Τι αλλάζει για τα «κόκκινα» δάνεια η έκδοση του δεκαετούς ομολόγου

Θετικές επιπτώσεις στις πωλήσεις «κόκκινων» δανείων, που θα ακολουθήσουν με αυξητικούς ρυθμούς το προσεχές διάστημα, φέρνει εξ αντανακλάσεως η επιτυχημένη έξοδος του ελληνικού Δημοσίου στις αγορές με δεκαετές ομόλογο, ύστερα από εννέα χρόνια.

«Κεφάλαιο» – Νένα Μαλλιάρα

Η αυξημένη ζήτηση για έναν τίτλο τόσο μακράς διάρκειας και το επιτόκιο, που διαμορφώθηκε στο 3,9%, σηματοδοτούν την είσοδο των πρώτων μακροπρόθεσμων επενδυτών στην ελληνική αγορά χρέους, στην οποία περιλαμβάνονται διασταλτικά και τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια που συνιστούν μέρος του ιδιωτικού χρέους. Παράλληλα, μειώνει το ρίσκο της χώρας (risk free rate) πάνω στο οποίο οι επενδυτές «χτίζουν» τις προσδοκώμενες αποδόσεις από την επένδυση των κεφαλαίων τους σε όλα τα ελληνικά assets, συμπεριλαμβανομένων των ακινήτων (τα οποία συνιστούν τις εξασφαλίσεις σε «κόκκινα» δάνεια).

Υπό τις παρούσες, δε, συνθήκες, όπου επιχειρείται να προωθηθεί η πρόταση του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, ως πρώτο βήμα για μια συλλογικότερη αντιμετώπιση του εγχειρήματος μείωσης των NPLs, η επιτυχής έξοδος του Δημοσίου στις αγορές, θα έχει μία ακόμη θετική επίπτωση. Θα μειώσει την προμήθεια την οποία θα κληθούν να πληρώσουν οι τράπεζες στο ΤΧΣ έναντι των εγγυήσεων που θα παράσχει το Δημόσιο για τις τιτλοποιήσεις των μη εξυπηρετούμενων δανείων που θα μεταφερθούν στο Asset Protection Scheme για να διατεθούν σε επενδυτές.

Η αύξηση του ενδιαφέροντος των διεθνών επενδυτών για τα ελληνικά NPLs, ειδικά αυτά που φέρουν εξασφαλίσεις και άρα ενέχουν πιο μακροπρόθεσμη επένδυση και διαχείριση, θα πρέπει να θεωρείται εφεξής δεδομένη. Σημειώνεται, ωστόσο, ότι το αυξανόμενο αγοραστικό ενδιαφέρον δεν συνεπάγεται αυτομάτως και ανοδική πορεία των προσφερόμενων τιμημάτων, τα οποία επηρεάζονται από πολλές παραμέτρους. Και αυτό θα φανεί στην επόμενη πώληση χαρτοφυλακίου, που αναμένεται στα τέλη του μήνα (χαρτοφυλάκιο Symbol, εξασφαλισμένων δανείων, της Εθνικής Τράπεζας). Όπως έχει γράψει το «Κεφάλαιο», τα τιμήματα στις επόμενες πωλήσεις «κόκκινων» χαρτοφυλακίων θα υποχωρήσουν στην περιοχή των 20 σεντς/ευρώ, από λίγο άνω των 30 σεντς στις μέχρι στιγμής πωλήσεις. Και αυτό διότι οι δύο πρώτες πωλήσεις εξασφαλισμένων χαρτοφυλακίων δείχνουν στους επενδυτές που τα αγόρασαν ότι δύσκολα θα μπορέσουν να βγάλουν τις αποδόσεις που προσδοκούσαν μέσα στα επόμενα 3-5 χρόνια, όπως προβλέπει το πλάνο της επένδυσης. Νεότερες πληροφορίες του «Κεφαλαίου» φέρουν το τίμημα για το Symbol να διαμορφώνεται στην περιοχή των 22-24 σεντς.

