον τρόπο, ορφανά τέκνα που έχαναν τη σύνταξη θανάτου του γονέα τους μόλις συμπλήρωναν τα 18 τους έτη (εάν ο θάνατος γονέα είχε επέλθει προ του 2016 και δεν σπούδαζαν), πλέον θα την λαμβάνουν για έξι επιπλέον χρόνια, όπως ακριβώς συμβαίνει όταν ο θάνατος του γονέα επήλθε μετά το 2016.

* Σύνταξη σε ορφανά τέκνα με αναπηρία. Ενοποιούνται οι κανόνες χορήγησης σύνταξης στα αμφοτεροπλεύρως (που έχουν χάσει και τους δύο γονείς) ορφανά τέκνα με βαριές αναπηρίες και αίρεται η ανισότητα ανάμεσα στον Ιδιωτικό και το Δημόσιο τομέα. Συγκεκριμένα, με την προτεινόμενη ρύθμιση επεκτείνεται ρητώς στο Δημόσιο και στο πρώην ΝΑΤ η εφαρμογή της ειδικής ρύθμισης (που ήδη ισχύει και εφαρμόζεται στις περιπτώσεις που ο θανών γονέας προέρχεται από τον Ιδιωτικό τομέα) που προβλέπει ότι τα αμφοτεροπλεύρως ορφανά τέκνα με βαριά αναπηρία λαμβάνουν το 100% της σύνταξης των γονέων τους (από 50% που ισχύει με το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο).

* Ασφάλιση των φοιτητών κατά την πρακτική άσκηση. Αποσαφηνίζεται ο νόμος και καθίσταται ανεμπόδιστη η ασφαλιστική κάλυψη των φοιτητών για τον κίνδυνο ατυχημάτων που μπορεί να προκύψουν κατά την περίοδο που διεξάγουν την πρακτική άσκηση που αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την λήψη του πτυχίου τους, ενώ παράλληλα διασφαλίζεται η ασφάλισή τους για παροχές σε είδος από τον ΕΟΠΥΥ, σε περίπτωση που δεν καλύπτονται ιατροφαρμακευτικά από άλλες διατάξεις.