Στο θέμα αυτό υπάρχουν αμφιβολίες σε αρκετούς διότι ο νέος θεσμός εμφανίζεται από μια πλευρά ανταγωνιστικός, κυρίως προς τα ΙΕΚ, και διότι οι τρείς θεσμοί οδηγούν στο επίπεδο 5 του Εθνικού και του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων (Τα πανεπιστήμια κατατάσσονται στο επίπεδο 6 και η λυκειακή βαθμίδα στο επίπεδο 4)
Κωνσταντίνος Αδριανουπολίτης
Εκπαιδευτικός – Ερευνητής
Αντιπρόεδρος Ε.Ε.Τ.Ε.Κ.
Η απάντηση στο ερώτημα του τίτλου είναι κατηγορηματικά όχι
Η κατηγορηματική άρνηση στηρίζεται στα εξής αντικειμενικά στοιχεία.
Σε ότι αφορά τα ΙΕΚ οι διαφορές μεταξύ των δύο θεσμών είναι αρκετές και διακριτές.
α) Τα Διετή παρέχουν Επαγγελματική Εκπαίδευση εντός των ΑΕΙ και ανήκουν στο τυπικό εκπαιδευτικό σύστημα.
Τα ΙΕΚ παρέχουν Αρχική Επαγγελματική Κατάρτιση και όπως ορίζεται στον ιδρυτικό τους νόμο 2009/1992, άρθρο 4 «δεν εντάσσονται στο εκπαιδευτικό σύστημα και σε εκπαιδευτική βαθμίδα».
Σημειώνουμε ότι οι διαφορές μεταξύ των δύο συστημάτων Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Επαγγελματικής Κατάρτισης είναι διακριτές και αναφέρονται στο Ν. 3191/2003, άρθρα 6 και 7.
β) Τα διετή προορίζονται για τους απόφοιτους ΕΠΑ.Λ ενώ τα ΙΕΚ λειτουργούν σχεδόν αποκλειστικά με απόφοιτους ΓΕ.Λ, οι οποίοι δεν επέτυχαν στις πανελλαδικές. Άρα απευθύνονται σε διαφορετικές ομάδες ατόμων.
γ) Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών στα Διετή παρέχεται από το αντίστοιχο πανεπιστήμιο Δίπλωμα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης επιπέδου 5.
Στα ΙΕΚ μετά την ολοκλήρωση της κατάρτισης παρέχεται Δίπλωμα Επιπέδου 5 έπειτα από επιτυχείς εξετάσεις πιστοποίησης στον ΕΟΠΠΕΠ.
Σημειώνουμε εδώ, χωρίς να γνωρίζουμε πως θα διαμορφωθεί η κατάσταση στα Διετή, ότι στα ΔΙΕΚ παρουσιάζεται μεγάλο ποσοστό διακοπής της κατάρτισης στα πρώτα εξάμηνα άνω του 35% και μεγάλο ποσοστό αποτυχίας στις εξετάσεις πιστοποίησης, με αποτέλεσμα η μεγάλη πλειονότητα των εγγραφόμενων να μη λαμβάνει Δίπλωμα.
Σε ότι αφορά το Μεταλυκειακό Έτος – Τάξη Μαθητείας του ΕΠΑ.Λ οι διαφορές και εδώ με τα Διετή είναι διακριτές
α) Η τάξη Μαθητείας του ΕΠΑ.Λ απευθύνεται σε απόφοιτους οι οποίοι δεν ενδιαφέρονται για συνέχιση σπουδών αλλά προτιμούν 9 μήνες αμειβόμενη μαθητεία με ασφάλιση και βεβαίωση προϋπηρεσίας ( τέσσερις ημέρες στο χώρο εργασίας και μία ημέρα στο σχολείο σε εργαστηριακά μαθήματα) με σκοπό την γρήγορη ένταξη στην αγορά εργασίας.