Τα παρεπόμενα οφέλη

Τα προσφερόμενα τιμήματα, πάντως, της τάξεως του 20%-30% της λογιστικής αξίας στα δάνεια με εξασφαλίσεις, δεν μπορούν να κριθούν απλουστευτικά ως χαμηλά. «Θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι πρόκειται για χαρτοφυλάκια με εκατοντάδες ή χιλιάδες δάνεια, οπότε το τίμημα αφορά τη μεσοσταθμική αξία ως χαρτοφυλάκιο (και όχι επιμέρους δάνεια), λαμβάνοντας υπόψη ότι συχνά οι αξίες εξασφαλίσεων σε περίπτωση ρευστοποίησης (recovery values) είναι απαξιωμένες με την πάροδο πολλών ετών, ενώ παράλληλα οι servicers αναλαμβάνουν σημαντικά κόστη διαχείρισης των δανείων (αντί των τραπεζών)», επισημαίνει στο «Κεφάλαιο» ο κ. Δημήτρης Σκαλαίος, σύμβουλος Επιχειρήσεων και partner της Sigma Catalyst Partners. Όπως εκτιμά, τα τιμήματα εξαγοράς που είδαμε στα πρώτα χαρτοφυλάκια είναι αποτέλεσμα έντονου ανταγωνισμού από διεθνή funds που επενδύουν μόνο σε μεγάλα tickets (άνω των 100 εκατ. ευρώ) και τα οποία ανέμεναν από καιρό κατάλληλες συναλλαγές στην Ελλάδα.

Ο κ. Σκαλαίος θέτει μια ενδιαφέρουσα διάσταση των πωλήσεων χαρτοφυλακίων ΜΕΔ σε funds και εταιρείες διαχείρισης που θα συνεχιστούν μέσα στο 2019. Συγκεκριμένα, αναμένεται να διευκολυνθούν οι αναδιαρθρώσεις επιχειρήσεων με προοπτικές και «business case», αρκετές από τις οποίες είχαν βαλτώσει λόγω των πολύπλοκων διαδικασιών των τραπεζών (πολλαπλά εγκριτικά στάδια, επιτροπές κ.λπ.).

«Τα funds και οι εξειδικευμένοι servicers όχι μόνο είναι πιο ευέλικτα σε δομές αναδιαρθρώσεων που ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς, αλλά έχουν και το κίνητρο να διαχειριστούν με ταχύτητα τα μεγάλα χαρτοφυλάκια που έχουν αναλάβει προκειμένου να αποδώσουν σε ταμειακές ροές. Επίσης, σε ορισμένες περιπτώσεις, υπάρχει η δυνατότητα παροχής βραχυπρόθεσμων δανειακών κεφαλαίων που θα διασφαλίσουν τη βιωσιμότητα και επίτευξη μεγαλύτερης μελλοντικής αξίας των επιχειρήσεων. Τα οφέλη για την πραγματική οικονομία και τη μικρομεσαία επιχείρηση είναι προφανή», επισημαίνει.

Φυσικά, όπως προσθέτει, δεν λείπουν περιπτώσεις όπου η αξία των επιμέρους περιουσιακών στοιχείων των επιχειρήσεων είναι μεγαλύτερη σε περίπτωση ρευστοποίησης, ειδικά όταν υπάρχουν μη παραγωγικά ακίνητα και εξοπλισμός. Και στην περίπτωση αυτή, τα περιουσιακά αυτά στοιχεία αναμένεται να αποδώσουν περισσότερο ως συμπληρωματικά σε άλλον ιδιοκτήτη (π.χ., υγιή επιχείρηση). Ωστόσο, σε επιχειρήσεις με ενεργή παραγωγική δραστηριότητα, προϊόντα και θέση στην αγορά (πελατολόγιο), ο κανόνας είναι ότι η αξία τους ως επιχείρηση (βλ. «going concern») είναι μεγαλύτερη από την αξία ρευστοποίησης των ακινήτων και του συχνά απαξιωμένου εξοπλισμού.

