Μεγάλο φάσμα αλλαγών στη νομιμοποίηση των αυθαιρέτων και στους ισχύοντες κανόνες περί δόμησης εισηγείται το υπουργείο Περιβάλλοντος στο νομοσχέδιο που αναρτήθηκε χθες σε δημόσια διαβούλευση με τίτλο «Για τον έλεγχο και την προστασία του δομημένου περιβάλλοντος».

Μία από τις βασικότερες καινοτομίες είναι η ίδρυση το Παρατηρητηρίου Δομημένου Περιβάλλοντος μέσω του οποίου θα παρακολουθείται όλη η δόμηση και θα έχει τη βασική ευθύνη ελέγχου για τις ανεγέρσεις νέων αυθαιρέτων. Ταυτόχρονα προβλέπεται η δημιουργία ηλεκτρονικής πλατφόρμας με τίτλο «Ηλεκτρονική Πολεοδομική Ταυτότητα Δήμου».

Στην εν λόγω πλατφόρμα κάθε ΟΤΑ α΄ βαθμού καταγράφει και επικαιροποιεί υποχρεωτικά όλες τις πληροφορίες σχετικά με την πολεοδομική του ταυτότητα, τα χαρακτηριστικά κάθε δομημένης επιφάνειας, ενώ ορίζεται και η λειτουργία Συμβουλίων Αρχιτεκτονικής. Μέσα στο πολυσέλιδο νομοσχέδιο καθορίζονται θέματα όπως ο αυξημένος αριθμός δόσεων -από 60 που ισχύει σήμερα σε 80- η μεταφορά συντελεστή δόμησης, η μείωση των προστίμων σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, η νομιμοποίηση εξ αδιαιρέτου αυθαιρέτων χωρίς τη συμφωνία όλων των συνδικαιούχων, η έκδοση αδειών αποκλειστικά μέσω ηλεκτρονικού τρόπου.

Την ίδια στιγμή το υπουργείο, σύμφωνα με τον Ελεύθερο Τύπο, εισηγείται τη νομιμοποίηση με 500 ευρώ όλων των αυθαιρέτων σε οικισμούς κάτω των 500 κατοίκων, ενώ απαγορεύει τη νομιμοποίηση για κτίσματα που κατασκευάστηκαν μετά τις 28 Ιουλίου 2011 δημιουργώντας έτσι αυθαίρετα δύο ταχυτήτων.

Άτομα με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω, καθώς και πρόσωπα που επιβαρύνονται φορολογικά από πρόσωπα με τις παραπάνω ιδιότητες, παλιννοστούντες ομογενείς, πολύτεκνοι με ατομικό εισόδημα έως σαράντα χιλιάδες, τρίτεκνοι με ατομικό εισόδημα έως εικοσιπέντε χιλιάδες ευρώ ή οικογενειακό εισόδημα έως σαράντα χιλιάδες ευρώ, μακροχρόνια άνεργοι, άτομα τα οποία είναι δικαιούχοι του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης με αρκετές όμως προϋποθέσεις θα επωφεληθούν από τον νέο νόμο με μειώσεις που σε πολλές περιπτώσεις αγγίζουν και το 80% του ενιαίου προστίμου με πάγωμα των δόσεων έως και δύο χρόνια.

Επίσης προβλέπεται έκπτωση 20% επί του συνολικού ποσού του προστίμου σε περίπτωση εφάπαξ καταβολής και 10% σε περίπτωση καταβολής του 30% του συνολικού ποσού.

Πρόστιμα

Το πρόστιμο καταβάλλεται σε 80 μηνιαίες δόσεις και σε περίπτωση μη εμπρόθεσμης καταβολής του ποσού της μηνιαίας δόσης τότε το ανεξόφλητο ποσό της δόσης προσαυξάνεται κατά 1% για κάθε μήνα καθυστέρησης. Σε περίπτωση εφάπαξ καταβολής έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επομένου μηνός της ημερομηνίας υπαγωγής, παρέχεται έκπτωση (είκοσι) 20% επί του συνολικού ποσού του προστίμου. Σε περίπτωση καταβολής ποσοστού 30% του συνολικού ποσού του προστίμου, έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επομένου μηνός της ημερομηνίας υπαγωγής, παρέχεται έκπτωση 10% επί του συνολικού ποσού του προστίμου.