β) Οι απόφοιτοι της Τάξης Μαθητείας λαμβάνουν Πτυχίο επαγγελματικής ειδικότητας επιπέδου 5 μετά από επιτυχείς εξετάσεις πιστοποίησης στον ΕΟΠΠΕΠ.
Τα ποσοστά επιτυχίας στις εξετάσεις είναι, μέχρι σήμερα, πολύ μεγάλα.
γ) Το Μεταλυκειακό Έτος – Τάξη Μαθητείας του ΕΠΑ.Λ ανήκει στο σύστημα Επαγγελματικής Κατάρτισης και δεν υπάρχει συνέχεια σπουδών μετά την αποφοίτηση.
Με βάση τα στοιχεία που αναφέραμε προκύπτει ότι τα ΙΕΚ θα συνεχίσουν να λειτουργούν διότι διαθέτουν πυκνότερο δίκτυο ανά τη χώρα, σε σχέση με εκείνο των ΑΕΙ τα οποία θα αναπτύξουν Διετείς δομές και οι ειδικότητες των ΙΕΚ είναι περισσότερες από τις εκείνες των Διετών προγραμμάτων.
Επίσης δεν φαίνεται πιθανόν οι εγγραφές στα ΙΕΚ να μειωθούν αισθητά διότι η ομάδα ατόμων που εγγράφεται σε αυτά δεν μπορεί και δεν πρέπει να εγγραφεί στα Διετή.
Υπάρχει βέβαια η περίπτωση οι απόφοιτοι ΓΕ.Λ να εγγραφούν στη Β΄ τάξη ΕΠΑ.Λ, να απαλλαγούν από τα γενικά μαθήματα και να αποκτήσουν πτυχίο ειδικότητας με σκοπό να λάβουν μέρος στις ειδικές πανελλαδικές των ΕΠΑ.Λ ή να επιλεγούν σε κάποιο Διετές πρόγραμμα των ΑΕΙ. Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να προστεθούν στους κανονισμούς των ΚΕΕ το Πτυχίο ειδικότητας και το Απολυτήριο ΓΕ.Λ ως προϋπόθεση για την εγγραφή στα Διετή.
Η περίπτωση αυτή, αν και συμφέρουσα, δεν φαίνεται ιδιαίτερα πιθανή, διότι μεγάλος αριθμός αποφοίτων ΓΕ.Λ υποτιμά την εγγραφή πάλι σε Λύκειο το οποίο μάλιστα δεν έχει και τόσο καλή φήμη!
Σε ότι αφορά το Μεταλυκειακό Έτος – Τάξη Μαθητείας του ΕΠΑ.Λ δεν φαίνεται να επηρεαστεί από τα Διετή διότι, όπως αναφέραμε τη μαθητεία αυτή επιθυμούν μαθητές οι οποίοι δεν ενδιαφέρονται για συνέχεια σπουδών και έχουν ανάγκη γρήγορης επαγγελματικής αποκατάστασης, για βιοποριστικούς λόγους.
Υπάρχει και ένα νέο στοιχείο για τους τρεις αυτούς θεσμούς, η εξαγγελία της κυβέρνησης ότι ο αριθμός των εισαγομένων στα πανεπιστήμια δεν θα καθορίζεται από το υπουργείο παιδείας αλλά από τα ίδια τα ιδρύματα και είναι γνωστό ότι πάντα τα ιδρύματα προτείνουν μικρότερο αριθμό εισαγομένων.
Με την εφαρμογή του μέτρου αυτού είναι προφανές ότι θα αυξηθεί ο αριθμός των ενδιαφερομένων για την μεταλυκειακή Εκπαίδευση και Κατάρτιση με αποτέλεσμα να μην απειληθεί κανένας από τους τρεις θεσμούς.
Όλα αυτά εξυπακούεται ότι θα ισχύσουν υπό την προϋπόθεση ότι η νέα κυβέρνηση δεν θα φέρει τα πάνω κάτω στο χώρο της μεταλυκειακής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης.
Ίδωμεν