Τα «πωλητήρια»

Τα χαρτοφυλάκια που έχουν πωληθεί ή είναι προς πώληση στην παρούσα φάση, βάσει δημοσιευμένων στοιχείων και ανακοινώσεων τραπεζών που έχει επεξεργαστεί η Sigma Catalyst Partners, είναι ανά τράπεζα τα εξής:

Eurobank

1. Χαρτοφυλάκιο Eclipse, με καταναλωτικά δάνεια (χωρίς εξασφαλίσεις), λογιστικής αξίας 0,6 δισ. ευρώ. Το χαρτοφυλάκιο ήταν το πρώτο ελληνικό χαρτοφυλάκιο NPLs που πωλήθηκε, τον Νοέμβριο του 2017, και αγοράστηκε από την Intrum με τίμημα 3% επί της λογιστικής αξίας.

2. Χαρτοφυλάκιο Zenith, με καταναλωτικά δάνεια (χωρίς εξασφαλίσεις), λογιστικής αξίας 1,1 δισ. ευρώ. Το χαρτοφυλάκιο πωλήθηκε τον Οκτώβριο του 2018 στις B2Holding και Waterfall Asset Management έναντι τιμήματος 66 εκατ. ευρώ (6% της λογιστικής αξίας). Σύμβουλος για την πώληση ήταν η BlackRock.

3. Χαρτοφυλάκιο Pillar, το οποίο αφορά στεγαστικά δάνεια (τιτλοποίηση) 2 δισ. ευρώ. Τον Ιανουάριο 2019 κατατέθηκαν δεσμευτικές προσφορές και αναμένεται η επιλογή του προτιμητέου αγοραστή. Σύμβουλος για την πώληση είναι η Alantra.

4. Σε φάση προετοιμασίας από τον Δεκέμβριο του 2018 βρίσκεται το χαρτοφυλάκιο Cairo, το οποίο περιλαμβάνει δάνεια μικρομεσαίων και μικρών επιχειρήσεων (τιτλοποίηση), ύψους 7 δισ. ευρώ.

Alpha Bank

1. Χαρτοφυλάκιο Venus, με δάνεια μικρών επιχειρήσεων, καταναλωτικά και πιστωτικές κάρτες (χωρίς εξασφαλίσεις), λογιστικής αξίας 0,9 δισ. ευρώ. Το χαρτοφυλάκιο εξαγοράστηκε τον Μάρτιο του 2018 από την B2Holding. Το τίμημα ανήλθε σε 90 εκατ. ευρώ (10% του Gross Book Value) και σύμβουλος της πώλησης ήταν η KPMG Λονδίνου.

2. Χαρτοφυλάκιο Mercury, με δάνεια μικρών επιχειρήσεων και καταναλωτικά (χωρίς εξασφαλίσεις), λογιστικής αξίας 1,1 δισ. ευρώ. Πωλήθηκε τον Νοέμβριο του 2018 στην Hoist Finance, με τίμημα 76 εκατ. ευρώ (7% του GBV).

3. Χαρτοφυλάκιο Jupiter, με δάνεια μικρομεσαίων επιχειρήσεων (με εξασφαλίσεις), λογιστικής αξίας 1 δισ. ευρώ. Η συμφωνία εξαγοράς έκλεισε με Apollo & IFC τον Νοέμβριο 2018 και το τίμημα ανήλθε σε 337,1 εκατ. ευρώ (33,6% του GBV). Σύμβουλος της πώλησης ήταν η Citigroup.

4. Χαρτοφυλάκιο Orion, με στεγαστικά δάνεια, ύψους 2 δισ. ευρώ. Πρόκειται για τιτλοποίηση που αναμένεται εντός του β΄ εξαμήνου 2019.

5. Χαρτοφυλάκιο Neptune, λογιστικής αξίας 1,5 δισ. ευρώ, με δάνεια μικρομεσαίων επιχειρήσεων (με εξασφαλίσεις). Πρόκειται για τιτλοποίηση που αναμένεται εντός του β΄ εξαμήνου 2019.

Τράπεζα Πειραιώς

1. Χαρτοφυλάκιο Amoeba, με δάνεια μεγάλων και μικρομεσαίων επιχειρήσεων (το πρώτο χαρτοφυλάκιο με εξασφαλίσεις που πωλήθηκε στην ελληνική αγορά). Το χαρτοφυλάκιο ήταν λογιστικής αξίας 1,5 δισ. ευρώ και πωλήθηκε τον Μάιο του 2018 στην Bain Capital. Το τίμημα ανήλθε στο 30% του GBV. Σύμβουλος της πώλησης ήταν η UBS.