Για αυθαίρετες κατασκευές και αυθαίρετη αλλαγή χρήσης, που αποδεδειγμένα προϋφίστανται της 01.1.1983, καταβάλλεται ποσοστό 15% του ενιαίου ειδικού προστίμου, όπως υπολογίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος. Για αυθαίρετες κατασκευές και αυθαίρετη αλλαγή χρήσης από 01.1.1983 έως 01.1.1993, καταβάλλεται ποσοστό 60% του ενιαίου ειδικού προστίμου, ενώ για αυθαίρετες κατασκευές και αυθαίρετη αλλαγή χρήσης από 01.1.1993 έως 31.12.2003, καταβάλλεται ποσοστό 80 % του ενιαίου ειδικού προστίμου, όπως υπολογίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις του σχεδίου νόμου. Αντίθετα, αυξημένο είναι το πρόστιμο για τη διατήρηση αυθαιρέτων σε ζώνες υψηλής περιβαλλοντικής προστασίας, κ.λπ.

Εως 8/10
Για τις αυθαίρετες κατασκευές που υπάγονται στις διατάξεις αναστολής επιβολής κυρώσεων της νέας ρύθμισης για τα αυθαίρετα η υποβολή της αίτησης υπαγωγής και των συνοδευτικών της στοιχείων και δικαιολογητικών δύνανται να υποβληθεί στο πληροφοριακό σύστημα μέχρι την 8/10/2018. Με απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Περιβάλλοντος και Ενέργειας δύναται να παραταθεί η παραπάνω προθεσμία υπαγωγής.

Το ενιαίο ειδικό πρόστιμο μειώνεται κατά 20%, εφόσον η αυθαίρετη κατασκευή/χρήση υπαχθεί στη ρύθμιση έως την 8/02/2017 και κατά 10%, εφόσον η αυθαίρετη κατασκευή/ χρήση υπαχθεί από την 9/02/2017 έως την 8/08/2017. Αντίθετα, το ενιαίο ειδικό πρόστιμο αυξάνεται κατά 10%, εφόσον η αυθαίρετη κατασκευή/ χρήση υπαχθεί στη ρύθμιση από την 9/08/2017 έως την 8/02/2018 και κατά 20%, εφόσον η αυθαίρετη κατασκευή/ χρήση υπαχθεί μετά την 9/02/2018.

Η διαδικασία θα ολοκληρωθεί στις 22 Σεπτεμβρίου, με το υπουργείο να επιδιώκει να θέσει σε ισχύ το νόμο από τις 8 Οκτωβρίου, με την καταληκτική ημερομηνία ισχύος να είναι στις 8/10/2018.

Μείωση
Το ενιαίο ειδικό πρόστιμο μειώνεται (περαιτέρω):

α) κατά 20%, εφόσον η αυθαίρετη κατασκευή/χρήση υπαχθεί στις διατάξεις του παρόντος έως την 08/02/2017.

β) κατά 10%, εφόσον η αυθαίρετη κατασκευή/χρήση υπαχθεί στις διατάξεις του παρόντος από την 09/02/2017 έως την 08/08/2017.

Αύξηση
Το ενιαίο ειδικό πρόστιμο αυξάνεται:

α) κατά 10%, εφόσον η αυθαίρετη κατασκευή/χρήση υπαχθεί στις διατάξεις του παρόντος από την 09/08/2017 έως την 08/02/2018.

β) κατά 20%, εφόσον η αυθαίρετη κατασκευή/χρήση υπαχθεί στις διατάξεις του παρόντος μετά την 09/02/2018.

Τα βασικά σημεία της νέας ρύθμισης

• Εξόφληση προστίμων έως 80 δόσεις

• Έκπτωση 20% σε περίπτωση εφάπαξ καταβολής

• Έκπτωση 30% σε περίπτωση καταβολής του 10% του προστίμου

• Νομιμοποίηση με 500 ευρώ όλων των αυθαιρέτων σε οικισμούς κάτω των 500 κατοίκων

• Κατεδάφιση σε κτίσματα που κατασκευάστηκαν μετά τις 28 Ιουλίου 2011

• Τη νομιμοποίηση εξ αδιαιρέτου αυθαιρέτων χωρίς τη συμφωνία όλων των συνδικαιούχων

• Μείωση κατά 40% των προστίμων σε αυθαίρετα που βρίσκονται σε περιοχές που μπαίνουν στο σχέδιο

• Μείωση του προστίμου κατά 70% για όσα ακίνητα χρειάζονται στατική ενίσχυση

• Μείωση κατά 40% (από 20%) του προστίμου για κτίσματα που αποπερατώθηκαν από το 1983 έως το 1993

• Πάγωμα για δύο χρόνια των δόσεων για τους ανέργους-δικαιούχους κοινωνικού επιδόματος, οι οποίοι θα πληρώνουν μόνο το παράβολο

• Επιπρόσθετη έκπτωση για όσους σπεύσουν να τακτοποιήσουν τα αυθαίρετα το ‘α εξάμηνο (10%) και το β’ εξάμηνο (20%)

• Αύξηση του προστίμου κατά 10% και 20% για όσους ενταχθούν στη ρύθμιση στο τρίτο και τέταρτο εξάμηνο.