2. Χαρτοφυλάκιο Arctos, με καταναλωτικά δάνεια και πιστωτικές κάρτες (χωρίς εξασφαλίσεις), λογιστικής αξίας 0,4 δισ. ευρώ. Η πώληση έγινε τον Ιούλιο 2018 στην APS Holdings και το τίμημα ανήλθε σε 50 εκατ. ευρώ (12,5% του GBV). Σύμβουλος ήταν η Ernst & Young.

3. Χαρτοφυλάκιο Iris, με δάνεια μικρών επιχειρήσεων και καταναλωτικά (χωρίς εξασφαλίσεις), λογιστικής αξίας 0,9 δισ. ευρώ. Η διαδικασία ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο 2018 και το χαρτοφυλάκιο αναμένεται να πωληθεί εντός του α΄ εξαμήνου 2019.

4. Χαρτοφυλάκιο Nemo, με ναυτιλιακά δάνεια (με εξασφαλίσεις), λογιστικής αξίας 0,8 δισ. ευρώ, με σύμβουλο πώλησης τη Houlihan Lockey. Η κατάθεση δεσμευτικών προσφορών, σύμφωνα με πληροφορίες του «Κ», αναμένεται στις 23 Μαρτίου, ενώ ενδιαφέρον έχουν δείξει οι Farallon, Fortress, Davidson Kempner, York Capital και Cross Ocean Partners.

Εθνική Τράπεζα

1. Χαρτοφυλάκιο Earth, με δάνεια μικρών επιχειρήσεων, καταναλωτικά και πιστωτικές κάρτες (χωρίς εξασφαλίσεις), λογιστικής αξίας 2 δισ. ευρώ. Το χαρτοφυλάκιο πωλήθηκε τον Ιούνιο 2018 στις CarVal Investors και Intrum έναντι τιμήματος 120 εκατ. ευρώ (6% του GBV). Σύμβουλος πώλησης ήταν η Morgan Stanley.

2. Χαρτοφυλάκιο Symbol, με δάνεια μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων (με εξασφαλίσεις), λογιστικής αξίας 1 δισ. ευρώ. Πληροφορίες που χρονολογούνται από τον Ιανουάριο αναφέρουν ότι στη φάση των δεσμευτικών προσφορών προχωρούν οι Centerbridge Partners, Ellington, Elliott και Fortress. Σύμβουλος πώλησης είναι η Morgan Stanley.

3. Σε φάση προετοιμασίας και πιθανή πώληση το β’ τρίμηνο 2019, βρίσκεται χαρτοφυλάκιο με δάνεια μικρών επιχειρήσεων, καταναλωτικά και πιστωτικές κάρτες (χωρίς εξασφαλίσεις), λογιστικής αξίας 0,7 δισ. ευρώ.

Attica Bank

1. Τον Ιούλιο 2017 η τράπεζα τιτλοποίησε και πούλησε στον όμιλο Aldridge δάνεια λογιστικής αξίας 1,3 δισ. ευρώ, έναντι τιμήματος 70 εκατ.

2. Τον Οκτώβριο 2018 η τράπεζα πούλησε (τιτλοποίηση) στην PIMCO δάνεια μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων, λογιστικής αξίας 0,7 δισ. ευρώ. Το τίμημα ανήλθε σε 47 εκατ. ευρώ (6,7% του GBV), ενώ σύμβουλος ήταν η Rothschild.

Σημειώνεται, τέλος, ότι από κοινού Alpha Bank, Εθνική, Eurobank και Τράπεζα Πειραιώς «τρέχουν», με σύμβουλο την Oliver Wyman, το χαρτοφυλάκιο Solar, το οποίο περιλαμβάνει δάνεια μικρομεσαίων επιχειρήσεων (με εξασφαλίσεις), λογιστικής αξίας 1,8 δισ. ευρώ. Τον Ιούλιο 2018 υπεγράφη συμφωνία διαχείρισης του χαρτοφυλακίου με την doBank S.p.A.